Bılik pen buqaranyń baılanysy ara­syndaǵy jańa ádis – elektrondy baılanys bolýy zańdy da. Sońǵy jyldary damyǵan álem elderiniń ozyq tehnologıalar salasyndaǵy jetistikteri men progresıvti qadamdary bılik pen qoǵam arasyndaǵy baılanystyń jańasha ınovasıalyq formattaryn dúnıege ákeldi. Desek te, bılik tarapynan elektrondy demokratıa ornatýdyń kóptegen problemalary kún tártibinde turady. Al, kóne zamandardan, De­mokrıt dáýirinen bılikti qarapaıym halyqtyń baqylaı, qadaǵalaı alýy jaıly demokratıalyq qundylyqtar qashan da qaı zamanda bolmasyn sheshimi tabylmaǵan kúrdeli másele kúıinde qalyp otyr. Álem elderinde bıliktiń qoǵammen baılanysynda eń úzdik úlgi mynaý derlikteı daıyn model joq. Bul ár eldiń, ár ulttyń, árbir halyqtyń mádenıetiniń, salty-ǵurpy men rýhanı qundylyqtarynyń erekshelikterine jáne olardyń eshbir qaıtalanbas daralyǵynan týyndasa kerek.

Demokratıalyq qoǵamǵa umtylǵan Qazaqstan bıligi men qoǵam arasynda da baılanys ornatýdyń jańa zamandyq úlgisi ómirge batyl enip keledi. Onyń nátıjesi bıliktiń halyqqa jaqyndaı túsýi, ár azamattyń kókeıindegi muń-muqtajyn aıqyndaý múddesinen týyndasa, al, halyq barynsha qoǵamnyń qajetti bóligi retinde ózin bir taban bolsa da bılikke jaqyndaı túsýin sezine alady. Aqparattyq damýdyń  nátıjesi retinde «elektrondy úkimet» júıesiniń qurylýyn ataýǵa bolady. Búginde  «e-governments» qalyptasýynyń tıimdi de keshendi sheshimderi tabyla qoımady. Ádette oqshaýlandyrylǵan málimetter bazasynyń arnalary bar qoljetimdi ınfraqurylym qandaı da bir aýqymdy terıtorıada jańa tıpti memlekettik qurylym modelin júzege asyrýǵa múmkindik bermese kerek. «Elektrondy úkimet» qalpyna (standartyna) ja­qyndaı túsken memleket retinde Sıngapýr – terıtorıasy shekteýli jáne ol av­torıtarlyq basqarý rejıminde. Aqparattyq qoǵamǵa ótýdiń basty quraly retinde memleket, qoǵam jáne bıznestiń múmkindikterin shoǵyrlandyratyn ádette arnaıy memlekettik baǵdarlamalar daıyndalady. Tutas alǵanda balama baǵ­dar­lamalar kóptegen eýropalyq elderde, Ortalyq jáne Ońtústik Amerı­ka men Oń­tústik-SHyǵys Azıanyń birqatar el­de­rinde qabyldanǵan. Mundaı baǵdar­lamalardyń basty elementteri – arzan da jalpyǵa qoljetimdi Internetpen qamtý, «elektrondy úkimettiń» damýy,  onlaın bıznesi men bilim berýdi arttyrý sanalady. Reseıdi «Elektrondy Reseı» baǵdarlamasy 2001 jyldan bastalsa, Qazaqstanda «elektrondy úkimet» memlekettik baǵdarlamasy 2005 jyldan bastaldy. Elektrondy úkimetti qoldanysqa engizýdiń álemdik tájirıbesi kórsetkendeı, memlekettik aqparattyq saıasat Konsepsıasyndaǵy otandyq modelin júıeli túrde qarastyrǵan abzal. Memlekettiń aqparattyq keńistigin júıeli saraptaý jáne tolyq aqparat aǵymyn basqaratyn obekt retinde qarastyrý nátıjesinde memlekettiń aqparattyq saıasatynyń negizgi strategıalyq maqsaty men tolyqqandy fýnksıonaldyq mindetteri anyqtalýy tıis. «Elektrondy úkimet» jobasynyń eń basty mindeti, Qazaqstan Respýblıkasynyń aqparattyq keńistigin qurý jáne damytý bolyp tabylady. Qazaqstanda «elektrondy úkimet» qurýdaǵy memlekettiń aqparattyq saıasattyń basty jetistigi ulttyq modeliniń qalyptasýy sanalady. Buǵan Qazaqstan Respýblıkasynda 2005-2007 jyldary  «Elektrondy úkimet» qurýdyń Memlekettik baǵdarlamasy, «Aqparattandyrý týraly» QR Zańy jáne QR ulttyq aqparattyq ınfraqurylymyn qurý jáne damytý Memlekettik baǵdarlamasy boldy. Qazaqstanda «elektrondy úkimetti» engizý baǵdarlamasynyń negizgi ıdeıasy memlekettik aqparattyq tehnologıalardy basqarý sanalady. Elektrondy úkimettiń strategıalyq maqsaty azamattardyń múddeleri negizinde memlekettik máselelerdiń júzege asýyna yqpal etý, memlekettik basqarý prosesine belsendi túrde qatysýyn qamtamasyz etý. Memlekettik basqarý júıesindegi ishki jáne syrtqy qarym-qatynasty aqparattyq kommýnıkatıvtik tehnologıa jáne jelilik ınfraqurylym negizinde transformasıalaý sanalady. Bul halyqqa  memlekettik qyzmet kórsetý prosesiniń belsendiligin arttyrý, barlyq azamattardyń bılikpen qatynasyn jetildirý. Atalǵan másele memlekettik qyzmetti reformalaýda ózekti bolyp tabylady. Búgingi tańda Qazaqstandaǵy ekonomıkalyq órkendeý – aqparattyq qoǵamnyń qalyptasýyna, damýshy memleketter qataryna qosylýyna, aqparattyq tehnologıanyń damýyna óz yqpalyn tıgizedi. Azamattardyń tolyqqandy aqparat alýyna shekteý qoımaý basty talap sanalady. Aqparat pen bilim ár adamǵa qoljetimdi bolý kerek. Memlekettik aqparattyq saıasattyń qabyldanýy demokratıalyq qundylyqtar men teńdikke, sandyq teńsizdikterge tos­qaýyl qoıýǵa, álemdik uıymdarmen ara­­lasýǵa jol ashady. Aqparattyq júıe – telekomýnıkasıa, aqparattyq tehnologıa, ónim men qyzmet, mobıldi baı­lanys naryqtyń damýyna, memlekettik basqarý men banktik júıeniń qalyptasýyna, aqparattyq-kommýnıkasıalyq ortanyń damýyna úles qosady. Jahandyq aqparattyq ınfraqurylymmen baılanys ornatýǵa negiz bolady. Memleket saıasatynyń ashyqtyǵy men órkendeýiniń basty aıqyn quraly azamattardyń qoǵam úshin mańyzdy aqparatty jeńil ári tez alýy bolyp tabylady. Azamattardyń erkin aqparat alýy demokratıalyq memlekettiń birden bir kórinisi. Aqparattyq saıasat qoǵam úshin ózekti máselelerdiń túıinin tabýǵa qarapaıym azamattardyń atsalysýyna, óz pikirin erkin jetkize alýyna atsalysyp, azamattardyń aqparatqa qoljetimdigin anyqtaıdy. Áıtse de, zertteýshi-ǵalymdar elektrondy úkimet engizýdegi máselelerge nazar aýdarady. Aqparattyq júıeniń ár túrli memlekettik qurylymdarmen baılanysy, kelisimi joqtyǵy ańǵarylady. Bul másele damýshy memleketterde kóterilip, sońynda túrli júıeni biriktirý úshin qosymsha qarajat  qajet boldy. Bizdiń memlekette bul másele ár túrli deńgeıdegi basshylyqtyń aqparattyq júıemen jumys isteýge daıyn emes bolǵandyqtan áldeqaıda kúrdeli. Sonyń aıqyn dáleli keıbir memlekettik organdarda eski dástúr boıynsha, ınternetke qosylý úshin qosymsha qarajat qarastyrmaǵan. Qoǵamdyq keńistikte elektrondy úki­­mettiń damýy men qalyptasýyna ke­dergi bolatyn jaıttar bar. Tehnologıa keńistiginde tehnologıa qurylymynyń, qoldanyp otyrǵan tásilderdiń  departamentter men túrli deńgeıdegi bılik arasynda birigip qoldanýda kedergiler kezdesedi. Ekonomıkalyq keńistikte retteýshi mehanızmderge, qarjylyq modelderge sonymen qatar retke keltirilmegen qarjylyq tólemder elektrondy úkimet jumysyna keri áserin tıgizeri anyq   [1, 202]. «Elektrondy úkimet» engizýdiń saıası aspektilerin taldaǵan zertteýshilerdiń biri E. Alıarovtyń pikirinshe, aqparattyq qoǵamǵa kóshý, «elektrondy úkimetti» engizý saıası ómirge Internettiń enýinen kórinis tabady. Bul prosesti eki kezeńge bólip qarastyrýǵa bolady: Birinshi kezeń –Internetti saıası maqsatta qoldanýdy – aqparattyq dep atasaq bolady. Ekinshi kezeń – saıası proseske elektrondy úkimettiń enýi, qoǵam men memleket arasynda keri baılanys ornaýymen baıqalady. Naq osy keri baılanys týyndaǵan máseleni sheshýge, saıası júıege serpin beredi. Birinshi kezeńde saıası aqparat Internetke ornalastyrylady. Kóbine bul saıası partıalardyń jáne qoǵamdyq birlestikterdiń, jeke saıası lıderlerdiń gazet saıttary men jýrnaldar, sonymen qatar elektrondy basylymdary men saraptaý jáne zertteý uıymdary  [2, 219]. Qazirgi bılik úshin saıası kúres aqpa­rattyq qoldaýsyz múldem múmkin emes. Degenmen, sheteldegi jáne Qazaq­standaǵy saılaý naýqandarynyń táji­rıbesi elektrondy jáne merzimdi basylym arqyly júrgizilgen nasıhat  elektoratqa óte yqpaldy ekenin tanytty. Biraq, bul dástúrli ádispen nasıhat júrgizý qıyndyqtar týǵyzýy múm­kin. Qazirgi zamanda áldeqaıda qo­laıly túri saılaýshylarǵa ınternet arqyly yqpal etý. Internettiń dástúrli bu­qaralyq aqparat quraldaryna qa­ra­ǵanda birneshe artyqshylyqtary bar. Kez kelgen aqparatty ornalastyrý je­ńil ári ońaı, tipti, ádettegi merzimdi basylymdarǵa ruqsat bermeıtin materıaldy da jarıalaýǵa bolady. Bul proses bolashaqta da jalǵasyn tappaq: saıası partıalar men qozǵalystardyń saıttar kúnnen-kúnge kóbeıip, Internettiń aqparattyq roli arta túspek. Kúnderdiń kúninde Internet aqparattyń negizgi kózi bolyp, dástúrli BAQ-ty ekinshi kezekke ysyratyny anyq. Dástúrli BAQ aqparattyq monolog rejıminde jumys isteıdi (birjaqty komýnıkasıa), ıaǵnı, keıbir baǵynyńqyly sýbektilerge áser etip, baqylaı alady. Al, kompúterlik tehnologıa kópqyrly komýnıkasıaǵa jol ashty. Jelige qosyla alatyn árbir tutynýshy aqparat ala alady, sonymen qatar, aqparat ornalastyra alady. Azamattyq qoǵamnyń ınstıtýttaryna: mańyzdy máselelerden habardar bolyp, memlekettik máselelerdi óńdeýge jáne qoǵamnyń birigýine yqpal etý;  saıası sheshimder men bastamalardyń júzege asýyna atsalysý; adamdardyń kásibı deńgeıin kóterý úshin azamattardyń jaýapkershiligi, basqarý men josparlaýǵa arnalǵan aqysyz oqytý baǵdarlamalaryn júzege asyrý; memleket sheshimderine yqpal etip, tek joǵarydan emes tómennen de basqarý; memleket qyzmetin baqylaý arqyly jemqorlyqqa qarsy kúresýge múmkindikter beriledi dep sanaıdy qazaqstandyq zertteýshiler.