بۇگىن ۇكىمەت ۇيىندە قازاقستاننىڭ پرەمەر-مينيسترى كارىم ءماسىموۆ ق ر ۇكىمەتىنىڭ سەلەكتورلىق رەجىمدەگى كەزەكتى وتىرىسىن وتكىزدى، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz primeminister.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

كۇن ءتارتىبىن قاراماس بۇرىن ك.ءماسىموۆ بىرنەشە وزەكتى ماسەلەگە نازار اۋداردى. اتاپ ايتقاندا، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنە ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىمەن بىرگە ەلىمىزدىڭ قۇراماسىن الداعى ريو-دە-جانەيرودا وتەتىن وليمپيادا ويىندارىنا دايىندىعى ماسەلەسىن پىسىقتاۋ تاپسىرىلدى.

«ءبىزدىڭ سپورتشىلار وسى سىناقتان سۇرىنبەي ءوتۋى ءۇشىن بارلىعىن جاساۋىمىز قاجەت»، - دەپ اتاپ ءوتتى ك.ءماسىموۆ جانە دوپينگ-تەستتەر وتكىزۋ ءۇشىن زاماناۋي زەرتحانالار ساتىپ الۋعا قاراجات قاراستىرۋدى تاپسىردى.

سونداي-اق كارىم ءماسىموۆ وڭتۇستىك قازاقستان جانە جامبىل وبلىستارىنداعى شەگىرتكەنىڭ تارالۋىنا بايلانىستى جاعدايدى سىنعا الدى.

ءوز كەزەگىندە، ۆيسە-پرەمەر – اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اسقار مىرزاحمەتوۆ وڭتۇستىكتە جاندىكتەردىڭ پايدا بولۋى تابيعي قۇبىلىسقا جانە القاپتاردى وڭدەۋ ۋاقىتىلى جۇرگىزىلمەۋىنە بايلانىستى ەكەنىن ءتۇسىندىردى. «بيىل قىس مەرزىمى جىلى بولدى جانە كوكتەم ەرتە كەلدى. وسى رەتتە شەگىرتكە تۇقىمداستارىنىڭ جەتىلۋى شامامەن 15-20 كۇنگە العا جىلجىدى. سوندىقتان بۇل فاكتوردى ەسكەرمەگەننەن كەيىن، بۇل باعىتتا جاسالاتىن قىزمەتتەرگە كونكۋرستار دەر كەزىندە وتكىزىلمەدى»، - دەپ ءتۇسىندىردى ۆيسە-پرەمەر.

ۇكىمەت باسشىسى اۋىل شارۋاشىلىعى زيانكەستەرىمەن كۇرەس بويىنشا شارالار قابىلداپ، قالىپتاسقان جاعدايعا جاۋاپتىلاردى جازالاۋدى تاپسىردى.

بۇدان وزگە، ۆيدەوسەلەكتور ارقىلى ك.ءماسىموۆ الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەككە جاقىندا جاۋعان جاۋىننىڭ ناتيجەسىندە قالانى سۋ باسۋىنا قاتىستى جۇمىستاعى كەمشىلىكتەردى اتاپ كورسەتتى.

ب.بايبەكتىڭ مالىمەتىنشە، اقپان مەن ناۋرىز ارالىعىندا كوممۋنالدىق قىزمەتتەر جالپى ۇزىندىعى 188 كم بولاتىن وزەندەردى، ارنالار مەن ارىق جەلىلەرىن تازالاعان. 5 مىڭنان استام تەكشە مەتر قار، 17 مىڭنان استام تەكشە مەتر قاتتى تۇرمىستىق قالدىق شىعارعان. سونىمەن قاتار، تەك مامىر ايىندا ورتاشا نورما - 108 مم كەزىندە 200 مم جاۋىن-شاشىن ءتۇستى، ياعني نورمادان ەكى ەسەگە اسىپ تۇسكەن، ال 17 ماۋسىمدا ايلىق نورما - 60 مم كەزىندە 3 ساعاتتىڭ ىشىندە 47 مم، ال تاۋلى جەرلەردە 57 مم دەيىن جاۋىن-شاشىن جاۋعان.

«سوڭعى رەت مۇنداي جالپى نورمادان اۋىتقىعان جاعداي 1957 جىلى بولدى، ول كەزدە 64،8 ميلليمەتر جاۋىن-شاشىن ءتۇستى. سول سەبەپتى 17 ماۋسىمدا قالا اۋماعىندا 94 سۋ باسۋ وقيعاسى ورىن الدى»، - دەدى جۇرگىزىلگەن جۇمىس ناتيجەسىندە كەشكە قاراي سۋ باسقان نەگىزگى جەرلەر تازالانىپ، تاڭعا قاراي جالپى قالا بويىنشا بارلىق جۇمىستار اياقتالعانىن ايتىپ وتكەن الماتى اكىمى.

«تاياۋ ارادا سىزدەرگە بارۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. ءسىزدىڭ جاڭاعى ايتقاندارىڭىزدى ءوز كوزىممەن كورىپ شىققىم كەلەدى»، - دەدى اتالعان ماسەلەنى باقىلاۋدا ۇستاۋدى تاپسىرعان ۇكىمەت باسشىسى.

كۇن ءتارتىبىن قاراۋ اياسىندا ق ر ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى قۋاندىق بيشىمبايەۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن جاسالعان 2016-2017 جىلدارى ەكونوميكالىق ءوسىمدى ىنتالاندىرۋ جانە جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا قوسىمشا شارالار جوسپارىن تانىستىردى.

ونىڭ ايتۋىنشا، اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا قاراي ەكونوميكانىڭ وڭ ءوسىمىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ءۇش باعىت بويىنشا سايكەس شارالار قالىپتاستىرىلعان. ءبىرىنشى باعىت اياسىندا ءوندىرۋ كولەمىن ارتتىرۋ جانە مۇنايدى قايتا وڭدەۋ، كومىر ءوندىرۋ، «ءسستبو» اق تەمىر كەنىن جۇڭگو مەن رەسەيگە جەتكىزۋ، وتاندىق كاسىپورىنداردى جۇكتەۋدى جانە جۇمىسپەن قامتۋدى ساقتاۋ بويىنشا شارالار قاراستىرىلعان. 

ەكىنشى باعىت «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى جانە 2016 جىلعى داعدارىسقا قارسى قوسىمشا شارالارى جوسپارى اياسىندا جوسپارلانعان قاراجاتتى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. سونىمەن، 155 ملرد. تەڭگە سوماسىنداعى ۋاقىتشا ەركىن قاراجات اينالىم كاپيتالىن، «بايتەرەك» ۇبح» اق ارقىلى وڭدەۋ ونەركاسىبىن ەكسپورت الدى جانە ەكسپورتتىق نەسيەلەۋدى قارجىلاندىرۋعا باعىتتالادى، دەدى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى.

«ەكونوميكانىڭ وسىمىنە جىلدام اسەر ەتۋ ءۇشىن اعىمداعى جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعىندا ىشكى سۇرانىستى ىنتالاندىرۋعا ق ر ۇكىمەتىنىڭ ارنايى رەزەرۆى ەسەبىنەن 91،5 ملرد. تەڭگە باعىتتالاتىن بولادى»، - دەدى ق.بيشىمبايەۆ. اتالعان قاراجات تكش نىساندارىن اعىمداعى جوندەۋگە، اۋىلدارداعى، اۋىل وكرۋتەرىندەگى، اۋداندىق ماڭىزداعى قالالاردىڭ ينفراقۇرىلىمىنا جانە كورىكتەندىرۋگە؛ جتق ارناپ ينفراقۇرىلىم جۇرگىزۋگە؛ «بجك-2020» باعدارلاماسى اياسىندا بيزنەس جوبالارىنا ينفراقۇرىلىم جۇرگىزۋگە؛ اۋىلدى ەلدى مەكەندەردى كەڭ جولاقتى ينتەرنەت جەلىسىمەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا، سونداي-اق باسقا دا ءىس-شارالارعا باعىتتالادى.

جوسپاردىڭ ءۇشىنشى باعىتى - «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى جانە ەكونوميكانىڭ باسىمدىقتى سالالارىنداعى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدى جەدەلدەتۋ.

«بولجانعان شارالاردى ەسكەرە وتىرىپ، اعىمداعى جىلدىڭ ماۋسىم-شىلدەسىندە ەكونوميكا وڭ ايماققا شىعادى، ال 2016 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءوسىمنىڭ جوسپارلانعان دەڭگەيىنە شىعادى دەپ كۇتىلۋدە»، - دەپ تۇيىندەدى ق.بيشىمبايەۆ.

يندۋستريالدى-يننوۆاسيالىق دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جانە جانداندىرۋ ماسەلەسى بويىنشا ينۆەستيسيالار جانە دامۋ ءمينيسترى اسەت يسەكەشيەۆ مالىمدەدى.

«6 جىلدا يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى بويىنشا 898 جوبا پايدالانۋعا بەرىلدى، ونىڭ ىشىندە 2015 جىلى 128 جوبا. ولاردىڭ 80%-ى جاڭادان قۇرىلعان ءوندىرىس جوبالارى بولسا، قالعان 20%-ى جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپورىنداردى جاڭعىرتۋ مەن كەڭەيتۋگە باعىتتالعان. 2015 جىلعى ءجىو ءوسىمىنىڭ ۇشتەن ءبىرى كارتا جوبالارىنىڭ ەسەبىنەن الىندى»، - دەدى ءا.يسەكەشيەۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، جالپى يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنىڭ جوبالار ارقىلى بۇرىن قازاقستاندا وندىرىلمەگەن ءونىمنىڭ 500 ءتۇرى شىعارىلعان. ەنگىزىلگەن جوبالاردىڭ 70% تۇراقتى جۇكتەمەگە يە، 74 جوبا تومەن جۇكتەمەدە جۇمىس ىستەۋدە، 21 جوبا توقتاپ تۇر. 

«2016 جىلى 120 جوبانى ەنگىزۋ جوسپارلانعان. جالپى يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسى ەكونوميكادا تۇراقتاندىرۋشى ءرول اتقاردى. ەگەر 2010-2014 جىلدارى يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنىڭ جوبالارى بارلىق ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ 10%-ىن بەرسە، داعدارىستىڭ كۇشەيۋىمەن بۇل جوبالار تۇراقتىلىعىن كورسەتىپ وتىر. 2016 جىلدىڭ 1 توقسانىنىڭ قورتىندىسى بويىنشا بۇل جوبالار وندىرەتىن بارلىق ءونىمنىڭ 20%-ىن بەرىپ ۇلگەردى»، - دەپ باسا ايتتى يدم باسشىسى. 

تالقىلاۋ قورىتىندىسىن جاساعان پرەمەر-مينيستر قازاقستاندى ودان ءارى دامىتۋداعى ييدمب-نىڭ ماڭىزدى ءرولىن اتاپ ءوتتى.

«وسى باعدارلامانىڭ كومەگىمەن، اسىرەسە بەس ينستيتۋسيونالدى رەفورما مەن 100 ناقتى قادامنىڭ كومەگىمەن ءبىز ءقازىر تۇرعان جولاقتان ءوتۋىمىز كەرەك. بۇل كاسىپورىندار سالۋعا قاتىستى ماسەلە ەمەس، بۇل پرەزيدەنت ايتقان ءبىزدىڭ ودان ءارى دامۋىمىزدىڭ فيلوسوفياسى ماسەلەسى. بۇل زور زياتكەرلىك جانە ۇيىمداستىرۋ كۇشتەرىن تالاپ ەتەدى، الايدا ونى ىسكە اسىرۋ ءسىز بەن ءبىزدىڭ قولىمىزدان كەلەتىنىنە سەنىمدىمىن»، - دەپ تۇيىندەدى ك.ءماسىموۆ.