بۇگىنگى كۇندە ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ مەكتەپ فورماسىنا قويىلاتىن تالاپتارى قوعامدىق پىكىرگە ءبىرشاما قوزعاۋ سالىپ وتىر. مەكتەپ فورماسى “ءبىلىم تۋرالى” زاڭ مەن ارنايى بۇيرىقتا “ءدىني اتريبۋتتار قولدانىلمايدى” دەگەن تالاپ قويىلعان وسىعان سايكەس ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىن ەنگىزۋ قاراستىرىلعان. مەكتەپتەردە وقۋشىلاردىڭ ءبىرىڭعاي فورماسىنا قويىلاتىن تالاپتاردىڭ ساقتالۋى، ءدىني اتريبۋتيكانى قولدانۋعا جول بەرمەۋ ورىندىلىعىنا قاتىستى ساراپشى مامانداردىڭ پىكىرىن بىلگەن ەدىك:

دوساي كەنجەتاي، تەولوگيا جانە فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور:

نەگىزىنەن قازاقستانداعى مەكتەپ وقۋشىلارىنا ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىن كيگىزۋدى شارت دەپ ەسەپتەيمىن. بۇل شارتتىڭ بىرنەشە قاباتتارى بار. ءبىرىنشىسى – زايىرلىلىق. بۇل ءدىني ءبىلىم بەرۋ مەن ورتا مەكتەپتەردەگى زايىرلى ءبىلىم بەرۋ اراسىنداعى ۇستانىمدارعا بايلانىستى دۇنيە. مەكتەپ – بۇل مەملەكەتتىك مەكەمە. ونى دا ەسكەرۋ قاجەت. ەكىنشى قاباتىنا توقتالار بولساق، ول الەۋمەتتىك قابات. ازاماتتار بالالارىن تابىستارىنا قاراي (قىمبات نەمەسە ارزان) كيىندىرەتىن بولسا، الەۋمەتتىك ورتا اراسىندا پسيحولوگيالىق، الەۋمەتتىك شەكتەر تۋادى. كيىمدەردىڭ ارتۇرلىلىگى، ولاردىڭ مۇمكىندىكتەرىنىڭارتۇرلىلىگى ءبىزدىڭ مەكتەپ قابىرعاسىنداعى بالالارىمىزدىڭ اراسىنداعى جىككە الىپ كەلەدى. ءۇشىنشى – ءدىني احۋال. بۇل توزىمدىلىككە دە بايلانىستى. ءبىر مۇسىلمان ءوزىنىڭ ورامالىمەنەن، ءبىر حريستيان وزدەرىنىڭ ءدىني كيىمىمەنەن، ءبىر ياحۋدي وزدەرىنىڭ ريتۋالدىق كيىمدەرىمەنەن نەمەسە ونىڭ اتريبۋتتارىمەنەن جۇرەتىن بولسا، بۇل جەردە مەملەكەتتىك كونستيتۋسيالىق بىرەگەيلىككە دە، ءدىنارالىق توزىمدىلىككە دە قايشى ماسەلەلەر تۋىنداۋى مۇمكىن. بۇل ماسەلەلەردى تۋدىراتىن ويلار قوعام مۇشەلەرىنىڭ اراسىندا مەكتەپ قابىرعاسىنان قالانىپ جاتسا، ۇلكەن پروبلەمالار وسى جەردەن تۋىندايدى. وسىعان وراي، جوعارىدا ايتىلعانداردى دا ەسكەرە وتىرىپ، مەكتەپتىڭ ستاتۋسىنا ساي، ونىڭ مەملەكەتتىك مەكەمە ەكەنىن ەسكەرە كەلە، ەڭ باستى ماسەلە – بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتىگىمىزدىڭ نەگىزگى ۇستانىمى بولعان زايىرلىلىق تالاپتارىنا ساي، مەكتەپ وقۋشىلارى ءبىرىڭعاي فورمادا كيىنىپ، ءبىلىم الۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن!

كەڭشىلىك تىشحان، ءدىنتانۋشى:

ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىنا كوشۋ وتە ءتيىمدى. ونىڭ بىرنەشە سەبەپتەرى بار. ەڭ ءبىرىنشى سەبەپ، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ءارتۇرلى ءدىن وكىلدەرى تۇرادى، ولار ارينە ءوز ۇرپاعىن ءوز سەنىمىنە باۋليدى. وسى رەتتە اتالعان ماسەلەنىڭ سىرتقى فورماعا دا اسەر ەتىپ جاتاتىن ساتتەرى بولاتىنىن ءبىز قوعامنان كورىپ-بىلىپ ءجۇرمىز. ءدىني ەرەكشەلىكتەردى پايدالانۋ – مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىنداعى ءدىني كوزقاراستاردىڭ تۋىنداۋىنا اكەلىپ سوقتىرۋى مۇمكىن. بالالار ونىڭ ءمان-جايىنا تولىق جەتە الماۋى مۇمكىن. ەكىنشى ماسەلە – ءارتۇرلى جاعدايمەن، مەكتەپ اۋىستىرۋى قاجەت بولعان جاعدايدا، بۇرىنعى مەكتەپ فورماسىن جاڭا مەكتەپتىڭ تالابىنا ساي اۋىستىرۋعا تۋرا كەلەدى. وسى تۇستا ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىنىڭ تيىمدىلىگىن كورەمىز. اتا-انالار ارتىق شىعىندالمايتىن بولامىز. ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىنا كوشكەندە بالالارعا تيىمدىلىگى جاعى ەرەكشە قاراستىرىلاتىن بولسا، بۇدان ۇتارىمىز كوپ دەپ ويلايمىن. ۇل بالا مەن قىز بالاعا لايىقتى جاسالعان كيىم قوعام تاراپىنان ەشقانداي تەرىس پىكىرگە الىپ كەلمەيدى دەپ ويلايمىن. تاعى ءبىر ەسكەرىلەتىن ماسەلە – ءداستۇر، حالىقتىڭ قالىپتاسقان سالتى، يماندىلىق پەن يناباتتىلىققا دا ءتان تۇستار قاراستىرىلسا تىپتەن جاقسى. مىسالى تۇركمەنستاندا ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىندا 100 پايىز ۇلتتىق كيىمدەرى تاڭدالعان. ارينە ءبىزدىڭ مەملەكەت زايىرلى، قانشاما ۇلت پەن ۇلىس عۇمىر كەشىرىپ جاتقاندىقتان، تولىققاندى ۇلتتىق ناقىشقا كوشە الماسىمىز انىق، دەسە دە ۇلتتىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەكشەيتىن بەلگىلەر كورىنىس تاپسا وعان ەشكىمنىڭ تالاسى بولا قويماس دەپ ويلايمىن. بارلىعىنا ورتاق ءبىر قۇندىلىققا، بارلىعىمىزعا ورتاق ءبىر ستاندارتقا بەكىگەنىمىز ءجون بولار.

PS.: قورىتا ايتقاندا، ءبىرىڭعاي مەكتەپ فورماسىنا كوشۋ ءتيىمدى. ونى ءبىزدىڭ ساراپشىلارىمىز دا ءوز سوزدەرىمەن ناقتىلادى. بۇگىنگىدەي، سىرتقى فورمانىڭ ىشكى نازىك ماسەلەلەرگە اسەرى وراسان بولىپ وتىرعان جاعدايدا، الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك، ءدىني پىكىر مەن ازاماتتىق پىكىردىڭ سانالۋاندىعى ورىن الىپ، رۋح تارازىسىنىڭ تەڭسەلىپ تۇرعان ۋاقىتىندا قاي ىستە دە بىركەلكىلىك پەن ءبىرىڭعايلىلىق قاجەت-اق!

ءدىن ىستەرى كوميتەتىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى