استانادا ق ر پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ادىلبەك جاقسىبايەۆ ءوزىنىڭ دەنساۋلىعىنا بايلانىستى ءوز ەركىمەن قىزمەتىنەن كەتەدى دەگەن سىبىس تاراپ ءجۇر. سونىمەن قاتار، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىنا كوڭىلى تولمايتىنىن جانە پرەمەر-مينيستردى اۋىستىرۋ مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ ءجۇر دەپ جازادى kz.expert.

پرەزيدەنت كادرلىق وزگەرىستەر جاساۋى مۇمكىن بە جانە نە ءۇشىن؟

ونىڭ سەبەبى ايقىن. ەل مەن ەكونوميكا، ىشكى ساياسي تۇراقتىلىق اۋىر جاعدايدا قالدى. ال مۇنداي جاعدايدا نازاربايەۆ شەشىمدى تەز قابىلدايدى. ماسەلەن، وتكەن عاسىردىڭ 90-شى جىلداردىڭ باسىندا ءداستۇرلى جولمەن داعدارىستان شىعۋ جانە ەكونوميكانى كوتەرۋ وتە قيىن بولدى. سول كەزدە ەلباسى جاس جانە بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتتىرتتەتىن، مەملەكەتتىك قىزمەت مەكتەبىنەن وتپەگەن اكەجان قاجىگەلديندى پرەمەر-مينيستر قىزمەتىنە تاعايىندادى.

ال قازاقستاننىڭ ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى ەتىپ داۋلەت سەمبايەۆتى سايلادى. ول بۇعان دەيىن ۆيسە-پرەمەر مينيستر بولعان وتە تاجىريبەلى ەكونوميست. قازاقستاننىڭ قازىرگى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايى العاشقى پوستكەڭەستىك جىلدارىمەن سالىستىرعاندا الدە قايدا جاقسى. دەسەك تە، ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنىڭ بىردەن ءتۇسىپ، كوتەرىلۋى قارسىلىق الەۋەتىن تۋدىرىپ وتىر.   سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىك اپپارات جانە مەملەكەتتىك قۇرىلىم «قۇلدىراپ» بارا جاتىر. ولاردىڭ جاعدايدى جاقسارتۋعا دەگەن تالپىنىسى ءارقاشان وڭ ناتيجە بەرە بەرمەيدى. سوندىقتان نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 20 جىل بۇرىنعى ءساتتى بولعان تاجىريبەسىن قايتالاۋى مۇمكىن.  

بۇگىنگىنىڭ ماڭىزدى قىزمەتتەرى - پرەمەر-مينيستر، ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى جانە مەملەكەتتىك بيلىكتى باسقاراتىن، ونىڭ ىشىندە كادرلاردى تاعايىندايتىنداردىڭ ىشىندە تەك دانيار اكىشوۆ قانا ءوز ورنىندا وتىر دەپ ايتۋعا بولادى. ال ادىلبەك جاقسىبايەۆ پەن باقىتجان ساعىنتايەۆقا قاتىستى ايتار بولساق، ولاردى حالىقتى ارتىنان ەرتە الاتىن، تاۋەكەلگە بارىپ، قيىن جاعدايدا جەڭىسكە جەتەدى دەپ ايتا المايسىڭ. بۇل دەگەنىمىز پرەزيدەنت ءوز سەرىكتەستەرىن تالاپقا جاۋاپ بەرەتىن ادامدارعا اۋىستىرۋعا ءماجبۇر بولادى دەگەن ءسوز. وسىعان وراي ولاردىڭ ورنىن كىم باسۋى مۇمكىن جانە نازاربايەۆتا قانداي تاڭداۋ بار ەكەنىن بولجاپ كورۋگە بولادى.

ەڭ الدىمەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ ءتوراعاسىنان باستايىق. بۇل قىزمەتكە ق ر پارلامەنت ءماجىلىس سپيكەرى نۇرلان نىعماتۋلين ۇمىتكەر بولا الادى. الايدا، ءبىزدىڭ پايىمداۋىمىزشا نۇرلان زايرۋللا ۇلىنىڭ وعان مۇمكىندىگى از. سەبەبى ول اق وردا دا وتە قاتال تارتىپپەن جۇمىس ىستەپ باسقارۋشى ەليتانىڭ كوبىمەن قارىم-قاتىناسىن بۇزىپ الدى. ول پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە قايتا كەلگەن جاعدايدا دا ونىڭ وپپونەنتتەرى وعان كەدەرگى كەلتىرە باستايدى. ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ باسشىسى كارىم ءماسىموۆ تۋرالى دا وسىنى ايتۋعا بولادى.

باسقا ۇمىتكەرلەردىڭ ىشىنەن ەكسپو-2017 كورمەسى اياقتالعاننان كەيىن جۇمىسسىز قالاتىن احمەتجان ەسىموۆتى جانە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسىپ جۇرگەن بولات وتەمۇراتوۆتى ايتۋعا بولادى.

الايدا يمانعالي تاسماعانبەتوۆتىڭ ءوزى ساياساتتىڭ بەل ورتاسىندا جۇرمەۋدى قالاعاننان كەيىن نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ سەرىكتەستەرى جاعدايدىڭ كۇردەلىلىگىن ءتۇسىنىپ تاۋەكەلگە بارۋعا دايىن ەمەس ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى.

سوندىقتان، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جاڭا باسشىسى جانە پرەمەر-مينيستر ەندىگى بۋىنعا بەرىلەدى دەپ ايتۋعا بولادى. ولاردىڭ ىشىنەن ەڭ بىرىنشە ويعا استانا اكىمى اسەت يسەكەشوۆ، الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەك، قىزىلوردا وبلىسىنان قىرىمبەك كوشەربايەۆ كەلەدى. ولار جاس، ۇنەمى حالىقتىڭ الدىندا جۇرەدى جانە بيلىكتە وپپونەنتتەرى كوپ ەمەستىگىمەن ۇتادى.

الايدا ناقتى بولجام ايتا المايسىڭ. سەبەبى ەلدە جوعارى لاۋازىمدارعا ادامداردى تاڭداۋ اشىق تۇردە جۇرگىزىلمەيدى. ق ر ۆيسە-پرەمەر قىزمەتىن ويداعىداي اتقارا الماعان داريعا نازاربايەۆانىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتكە قايتىپ ورالمايتىنىن عانا انىق ايتۋعا بولادى.   

قۋاندىق بيشىمبايەۆ قاماۋعا الىنعاننان كەيىن «بولاشاقتىقتاردىڭ» مەملەكەتتىك اپپاراتتاعى بەدەلى ءتۇسىپ قالدى. ءقازىر ولار ءمينيستردىڭ ورىنباسارى جانە وبلىس اكىمدەرى قىزمەتىنە ۇمىتكەر بولا الادى.

نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كەرەمەت ۇكىمەت جاساقتاپ، ولار قازىرگى ماسەلەلەردى شەشىپ، ەلدى دامۋ مەن كوركەيتۋگە باعىتتايتىن جولعا سالۋعا تىرىساتىن بولادى.

اۋدارعان: اسەم المۇحانبەت