الماتىدا «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى تۇسىرگەن «سەنىم جولىندا» دەرەكتى ءفيلمىنىڭ جابىق كورسەتىلىمى ءوتتى. فيلم نەگىزىنەن اقتوبودە بىلتىر جازدا بولعان قاندى وقيعاعا ارنالعان.

الماتىلىق رەجيسسەر ءاسيا بايعوجينانىڭ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن، ءدىن جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن تۇسىرگەن دەرەكتى فيلمىندە بىرنەشە ادامنىڭ باسىنان كەشكەن وقيعا ايتىلادى. ول اڭگىمەنىڭ ءبارى راديكال يسلامعا (كەي ءدىنتانۋشىلار ءبارى ءبىر دەپ بىلەتىن ۆاححابيت، سالافيت، نەدجديتتەرگە) قاتىسى بار ادامدار جايلى.

فيلمگە اقتوبەدە 2016 جىلى ماۋسىمنىڭ 5-ىندە بولعان، ءبىر توپ قارۋلى جاستىڭ شابۋىلىنان جەتى ادام قازا بولىپ، 40 شاقتى تۇرعىن جارالانعان وقيعا ارقاۋ بولعان. بيلىك سول وقيعا كەزىندە 20-سى ۇستالىپ، 18ء-سى قازا تاپقان ول ادامداردى «راديكال ءداستۇرلى ەمەس ءدىني اعىمدى ۇستانۋشىلار» دەپ سيپاتتاعان. شابۋىلدى كەيىن تەراكت دەپ اتاعان. وسى وقيعادان كەيىن «ءدىني راديكال» دەپ تانىلعان جەرگىلىكتى ونداعان جاس تۇرمەگەن تۇسكەن.

رەجيسسەر ءاسيا بايعوجينا بۇل ءفيلمنىڭ وتە از ۋاقىتتا تۇسىرىلگەنىن ايتادى.

– 2016 جىلى كۇزدە تاپسىرىس بەردى. قازاننىڭ 17-سىندە جۇمىس باستالدى، جاڭا جىلعا دەيىن بىتىرىڭدەر دەدى. قىسىلتاياڭ جاعدايدا تۇسىردىك، – دەيدى ول.

«سەنىم جولىندا» ءفيلمىنىڭ باسىندا اقتوبەدەگى شابۋىلداۋشىلاردىڭ سوتىنان كورىنىس بەرىلگەن. بۇل كادردى فيلم اۆتورلارى تۇسىرگەن. ەكسترەميزم جانە تەرروريزم ايىبىمەن سوتتالعان ازاماتتارمەن سۇحباتتى ءفيلمنىڭ كەڭەسشىسى – اقتوبەدەگى اڭسار كەڭەس بەرى جانە رەابيليتاسيا ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى اسقار سابدين ۇيىمداستىرعان.

فيلمدەگى باسىنان كەشكەن وقيعاسىن ايتقان ادامداردىڭ ءبىرى – تۇرمەدە وتىرعان جانسەرىك ەسىمدى ازامات. ول «بولماعان تەراكتىنى دايىنداعانى ءۇشىن» سەگىز جىلعا سوتتالعان. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، جانسەرىك ءداستۇرلى يسلامنان الىستاپ، ءداستۇرلى ەمەس يسلامعا ءوتىپ، «ايەلىڭ مەن بالالارىڭدى شاريعاتپەن ءومىر سۇرەتىن ۆازيريستانعا (پاكىستاننىڭ سولتۇستىك-شىعىسىنداعى ولكە) الىپ كەت» دەگەن ادامدارعا سەنىپ قالعان. ول ءوزى سياقتى ادامداردى وتاندارىنىڭ (وزبەكتەردى – وزبەكستانعا، ۇيعىرلاردى – قىتايعا) ارنايى قىزمەتتەرىنە ساتاتىن «پاكىستاندىق ارنايى قىزمەت ورىندارىنا تۇتقىن بولعانىن» ايتادى. جانسەرىك وكىنەتىنىن ايتىپ، قاتەلىگىن قايتالاماۋعا شاقىرادى.

راديكال يسلامعا ۇرىنعان وزگە ادامداردىڭ وقيعاسىن قازاقستانداعى تۋىستارى مەن تانىستارى اڭگىمەلەيدى. ماسەلەن، اۋىل مەكتەبىندەگى ورىس ءتىلى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ايەلى مەن بالالارىن الىپ، سيرياداعى «يسلام مەملەكەتى» (يم) ەكسترەميستىك توبىنا بارىپ قوسىلعان.

سيرياعا كەتكەن كەيىپكەرلەردىڭ ءبىرىنىڭ يم جاعىندا سوعىسقان ۇلكەن ۇلى ولگەن. قازاقستانداعى تۋىستارى التى ادامى بار وتباسى ەلدەن كەتۋگە كەرەك قۇجاتتاردى قالايشا ءبىر كۇندە راسىمدەپ العاندارىنا تاڭىرقايدى.

ءبىر قىزىعى، فيلم ەشقانداي جارناماسىز كورسەتىلگەن. العاشىندا، ناۋرىزدىڭ 27-سىندە «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى «ارمان» كينوتەاترىندا ناۋرىزدىڭ 29-ىندا وتەدى دەپ جوسپارلانعان «سەنىم جولىندا» ءفيلمىنىڭ پرەمەراسىنا جۋرناليستەردى ەلەكتروندىق پوشتا ارقىلى شاقىردى. ەرتەڭىندە «قازاقفيلم» پوشتا ارقىلى پرەمەرانىڭ باسقا كۇنگە قالدىرىلعانىن، مىندەتتى تۇردە بولاتىنىن حابارلادى. ءبىراق اۋەلگى حابارلانعان كۇنگى پرەمەراعا بىرنەشە مينۋت قالعاندا Facebook-تە رەجيسسەر ءاسيا بايعوجينانىڭ پرەمەرانىڭ ۋاقىتىن وزگەرتپەگەنى تۋرالى اقپارات پايدا بولادى. وعان ۇلگەرگەن ادام، كەشىگىپ بولسا دا بارىپ، ءفيلمدى تاماشالاپ قايتتى. فيلم كورەرمەننىڭ ويىنان شىققان كورىنەدى. كەيبىرىنىڭ ايتۋىنشا، اتالمىش ءفيلمدى تەلەديدارلاردان كورسەتۋگە تىيىم سالۋى مۇمكىنۇ الايدا، بارلىق ادام مىندەتتى تۇردە كورۋى ءتيىس ەكەن.

دەرككوز: ازاتتىق

فوتو: الەكسەي ازاروۆ