جاھاندانۋ زامانىندا اقپارات اعىمى تولاستاپ دامىعان سايىن، ونىڭ سارقىلماس كۇشىن ءوز پايداڭا جاراتا ءبىلىپ، كەرەگىن الىپ، كەرەكسىزىن قالدىرىپ وسى اقپاراتتى قاجەتتىلىگىڭە قولدانىپ ءوزىڭدى جەتىلدىرۋىڭ كەرەك.
اقپارات- بۇل بۇگىن. جاڭالىق –بۇگىن. كەشەگى، ءبىر ساعات بۇرىڭعى اقپارات جاڭالىق ەمەس. اقپارات بەرەتىن كوزدەر دە، ونى وقيتىن، قابىلدايتىن كوزدەر مەن تۇيسىكتەر دە جەتەرلىك. الايدا سول تولاسسىز اقپارات اعىمىندا بارلىعىن بىردەي قابىلداۋ، وقۋ، قاراۋ ماڭىزدى ما؟ اقپاراتتىڭ قاجەتسىز، قاجەتسىزدىگىن، ماڭىزدى ماڭىزسسىزدىعىن ادامدارعا جاستايىنان باستاپ قابىلداۋعا ۇيرەتۋ كەرەك. جاس ۇرپاقتى قازىرگى اقپاراتتىق زامان تالاپتارىنا، ءتۇرلى اقپاراتتى قابىلداۋ مەن اناليزدەرگە دايىنداۋ، ادامدى ونى تۇسىنۋگە ونىڭ پسيحيكاسىنا اسەر بىلۋگە ۇيرەتۋ بولىپ تابىلادى.
قازىرگى اقپارات قاجەتتىلىگى داۋىرلەگەن عاسىردا، اقپاراتتىڭ تىزگىنشىلەرى – جۋرناليستەردىڭ كاسىبي ساۋاتتىلىعىن مەديا ءبىلىم بەرۋ ارقىلى ارتتىرۋ قاجەت. سوندىقتان، جۋرناليستەرگە ساپالى ءبىلىم بەرۋ، بىلىكتى مامان دايىنداۋ كەرەك.
ءححى عاسىر – اقپاراتتىق قوعام عاسىرى. وسى ورايدا بالالاردى، جاستاردى اقپاراتتىق تۇرعىدان ساۋاتتاندىرۋعا كوڭىل ءبولىنۋ كەرەك. ياعني، جاستار كىشكەنە كەزىنەن باستاپ مەدياعا كوڭىل ءبولىپ ءوسۋى ءتيىس. قازىرگى تاڭدا جاستاردى وسى باعىتتا سۋسىنداتىپ جۇرگەن ارنايى مەدياپەداگوكتار دا بار. ولاردىڭ ىشىندە ل.ماستەرمان (L.Masterman) قازىرگى الەمدەگى مەديابىلىمنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن باسىمدىعىن ايقىندايتىن جەتى سەبەبىن نەگىزدەپ بەردى:
-مەديانى تۇتىنۋدىڭ جوعارى دەڭگەيى جانە قازىرگى قوعامدا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ شەكتەن تىس كوپتىگى.
-مەديانىڭ يدەولوگيالىق ماڭىزدىلىعى، ونەركاسىپتىڭ سالاسى رەتىندە ولاردىڭ اۋديتوريانىڭ ساناسىنا ىقپالى.
-مەديااقپارات سانىنىڭ جىلدام ءوسۋى، ونى باسقارۋ جانە تاراتۋ تەتىكتەرىنىڭ كۇشەيۋى.
-نەگىزگى دەموكراتيالىق پروسەستەرگە مەديانىڭ ەنۋ ينتەنسيۆتىلىگى.
-بارلىق سالادا ۆيزۋالدى كوممۋنيكاسيا مەن اقپارات ماڭىزدىلىعىنىڭ ارتۋى.
-بولاشاق تالاپتارعا سايكەس باعدارلانعان وقۋشىلاردى، ستۋدەنتتەردى وقىتۋدىڭ قاجەتتىلىگى.
-اقپاراتتى جەكەشەلەندىرۋدە ۇلتتىق جانە حالىقارالىق پروسەستەردىڭ ۇلعايۋى.
جاستار ساناسىن مەتكەپ شاعىنان باستاپ مەدياعا بەيىمدەۋ، ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ارنايى جابدىقتاردى قولدانۋ - ولاردىڭ سىني ويلاۋ قابىلەتىن، جان-جاقتىلىعىن دامىتادى. اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا قولدانۋ ارقىلى ۇلكەن ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە بولادى.
ارايلىم مەلدەشوۆا
پىكىر قالدىرۋ