مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» اتتى 2017 جىلعى 31 قاڭتارداعى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا قويىلعان تاپسىرمالارعا، سونداي-اق ستراتەگيالىق، مەملەكەتتىك جانە سالالىق باعدارلامالارعا سايكەس ماڭعىستاۋ وبلىسىن دامىتۋدىڭ 2016-2020 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جالعاسۋدا، دەپ جازادى Qamshy.kz ماڭعىستاۋ وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

بۇگىن ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى ەرالى توعجانوۆ ايماق تۇرعىندارى الدىندا ەسەپ بەرىپ، 2017 جىلدى قورتىندىلادى.

مۇناي-گاز ءوندىرۋشى جانە سەرۆيستىك كومپانيالاردىڭ تۇراقتى قىزمەتتەرىنىڭ ناتيجەسىندە ونەركاسىپتىك ءوندىرىس كولەمى جىل باسىنداعى 96،9%-دان 100،1%-عادەيىن ءوستى (بۇل رەسپۋبليكاداعى ءوندىرىس كولەمىنىڭ 10%-ى نەمەسە وڭىرلەر اراسىندا 2-كورسەتكىش، وندىرىلگەن ءونىم كولەمى 2،3 ترلن. تەڭگە). نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى 82،2%-دان 101%-عا دەيىن ءوستى. قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى 98،8%-دان 100،1%-عا دەيىن ارتتى.

2016 جىلعا قاراعاندا 17،6% وسىممەن 833 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلدى. ورتا جانە شاعىن بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 3 مىڭ بىرلىككە ارتىپ، 47 مىڭعا جەتتى.

2017 جىلى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى تۇڭعىش رەت وڭىرلەر اراسىندا بيزنەستى جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى رەيتينگىسىن وتكىزدى. رەيتينگ قورىتىندىسى بويىنشا ماڭعىستاۋ وبلىسى 12-ورىننان 2-ورىنعا شىقتى.

اۋىل شارۋاشىلىعى سەكتورىندا 14 ملرد. تەڭگەنىڭ ءونىمى ءوندىرىلىپ، سالانىڭ ناقتى كولەم يندەكسى 108،2% قۇرادى. بۇل رەسپۋبليكا وڭىرلەرى اراسىندا دامۋ قارقىنى بويىنشا ءبىرىنشى كورسەتكىش.

ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ تۇتىنۋ باعا يندەكسى جوسپارلانعان مەجەدە ساقتالدى – 106،4% (رك 106،5%. الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ تۇتىنۋ باعا يندەكسى 106،7% (رك 107،4%).

جىل باسىنان بەرى 31 مىڭعا جۋىق جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلدى. ناتيجەسىندە جالپى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 5،0%-دان 4،9%-عا، جاستار اراسىنداعى جۇمىسسىزدىق 5،1%-دان 3،5%-عا دەيىن تومەندەدى.

2017 جىلى 833 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلدى. بۇل 2016 جىلمەن سالىستىرعاندا 18%-عا ارتىق (رەسپۋبليكا بويىنشا 3-ورىن).

وتكەن جىلى 7000 وتباسى جاڭا قونىستانۋشىلار بولدى. تۇرعىن ءۇي الۋعا18 مىڭ ادام، جەر الۋعا 166 مىڭ ادام كەزەكتە تۇر.

جالپى العاندا بارلىق ماكروكورسەتكىشتەردىڭ وڭ ديناميكاسى وڭىرلىك ەكونوميكا ءوسىمىن 100% دەڭگەيىندە قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى.

«اقتاۋ تەڭىز پورتى» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىندا جۇزەگە اسىرىلاتىن ارنايى جوبالار ەرەكشە باقىلاۋدا. جاڭا وندىرىستەردى ورنالاستىرۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى جاعدايلار جاسالعان.  اەا اۋماعى بويىنشا رەسپۋبليكادا ءۇشىنشى ورىندا. ينفراقۇرىلىمدى قۇرۋ ءۇشىن سالىنعان 7 ملرد. تەڭگە كولەمىندە بيۋدجەتتىك قاراجات ءوز تيىمدىلىگىن كورسەتتى: 19 جوبا ىسكە اسىرىلدى، 95 ملرد. تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلدى، 260 ملرد. تەڭگەگە ءونىم ءوندىرىلدى، بيۋدجەتكە 23 ملرد. تەڭگە مولشەردە سالىق تولەندى. 1 323 جۇمىس ورنى قۇرىلدى. وتكەن جىلى الەۋەتتى ينۆەستورلارمەن 20-دان استام كەزدەسۋ وتكىزىلدى.

وبلىستا ءبىر جىلدىڭ ىشىندە جاڭا 12 جىلىجاي ىسكە قوسىلىپ، جالپى سانى 27-گە جەتتى.

ىسكە قوسىلعان ءىرى جوبالار:

 - ءتۇپقاراعان اۋدانىندا جىلىنا 650 مىڭ توننا بوتەلكەدەگى تۇيە ءسۇتىن وندەۋ «اعارعان» زاۋىتى (2018 جىلى جوبالىق قۋاتىنا تولىقتاي ەنەدى)؛

- ماڭعىستاۋ اۋدانىندا «ناكحان» جانە قاراقيا اۋدانىندا «سەنەك» شارۋا قوجالىقتارىنىڭ قىمىز وندەۋ سەحتارى (جالپى قۋاتى جىلىنا 46 مىڭ توننا)؛

- اقتاۋ قالاسىندا گوللانديالىق تەحنولوگيامەن جاساقتالعان قۋاتى 1500 توننا كوكونىس قويماسىنىڭ 1-كەزەڭى (جالپى قۋاتتى 3000 توننا، قازىرگى تاڭدا جابدىقتاردى ورناتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە).

بيىل تاعى دا 4 جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلاندى:

- اقتاۋ قالاسىندا سالىناتىن قۋاتى 4250 توننا  كوكونىس قويماسى (ءمجا ارقىلى)؛  

- قاراقيا (سەنەك)، ءتۇپقاراعان (اقشۇكىر) جانە مۇنايلى (باسقۇدىق) اۋداندارىندا 2 مىڭ توننا كوكونىس ونىمدەرىن وسىرۋگە ارنالعان              3 جىلىجاي.قازىرگى تاڭدا ءوڭىردى ءوز كوكونىس تاۋارىمەن قامتۋ 10% بولسا، كورسەتىلگەن جوبالار ىسكە قوسىلعان كەزدە بۇل كورسەتكىشتى 20%-عا دەيىن جەتكىزۋ مۇمكىندىگى بار.  2017 جىلى ماڭعىستاۋ وبلىسىندا 20 كووپەراتيۆ قۇرىلدى.       

ترانسپورتتىق ينفراقۇرىلىمنىڭ دامۋىنا «نۇرلى جول» باعدارلاماسى وڭ سەرپىن بەردى. ماڭعىستاۋ وبلىسىندا جاڭا كولىكتىك-لوگيستيكالىق جۇيە قۇرىلدى. قۇرىق پورتىندا پاروم كەشەنىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى ىسكە قوسىلدى. 2017 جىلى تەمىرجول پارومدارىمەن 540 مىڭ توننا جوسپارمەن 1،5 ميلليون توننا جۇك پورت ارقىلى جونەلتىلدى. اۆتوكولىك كەشەنى تولىق قۋاتقا يە بولدى. بۇل جۇك جونەلتۋدى 2،5 ملن. تونناعا دەيىن ارتتىرادى.قازاقستان العاش رەت ازيا مەن قىتايدان ەۋروپاعا تىكەلەي شىعاتىن جول سالدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس جىل سايىن بيۋدجەتتەن 150 ملرد. تەڭگە بولىنبەك. ەڭ الدىمەن ولار جەرگىلىكتى ماگيسترالدار جەلىسىن جوندەۋگە جانە قايتا جاڭارتۋعا باعىتتالادى. وسى ماقساتقا بيىلعى جىلدىڭ بيۋدجەتىندە 5 ملرد. تەڭگەدەن استام قارجى ءبولىندى. وبلىس بويىنشا جاقسى جانە قاناعاتتانارلىق جاي-كۇيدەگى وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار  اۆتوموبيل جولدارىنىڭ ۇلەسى 92% قۇرايدى.

«بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020» بيزنەستى قولداۋ مەن دامىتۋدىڭ ءبىرىڭعاي باعدارلاماسى اياسىندا ماڭعىستاۋ وبلىسى ءۇشىن 2017 جىلعا 1 110،3 ملن. تەڭگە جالپى سوماسىندا قاراجات ءبولىندى. جىل ىشىندە وسى باعدارلاما شەڭبەرىندە 15،2 ملرد. تەڭگە جالپى سوماسىنا 208 جوبا قولداۋ تاپتى. ونىڭ ىشىندە، پايىزدىق مولشەرلەمەنى سۋبسيديالاۋ بويىنشا – 15،1 ملرد. تەڭگە سوماسىنا 152 جوبا، كەپىلدەندىرۋ بويىنشا 101،8 ملن. تەڭگە سوماسىنا 56 جوبا ماقۇلداندى. ناتيجەسىندە 4036 جۇمىس ورنى ساقتالىپ، وبلىس بويىنشا قوسىمشا 1403 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى.

«اۋىلدىق كاسىپكەرلەردى قولداۋدىڭ تاعى ءبىر قۇرالى – شاعىن نەسيەلەر بەرۋ. جىل باسىندا وسى ماقساتقا بيۋدجەتتەن 490 ملن. تەڭگە قارجى قاراستىرىلدى. شاعىن نەسيەگە كاسىپكەرلەر تاراپىنان سۇرانىستىڭ كوپتىگى ەسكەرىلە وتىرىپ، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە قوسىمشا تاعى دا 1،5 ملرد.تەڭگەگە ءوتىنىم بەرىلىپ، قولداۋ تابىلدى. بۇل وتكەن جىلعى كورسەتكىشتەن 4 ەسە كوپ. اۋىلدىق جەردە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ، ەڭبەك نارىعىن ترانسفورماسيالاۋ ماقساتىندا ءبىز ىشكى رەزەرۆتەر ەسەبىنەن «دامۋ» قورىمەن بىرلەسىپ  قارجىلاندىرۋ كولەمى 2،7 ملرد. تەڭگە بولاتىن «نۇر كاپيتال» جوباسىن ىسكە قوستىق. جاڭا جوبا بويىنشا اۋىل كاسىپكەرلەرى 1% مولشەرلەمەمەن نەسيە الۋعا مۇمكىندىگى بار»، - دەدى وبلىس اكىمى ەرالى توعجانوۆ.