جەتى حان جەرلەنگەن كونە شاھار – سارايشىق قالاشىعىندا جاعالاۋدى بەكىتۋ جۇمىستارى اياقتالدى. جىبەك جولى بويىندا ورنالاسقان تاريحي ورىن ەندى تۋريستىك ورتالىققا اينالادى.

جوباعا سايكەس، بۇل ورتالىق تۋريستەر مەن كەلۋشىلەر ءۇشىن بارلىق جاعداي جاساعان تولىق كەشەن بولادى. مۇندا اكىمشىلىك عيمارات، ءقوناقۇي، شارۋاشىلىق-تۇرمىستىق ءۇيى سىندى بىرنەشە عيمارات بوي كوتەرەدى دەپ كۇتىلۋدە. قوس قاباتتى اكىمشىلىك عيمارات ىشىندە ەكسپوزيسيالىق-كورمە زالدارى، قور قويماسى، 100-150 ورىندىق كونفەرەنس-زال، زەرتحانالىق جانە قالپىنا كەلتىرۋ ءۇي-جايى، كىتاپ قويماسى مەن ەلەكتروندى مالىمەتتەر بازاسى بار كىتاپحانا ورنالاسادى. بۇدان بولەك، كەشەن اۋماعىندا لەكسيا وتەتىن الاڭدار، اشىق اسپان استىنداعى مۋزەي مەن ەتنواۋىل بولادى.

«ۆيزيت-ورتالىق ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزىپ، سارايشىق سوكرالدى قالاشىعىنا جۇرتشىلىقتىڭ نازارىن اۋدارادى»،- دەيدى ايماق باسشىسى نۇرلان نوعايەۆ.

ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسى اياسىندا مۇنايلى مەكەندە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان بىردەن-بىر ءىرى جوبا سارايشىقتىڭ مادەني مۇراسىن ساقتاۋدى كوزدەيدى. سارايشىق كەزىندە التىن وردانىڭ قولونەر جانە ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ العاشقىلارىنىڭ ءبىرى بولعان. كەيىن نوعاي ورداسىنىڭ استاناسى اتاندى. سارايشىق تۋرالى العاشقى جازبا دەرەك قالدىرعان – ارابتىڭ بەلگىلى گەوگراف-عالىمى، ساياحاتشىسى يبن-باتۋتا. ول ءوزىنىڭ ساياحاتتارىنىڭ بىرىندە 1334 جىلى «ۇلكەن ساراي» قالاسىنان شىعىپ (ساراي-بەركە – التىن وردانىڭ استاناسى)، ازياعا جاساعان ساپارىندا سارايشىق قالاسىندا بولعان. بۇل جونىندە ول: «ءبىز سارايشىق قالاسىنان ات جەككەن اربامەن ون كۇن جول ءجۇرىپ، سارايجۇك قالاسىنا جەتتىك. بۇل «ۇلىسۋ دەپ اتالاتىن» ۇلكەن، تەرەڭ، اعىسى قاتتى وزەننىڭ جاعاسىنداعى گۇلدەنگەن اسەم قالا ەكەن جانە دۇنيە جۇزىندەگى باعداتتان كەيىنگى ەكىنشى جۇزبەلى كوپىر وسىندا ەكەن» دەيدى. بۇل جازبا سارايشىقتىڭ سول زامانداعى دۇنيەجۇزىندەگى ەڭ ماڭىزدى قالالاردىڭ ءبىرى بولعاندىعىن اڭعارتادى.

جەتى حان جەرلەنگەن سارايشىق تاريحي قالاشىعى اتىراۋ قالاسىنان 50 شاقىرىم قاشىقتىقتا، ماحامبەت اۋدانىنىڭ سارايشىق سەلوسىندا ورنالاسقان.

ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسى اياسىندا ەندى جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ مەكتەپ وقۋشىلارى «ولكەتانۋ» ءپانى بويىنشا ءبىلىم الادى. 5-7 سىنىپتار ءۇشىن وقىتىلاتىن جيىرما ساعاتتىق «ولكەتانۋ» ءپانى   «گەوگرافيا»، «قازاق ءتىلى»، «قازاق ادەبيەتى»، «قازاقستان تاريحى»، «مۋزىكا» پاندەرىنە كىرىكتىرىلىپ، قوسىمشا وقىتىلاتىن بولادى. تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى، ءپاتريوتيزمدى نىعايتۋعا باعىتتالعان وقۋلىق 125 بەتتەن تۇرادى.

 «جاڭا ءپاندى ساراپتاۋ جۇمىستارىنا ح.دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى اتىراۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلىق قۇرامى، وبلىستىق ارحيۆ، تاريحي-ولكەتانۋ، كوركەمسۋرەت  جانە قولدانبالى ساندىك ونەر مۋزەيلەرىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرلەرى قاتىستى. سونداي-اق، ولكەتانۋشىلار، تاريحي-ولكەتانۋ ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ ماماندارى، تاجىريبەلى پەداگوگتار دا ۇلەس قوستى. وقۋلىق مازمۇنىندا ساراپتامالىق كەڭەستىڭ ۇسىنىستارى ەسكەرىلدى. بيىل وقۋ باعدارلاماسىنا العاش ەنگەن ءپان الداعى جىلدارى باسقا دا سىنىپتارعا ۇسىنىلۋى مۇمكىن»، –  دەيدى «رۋحاني جاڭعىرۋ» اتىراۋ ايماقتىق جوبالىق كەڭسەسىنىڭ ديرەكتورى ورىنتاي بيمانوۆا.

"سارايشىق" ەتنوۆيزيتتىك ورتالىعىن سالۋ جانە وسى جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋ ماقساتىندا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە ارنايى مەكەمە قۇرىلدى. ۆيزيتتىك ورتالىق ايماقتىق ءتۋريزمدى دامىتۋ الەۋەتىن كۇشەيتۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەيتىن بولادى.

ءوز زامانىندا قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى بولعان سارايشىق – تالاي ۇلىلاردىڭ تۇياعى تيگەن وردا. سارايشىقتىڭ وسىنداي تاريحي ماڭىزىن ارتتىرۋ ماقساتىندا اتىراۋدا حالىقارالىق دەڭگەيدە «ۇلى دالانىڭ ۇلى داستۇرلەرى» اتتى  فەستيۆال وتكىزدىك. ونداعى ماقساتىمىز – ەلىمىزدىڭ باتىس وڭىرىندە ساقتالعان «كورىسۋ» ءداستۇرىن تۇركى تىلدەس حالىقتار اراسىندا دارىپتەۋ ەدى. ءقازىر ادامدار ءوزارا قول الىسىپ قانا كورىسىپ ءجۇر. ال، تاريحقا كوز جۇگىرتسەك، اتا-بابالارىمىز كەزىندە بىر-بىرىمەن ءتوس قاعىستىرىپ كورىسكەن. ادامداردىڭ ءتوس قاعىستىرۋىنىڭ بىر-بىرىنە ءپوزيتيۆتى ەنەرگيا بەرەتىنى مەديسينادا دالەلدەنگەن. جۋاننىڭ جىڭىشكەرىپ، جىڭىشكەنىڭ ۇزىلەتىن شاعىندا، ياعني ءولىارا كەزەڭدە قازاقتاردىڭ بىر-بىرىنە جىلۋ ەنەرگياسىن بەرۋى – ۇلكەن دانىشپاندىق. وسىلايشا، سارايشىق ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى دارىپتەۋدە  زور ماڭىزعا يە بولىپ وتىر"، - دەيدى ورىنتاي بيمانوۆا.