جاقىندا Youtube الەۋمەتتىك جەلىسىندە ق ر مادەنيەت جانە سپورت  ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ «قازاق ەلى» كينو كارتيناسى  اۆتورلارىمەن كەزدەسۋى بارىسىنداعى اڭگىمەسىنىڭ  اۋديوجازبا نۇسقاسى  جارىق كوردى. مينيستر مىرزانىڭ ءتۇسىرىلىم جەتەكشىلەرىمەن اڭگىمەسىن تىڭداپ وتىرىپ ماسەلەنىڭ ۋشىعىپ كەتكەنىن  اڭعارۋعا بولادى.

اتالمىش اۋديوجازبانى الەۋمەتتىك جەلىگە  «John Smith» اتتى قولدانۋشى جۇكتەگەن، دەپ جازادى http://newtimes.kz  پورتالى. اۋديوجازبانىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى مازمۇنىندا بۇل – كينوجوبانىڭ ماسەلەلەرى بويىنشا كەڭەسۋ ۇستىندە تۇسىرىلگەن دەيدى،  - راديوتوچكا.

اڭگىمەنىڭ اۋانىنا قاراساق، داۋلى تالقى وسىعان دەيىن قوعامدىق ورتادا قىزۋ پىكىر-تالاسقا تۇسكەن،  قازاق حاندىعىنىنىڭ  550 جىلدىعىنا ارنالىپ ءتۇسىرىلىپ جاتقان «قازاق ەلى» اتتى كينو كارتينانىڭ توڭىرەگىندە بولcا كەرەك.
«قازاقفيلم» باسشىلارى مينيستر مىرزاعا قارجىنىڭ جەتكىلىكسىز ەكەنىن ايتىپ، قارجىلىق قۇجاتتاردىڭ ءالى كۇنگە دەيىن دايىن ەمەستىگىن، ۇلكەن قاراجاتتاردىڭ نەلىكتەن كينوستۋديانىڭ ماڭىنان ءوتىپ كەتەتىنىن ايتىپ شاعىمدانادى. ال مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى  ارىستانبەك ءمۇامادي ۇلى وزىنە دات ايتا كەلگەندەردى جۇباتقان سىڭاي تانىتىپ، «جۋرناليستەردى جيناڭدار دا پرەسس-كونفەرەنسيا وتكىزىڭدەر. سوندا وسى پروبلەمالارىڭدى ايتىڭدار. ب ا ق ارقىلى حالىققا دا، باسشىلىققا دا  جەتكىزىڭدەر»،- دەيدى.

وسىعان دەيىن مادەنيەت مينيسترلىگى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان «قازاق ەلى» 10 سەريالى كوركەم ءفيلمنىڭ جارىق كورەتىنىن ايتقان بولاتىن. ونىڭ بيۋدجەتى 1 ملرد 125 ملن تەڭگەنى قۇراعان.  الايدا، قارجى تاپشىلىعىنان سەريالدىڭ ءتۇسىرىلىمى شىلدە ايىنان تامىز، قىركۇيەك ايلارىنا شەگەرىلگەن. دەسە دە، فيلم اۆتورلارى سەريالدىڭ تۇساۋكەسەرىن 16 جەلتوقسانعا جوسپارلاعان.

«راديوتوچكا» مينيستر مىرزانىڭ  «قازاقفيلم» باسشىلارىمەن اراسىندا بولعان اڭگىمەنىڭ اۋديوجازباسىن ۇسنىپ وتىر. «قامشى» پورتالى ورىس تىلىندەگى سۇحباتتىڭ مەملەكەتتىك تىلدەگى نۇسقاسىن ۇسىنادى.

مينيستر: «قازاق ەلى» ءۇشىن 1 ملدر 125 ملن تەڭگە بولىنگەن. كەيىن ءبىز «ءقازاقفيلمنىڭ» بيۋدجەتىنەن تاعى اقشا بولگىزدىك، بەردىك پا؟ بەردىك!  سول اقشالاردى الدىڭدار ما؟ الدە تەك ميلليارد  ءجۇز جيىرما بەس ميلليون عانا ما؟

ب: ميلليارد ءجۇز جيىرما بەس ميلليون  قالاي تۇرعان، سولاي تۇر.

مينيستر: تۇر ما؟

ب: ءيا، ءبىز ونىڭ تەك 3 ميلليونىن عانا كينو تۇسىرۋگە جۇمساي الامىز. سەبەبى، 37 پايىزى – 12 ندس، 15 ستۋدياعا ت.ب. قالاتىنى 3 ميلليون تەڭگە، ارينە، بۇل اقشاعا فيدم تۇسىرە المايسىڭ.

مينيستر: جو، نە... ارمان سابىر ەت. سوندا نە پروبلەما، تۇسىنسەم بۇيىرماسىن؟

ب: اقشا جوق.

مينيستر: ال نەگە جوق؟

ب: كەشىرىڭىز، مەن 2 مينۋت ءسوز السام دەپ ەدىم. مەنى تىڭداڭىزدارشى. «قازاق ەلى» جوباسى بويىنشا كەلەسىدەي قيىنشىلىقتار تۋىنداپ وتىر. بىرىنشىدەن، ءالى كۇنگە دەيىن ناقتى بەكىتىلگەن سمەتا جوق. 1 ملرد. 125 ملن تەڭگەنىڭ نە ماقساتتارعا جۇمسالۋى ءتيىس ەكەنىن كورسەتەتىن قۇجاتتار جوق.  بۇل ءوز كەزەگىندە بىزدەگى قاراجاتتاردىڭ ەسەبىن كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرمەيدى (ءۇزىلىس).  مىندەتتەمەلىك اۋدارىمدار مەن ءتۇسىرىلىم توبىنا بولىنەتىن قاراجات ءوز جوباسىنان 5 ەسە اسىپ كەتكەن. ءتۇسىرۋشى توپتىڭ جالاقالىرى دا 10 ەسە اسىپ تۇر. ءبىز جالاقىنى كەشىكتىرىپ كورگەن ەمەسپىز.  الايدا مىنە، سولاي بولىپ تۇر. باسشىلىقتى، ياعني، مەنى باقىت عافۋرۇلىن تىعىرىققا اكەلىپ تىرەپ قويدىڭىزدار. مەن ءقازىر ەشقانداي كەلىسىم شارتسىز جۇمىس جاساپ وتىرمىن.

مينيستر:  بەك، ساعان كوپ راحمەت...

ب:  ءارى قاراي...  ءبىر مينۋت! كەشىرىڭىزدەر. ودان ءارى قاراي، مۇنداي قارجىلىق قيىندىق سالدارىنان كەيىن اففيلياسيالىق تۇرگە اۋىسۋىمىزعا تۋرا كەلىپ وتىر. قاراجات ۇنەمدەۋ ءۇشىن تۋعان-تۋىستارىمىزدى اكەلىپ جاتىرمىز. بۇل سىبايلاس-جەمقورلىققا اكەلىپ تىرەلەدى، ءوز كەزەگىندە.

مينيستر: ارمان... ءسىز تۇرا تۇرىڭىز، ءبىز بىلاي ىستەگەنىمىز ءجون. اۋەلدە 1 ملرد. 125 ميلليون تەڭگەنىڭ سمەتاسى بار ەمەس پە؟

ب: بار، ءبىراق ءبىز ونى ءقازىر وزىمىزبەن بىرگە العان جوقپىز. ءبىراق ولاردا دا سول سمەتا بار عوي.

مينيستر:  ماعان بەرشى سول سمەتانى!

ب: جوق!

مينيستر: حابارلاس، سۇرا. مينيسترىلىكتەن قاراجات بولەتىن كەزدە ءبىز سمەتاسىن بەردىك قوي.  قاراڭدار، جاعدايدى وزگەرتۋ ءۇشىن – جارايدى، وزدەرىڭنىڭ ۇياتتارىڭ ءبىلسىن. ءبىراق بۇل ادامگەرشىلىكتەن اسقاندىق، اتيكاسىبيلىكتەرىڭدى كورسەتىپ تۇر. ەندى ماسەلەنى ۋشىقتىرماي شەشۋ ءۇشىن، مەن مىنانى ۇسىنامىن. مەن وسىلاي ىستەۋىمە تۋرا كەلىپ تۇر. ەرتەڭ اناۋ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنەن، قارجى پوليسياسىنان، پروكۋراتۋرادان ادامدار كەلىپ، مەملەكەت قارجىسى قالاي جوق بولىپ كەتتى دەگەندە سەندەردى ۇستاپ بەرگىم كەلمەيدى.

ەرتەڭ، باسپاسوز-كونفەرەنسياسىن وتكىزگەندە ايتامىن – «ءيا، مەن ولاردىڭ جاقتاسىمىن. ولار ءجاي عانا كوركەم فيلم تۇسىرگىلەرى كەلدى، مەنىمەن اقىلداستى»،-دەپ. ال سەندەر ءقازىر شىعاسىڭدار دا، قارجىنىڭ ناقتى نەلەرگە جۇمسالعانىن تۇسىندىرەسىڭدەر. مەن قايتالاپ ايتىمىن، مەن سانالى تۇردە وسىلاي ىستەۋگە ءماجبۇرمىن. ايتىڭدارشى، ءقازىر قارجى پوليسياسىن شاقىرىپ، ەسەپ كوميتەتىنەن ادامدار شاقىرىپ تەرگەۋ جاساۋ ءتيىمسىز عوي. ونىڭ ۇستىنە مەن «قازاقفيلم» جۇمىسىنىڭ تۇرالاپ قالعانىن قالامايمىن. كەرىسىنشە، ونىڭ جۇمىسىن ءقازىر توقتاتۋعا بولمايدى.  رۇستەم، مەنىڭ ۇسىنىسىم مىناداي. باسپاسوز-كونفەرەنسياسىن جيناڭدار. سابىرمەن، ەموسياسىز – «وكىنىشكە وراي كەيبىر قۇجاتتاردا سيفرلار دۇرىس كورسەتىلمەگەن»، دەپ ايتاسىڭ.  «مىسالى، دەكوراسيا جۇمىستارىنا شامامەن 200 ملن كەتتى.  200 ملن-عا ستۋديادا جانە قاپشاعايدا بىرنەشە رەستاۆراسيالىق جۇمىستار جۇرگىزدىك»،-دە! وكەي!

ب: وندا دا جەتپەيدى، ايەكە، ەشقانداي دا جەتپەيدى.

مينيستر: سەندەر وسىنىڭ نەگىزىندە سمەتا جاساۋلارىڭ قاجەت. ول ءۇشىن بۇرىنعى سمەتانى تابىڭدار. ايتىڭدار، ءبىر عانا  «سىعىناقتى» رەستاۆراسيالاۋ ءۇشىن 200 ملن ەمەس – 500 ملن كەتتى دەپ مىنە، سمەتا (جوبا). مىنە، مىناۋ، مىنە مىناۋ...

ب: ءبىز ءوزىمىزدىڭ حاتىمىزدا كورسەتتىك قوي.

مينيستر: نۋ، جازىڭدار...

ب: ەسىڭىزدە بولسا، ءبىز ءبىرىنشى رەت كەزدەسكەندە  ءسىز ماعان، اقشا ءۇشىن ۋايىمداما – باستاي بەر دەگەنسىز. ءبىز اۋىزشا ۋاعدالاستىق. مەن سول ءۇشىن دە بۇل جوباعا كىرىسكەن ەدىم.

مينيستر: مەن ءالى دە باس تارتپايمىن. تىڭداشى، ءبارىن – وزدەرىڭ قۇرتتىڭدار عوي. سەندەرگە بۇكپەسىز شىنىمدى ايتايىن، ءيا.  ءبىز باكە ەكەۋىمىز نەلىكتەن ءفيلمدى سانالى تۇردە توقتاتتىق.  ءبىز بولات قالىمبەتوۆپەن اقىلداسىپ، «ءقازاقفيلمنىڭ» وزگە فيلمدەرىنەن ۇنەمدەگەن  قارجىنى سەندەرگە بەرۋدى جوسپارلاعان ەدىك. بۇل وتىرىك ەمەس. وسىنداي ويدىڭ بولعانى راس، ءالى دە كۇشىندە. مەن وسىنىڭ بارىنە ءتوزىپ كەلەمىن. ءتوزىپ كەلەمىن، جيناعان قارجىنى سەندەرگە بەرۋ ءۇشىن. ول 500 ميلليون بولا ما، 600 ميلليون بولا ما، ءتىپتى ميللياردتان اسىپ كەتەر... ءتىپتى اناۋ... «فەنيكس» ەمەس، ەكىنشى فيلم، امەريكالىقتاردىڭ... «دجين»، سولاردىڭ ءبارىن توقتاتىپ تاستادىم، مەن. ەگەر ءقازىر ءبىز ءبىر كوماندا بولىپ جۇمىس ىستەسەك، ۇندەمدەلگەن قاراجاتتى  سىزدەرگە بەرۋگە مۇمكىندىك بار. ءتىپتى، «فەنيكس» ءفيلمى ءۇشىن كۇمان بار...

ب: 450...

مينيستر: مەن ۇكىمەتتە وسى ماسەلەنى ايتامىن. ۇنەمدەلگەن قاراجاتتى «قازاق ەلى» جوباسىنا اۋدارۋدى سۇراپ حات جولدايمىن. ءبىراق بۇل ءۇشىن ءبىراز ۋاقىت كەرەك.  ال ءقازىر قولدا بار قاراجاتپەن جۇمىس جاساۋ كەرەك.  مەن سەندەرگە ايتامىن، بۇل جوبانى ءبارى اڭدىپ وتىر. باعىپ وتىر. قاراپ وتىر.  ەرتەڭ ءتۇسىرىلىم اياقتالادى. ەسەپ كوميتەتىنەن باستاپ كەلە باستايدى. كەزىندە «كوشپەندىلەردى» تۇسىرگەندە دە سولاي بولعان.

ب: سوندا ارى ايت تا، بەرى ايت، ءبارى ءبىر... ايتپەسە ءبىز دايىندالمايمىز. سوندا ءتۇسىرىلىم بولمايدى دەگەن ءسوز با؟

مينيستر: ال، ەسەپتەرىڭدى وتكىزىڭدەر، اقشا الاسىڭدار. ال دەكوراسيا ساپالى ما، جوق پا ول وزدەرىڭنىڭ شارۋالارىڭ. وكەي؟

(ءۇزىلىس)

ب: بۇل حالىقارالىق داۋ؟ ەڭ تومەن باعا. مەن نە ىستەيىن، تەگىن جۇمىس ىستەيىن بە؟ ونسىز دا كۇنىمەن، تۇنىمەن جۇرگەنىمە 6 اي بولدى...

مينيستر: داۋىس كوتەرمە! بل..ت. تاۋىپسىڭ!

ب: مەن شىنىمەن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىن!

مينيستر: ە، تىڭدا، توقتات بولدى!  ەگەر داۋىس كوتەرەتىن بولساڭ، قۋىپ شىعامىن. نەگە ادامدى وسىندايعا ماجبۇرلەيسىڭدەر؟  ەسەپ-قيساپتارىڭدى رەتتەڭدەر. قالاي؟ ول وزدەرىڭنىڭ ىشكى شارۋالارىڭ.  ءبىز مينيسترلىك بۇعان قۇقىعىمىز جوق جانە بەك، بۇل سەندەردىڭ وزدەرىڭنىڭ ىشكى شارۋالارىڭ. كەلىسىمدى وزدەرىڭ جاسادىڭدار. ۇناماي ما؟ قالاماقىسى تىم قىمبات پا؟ ارزانىن تاپ. بۇل وسىلاي عانا شەشىلەدى. ارزان رەجيسسەر تاۋىپ ال. ال سولاي بولعان ەكەن، وزدەرىڭ ءتىل تابىسىڭدار. ال ءبىز العا قاراي جۇرە بەرەمىز. ۇلىن شاقىردى ما؟ ونىڭ ۇياتى ءبىلسىن.  باستى رولگە ايەلىن شاقىردى ما؟ ەشتەڭە ەتپەيدى. ەرتەڭ سول ءۇشىن ءوزى جاۋاپ بەرەتىن بولادى.

اۋدارعان  نۇرزات توعجان