ەندى نە ءبارى ءبىر جارىم جىلدان كەيىن ەلىمىز حالىقارالىق EXPO-2017 كورمەسىن وتكىزەدى. الايدا، قوعامدا ءالى كۇنگە دەيىن اتالعان اۋقىمدى شاراعا قاتىستى ءارتۇرلى اڭگىمەلەر ايتىلىپ جاتقانى جاسىرى ەمەس. ماسەلەن، ءبىر توپ ازاماتتار «حالىقارالىق كورمە وتكىزۋ ەلىمىز ءۇشىن ءتيىمسىز» دەسە، كەرىسىنشە، ەكىنشى تاراپ «ەكسپو-دان ەسەلەپ پايدا كورەمىز» دەگەندى العا تارتىپ وتىر. ايتسە دە قازىرگى تاڭدا وسىنداي پىكىر تالاستارعا قاراماستان حالىقارالىق كورمەگە قىزۋ دايىندىق جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر.

سونىڭ ءبىر دالەلى بولسا كەرەك، كۇنى كەشە مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «استانا ەكسپو-2017» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ءتوراعاسى احمەتجان ەسىموۆتى قابىلدادى. احمەتجان سماعۇلۇلىن قابىلداعان پرەزيدەنت «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىنە دايىندىق اياسىندا ۇلتتىق كومپانياعا زور جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەتىنىن ايتتى. سونداي-اق، پرەزيدەنت قويىلعان مىندەتتەردىڭ اۋقىمدىلىعىن ايتا كەلە، ولاردى دەر كەزىندە جانە ساپالى جۇزەگە اسىرۋ قاجەتتىگىن ەسىموۆتىڭ ەسىنە سالدى.

ال، احمەتجان ەسىموۆ بولسا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار مەن الداعى كەزەڭگە ارنالعان جوسپارلارى تۋرالى باياندادى. سونداي-اق، ول پرەزيدەنتكە  «ەكسپونىڭ» باستى نىشانى بولۋى ءتيىس شار تارىزدەس الىپ عيماراتقا 3 بىردەي ات ويلاستىرىپ كەلگەنىن ايتتى. احمەتجان سماعۇل ۇلى الىپ شاردى «نۇر الەم»، «نۇرلى الەم» نەمەسە «الەم نۇرى» دەپ اتاعان ءجون دەپ ەسەپتەيدى. الايدا، مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا كومپانيا ءتوراعاسىنىڭ جاعىمپازدىقپەن جاسالعان ۇسىنىسى مۇلدە ۇناعان جوق.

– مەن ەكى اتاۋدى ۇسىنامىن. ءبىرىنشىسى، «الەم شار». ال سەنىڭ ايتىپ وتىرعانىڭ «نۇر الەم». بۇل ماڭىزدى ەمەس. ءبىراق «الەم شار» دەسەك دۇرىس بولادى. شار دەگەن اتى ءوزى ايتىپ تۇر نە ەكەنىن. الەم دەگەن دۇنيە. جەر شارىنىڭ ءبارىن ىشىنە كىرگىزىپ وتىرمىز. ال سەن «نۇر الەم» دەيسىڭ. ەندى تاڭدايىق، – دەدى پرەزيدەنت.

الايدا، پرەزيدەنت الىپ شاردىڭ اتاۋىن قالاي اتاۋ تۋرالى ويلانايىق دەدى. دەمەك «ەكسپونىڭ» باستى نىشانى «الەم شار» ەمەس، مۇلدە باسقا اتاۋعا يە بولۋى مۇمكىن. وسى رەتتە اتالعان نىساندى «عالام شار» دەپ اتاۋ قۇلاققا جاعىمدى بولار ەدى دەپ ەسەپتەيمىز. ويتكەنى «الەم شاردان» قاراعاندا «عالام شار» دەگەن تىركەس بۇرىننان قولدانىستا بار. الايدا ەكس-اكىم پرەزيدەنتتىڭ قابىلداۋىندا «ەكسپونىڭ» باستى نىشانىن «الەم شار» ەمەس، «عالام شار» دەپ اتايىق» دەپ ايتپادى. بالكىم ءوزىنىڭ «نۇر الەم» دەگەن اتاۋى نازاردان تىس قالعانىنا وكپەلەگەن شىعار. بۇل جاعى بەلگىسىز.

ءبىراق ءبىر بەلگىلىسى سوڭعى كەزدەرى پرەزيدەنت «نۇرعا» قاتىستى جاعىمپازدانىپ ۇسىنىس تاستاعانداردى جاقتىرماي ءجۇر. ماسەلەن بۇعان دەيىن پرەزيدەنت «ەكسپو» قالاشىعى اياسىندا سالىناتىن ساۋدا ورتالىعىن «نۇر پلازا» دەپ اتايىق» دەگەن نۇرلان سماعۇلوۆتىڭ ۇسىنىسىن قابىلداماي تاستاعان بولاتىن.

– سول «نۇر-پلازا» دەپ اتاعىمىز كەلەدى. ەگەر كەلىسىم بەرسەڭىز جاقسى بولار ەدى.

– وسىلاي جالپاقتاۋدى قايدان ۇيرەنىپ جۇرسىڭدەر؟

– ءومىر ۇيرەتىپ جاتىر...

– جارايدى، «استانا-پلازا» بولسىن. ءبىراق، الدە دە ويلانايىق.

بۇل مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن بەلگىلى كاسىپكەر نۇرلان سماعۇلوۆتىڭ اراسىنداعى ديالوگ. ءسوز سوڭىندا پرەزيدەنت ەسىموۆكە ايتقانداي «جارايدى، «استانا-پلازا» بولسىن. ءبىراق الدە دە ويلانايىق» دەگەن بولاتىن. مىنە سودان كەيىن ءىلى-شالا اتالعان ساۋدا ورتالىعىنا «جىبەك جولى» دەگەن ادەمى اتاۋ بەرىلدى. سول سياقتى پرەزيدەنت «الەم شار» دەپ اتايىق» دەگەن نىسان «عالام شار» بولىپ وزگەرسە نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. بۇل ارينە «الەم شاردان» قاراعاندا «عالام شار» دەگەن ات ادەمى ەستىلەدى دەگەن ۇسىنىس قانا.

جوعارىدا حالىقارالىق EXPO-2017 كورمەسىنە قاتىستى قوعامدا ءارتۇرلى اڭگىمەلەر ايتىلىپ جاتقانىن تەكتەن تەك تىلگە تيەك ەتكەن جوقپىز. ويتكەنى بىلىكتى ساراپشىلار قازاق ەلىنىڭ ەندىگى ەكونومكيالىق دامۋى حالىقارالىق كورمەنى قاي دەڭگەيدە وتكىزگەنگە بايلانىستى دەگەن پىكىردە. مىنە وسىنى بىلە تۇرا احمەتجان مىرزا پرەزيدەنتكە جاعىمپازدانۋدى ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ وتىرعان سياقتى. الايدا ول جاعىمپازدانۋ جارىسىندا «نۇرلاندىرۋ» ءادىسىنىڭ ەسكىرگەنىن ەستەن شىعارىپ الدى.

سەرىك جولداسباي

استانا