Ulttyq qundylyqtardy dáripteıtin ulttyq ónimderdiń biri «Elektrondy qazaq úı» – búginde elimizdegi jurt izdep júretin baǵaly taýarǵa aınalǵan.
Búldirshinderge qazaqtyń ańyz-ertegilerin, besik jyryn, Abaıdyń qara sózderin, dástúrli ánderi men kúılerin tyńdatýǵa jáne úıretýge arnalǵan «Elektrondy qazaq úı» ónimin «Ulas-Elektron» JSHS jasap shyǵarǵan. Ereksheligi sol, aty aıtyp turǵandaı elektrondy qurylǵynyń syrtqy pishinin qazaqtyń aq boz úıine keltirip jasaǵan. Jobanyń avtory Ǵalymbek Qyzyrbekulynyń aıtýynsha, bul qurylǵyda toptastyrylǵan 1200 dana aýdıomaterıal bar.
«Qazaq úıdi» qoldanýshylar úshin óte yńǵaıly etip jasaǵan. Ol úshin tıisti túımeshikterin basý arqyly mazmuny men janry ártúrli tórt bólimge ótip, qalaǵan án-kúıińizdi nemese ertegilerdi, besik jyrlaryn, Abaıdyń qara sózderin tyńdaýǵa bolady.
Birinshi bólim – ertegiler. Ertegi-ańyzdar tanymal akter Aıdos Bektemir men radıo júrgizýshi Saýyq Jaqanovanyń daýsymen jazylǵan. Ekinshi bólim – balalar áni. Balalarǵa arnalǵan júzden astam ánder toptamasyn talantty jetkinshekter oryndaıdy. Úshinshi bólim – kúıler. Bul bólimde Qurmanǵazy, Táttimbet, Dáýletkereı syndy dáýlesker kúıshilerdiń mýzykalyq muralary jáne jıyrmasynshy ǵasyrdaǵy qazaq kompozıtorlarynyń kúıleri toptastyrylǵan. Munda baldyrǵandar dombyra, qobyz, sybyzǵy, jetigen syndy aspaptar arqyly oryndalǵan kúılermen sýsyndaıdy. Tórtinshi bólimde – dástúrli ánder, terme-tolǵaýlar, besik jyrlary, batyrlar jyrlary jáne dastandar, Abaıdyń qara sózderi jazylǵan.
Ulttyq ónimge elimizge belgili ǵalymdar men pedagog mamandar joǵary baǵa berip otyr. Máselen,fılologıa ǵylymdarynyń doktory Baýyrjan Jaqyp:
– «Elektrondy qazaq úı jobasy» – oılastyrylyp jasalǵan dúnıe. Mazmunyndaǵy shyǵarmalardy tyńdap kórdim. Balalarǵa arnalǵan ertegi, besik jyry, ártúrli aspappen oryndalatyn kúılerdiń jeke-jeke berilýi, halyq ánderi, Abaıdyń 45 qara sózi, osynshama ushan-teńiz baılyq bir jerge toptastyrylǵan. Al kıiz úı — qazaqtyń brendti. Qazaqtyń kıiz úıiniń ishine asyl muralardyń jınaqtalǵany óte jaqsy ıdeıamen júzege asqan. Ár qazaqtyń tórinde turatyn dúnıe. Osy qazaq úı arqyly Shalqar, Qazaq radıosynyń baǵdarlamalaryn da tyńdaýǵa bolady eken. Jalpy qazaq úıdiń birneshe fýnksıalary bar. Osynyń bári maǵan unady. Bolashaqta osy kúıinde qalyp qalmaı, kólemin ózgertip, basqa da kúıler men halyq ánderimen mazmunyn baıyta túsý kerek,– deıdi.
«Elektrondy qazaq úı» Tilderdi damytý men qoldanýdyń 2011-2020 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlamasy aıasynda jasalǵanyn aıta ketý kerek. Joba avtory, «Ulas-Elektron» JSHS dırektory Ǵalymbek Qyzyrbekuly:
– «Elektrondy qazaq úı» jobasy bizdiń 3 jyl boıy jasaǵan jumysymyzdyń jemisi. Ondaǵy 1200 aýdıomaterıaldar «Qazaq úıden» ǵana emes, onyń fleshkasyn qosý arqyly ózińiz qalaǵan basqa da qurylǵydan tyńdaýyńyzǵa bolady. Sondaı-aq, antenasyn qosyp, radıo tyńdaýǵa da bolady. Satyp alam deýshiler úshin, baǵasy shamamen 10 myń teńge tóńireginde,– deıdi.
Balalardyń densaýlyǵy asa mańyzdy ekenin eskere otyryp, qurylǵy ISO álemdik sapa ólshemderine saı materıaldardan jasalǵanyn da aıta ketý kerek.
Derekkóz: "Túrkistan" gazeti
