Jan basyna shaqqandaǵy jalpy ishki ónim – makroekonomıkada jıi qoldanylatyn kórsetkishtiń biri. Bul kórsetkish memlekettiń ekonomıkalyq qýatyn, halyq ál-aýqatynyń deńgeıin jáne turaqty ósý qarqynyn sıpattaıdy.
Halyqaralyq valúta qorynyń derekterine súıensek, Qazaqstannyń jan basyna shaqqandaǵy JİÓ boıynsha Reseıden ozatyny boljamdy qubylys edi. Bul jerdegi negizgi faktorlar – jekemenshik quqyǵynyń qorǵalýy, memlekettiń naryqtaǵy úlesiniń azaıýy jáne zań men tártiptiń saltanat qurýy.
Halyqaralyq valúta qory 2025 jyldyń qorytyndysy boıynsha jan basyna shaqqandaǵy JİÓ kórsetkishi Qazaqstanda 14.77 myń AQSH dollary, Reseıde 14,26 myń AQSH dollary bolady dep boljam aıtyp otyr. TMD kóleminde ekonomıkalyq qýaty men makroekonomıkalyq kórsetkishteri jaǵynan talassyz birinshi oryndy menshikteıtin Reseıde bıyl jan basyna shaqqandaǵy JİÓ 3,6 paıyzǵa deıin quldyraıdy degen pikir bar.
Sondaı-aq, halyqaralyq sarapshylar ústimizdegi sáýir aıynda Reseıdiń ekonomıkalyq ósimin 1,5 paıyzǵa baǵalasa, shildede bul kórsetkishti 0,9 paıyzǵa deıin túsirdi. Dál osy ekonomıkalyq qýat áńgimesinde maýsym aıynda Qazaqstan ulttyq ekonomıkasynyń 6 paıyzdyq ósimdi ustap kele jatqanyn jáne JİÓ kólemin 300 mıllıard dollardan asyrý ambısıasynan aınymaıtynyn málimdedi.
Qytaımen saýda baılanysyn jetildirip, jańa naryqqa shyǵý joldaryn qarastyryp, jasandy ıntellekt pen bilim ınovasıalaryna ınvestısıa tartyp, tikeleı ınvestısıa kólemin ulǵaıtyp, qyrýar sharýa atqaryp jatqan Qazaqstanda ulttyq ekonomıka qýatynyń artatyny túsinikti. Bastysy – sapa men tazalyq, adaldyq pen tabandylyq.