ۇششتتىق ۆاليۋتانىڭ قۇلدىراۋى، ۆاليۋتا نارىعىنداعى احۋال تۋرالى «كاپيتال» ىسكەر اقپارات ورتالىعىنا «BCC Invest» اق-ى كوروپوراتيۆتىك قاتىناستار دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى نۇرعالي نۇرماحامبەتوۆ ايتىپ بەرگەن. ساراپشى تەڭگەنىڭ قۇلدىراۋىنىڭ ءبىر سەبەبى رەتىندە رەسەي ءرۋبلىنىڭ قۇنسىزدانۋىن اتايدى، - دەپ حابارلايدى «قامشى» پورتالى.
«ۆاليۋتا نارىعىنا بولجام جاساۋ، قانداي دا ءبىر پىكىر ءبىلدىرۋ قيىن. بۇل نارىقتى كىم باسقارىپ وتىرعانىن ءبىلۋ ءۇشىن، تەڭگەنىڭ بۇرىنعى باعامىن قالپىنا كەلتىرۋ مۇمكىندىگىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن مىناداي بىرنەشە سۇراققا جاۋاپ ىزدەۋ كەرەك سياقتى. تەڭگەنىڭ قۇلدىراۋىنا نە ىقپال ەتىپ وتىر؟ نەگە ول ديەۆالۆاسياعا ۇشىرادى؟ كىمگە دوللار كەرەك؟ نەگە ونى ەلدەر جاپپاي ساتىپ الۋدا؟ وسى سۇراقتار توڭىرەگىندە ويلانساق ءبىراز نارسەنى تۇسىنەسىز»، - دەيدى ساراپشى.
ەكىنشى ماسەلە – ازاماتتاردىڭ جيناقتارىن قاي ۆاليۋتامەن ساقتايتىنى. ءبىزدىڭ بىلەتىنىمىز، ەلدىڭ كوبى اقشاسىن ەركىن كونۆەرتاسيالاناتىن دوللارمەن ساقتايدى. ياعني، دوللار اۋعانستاننان امەريكاعا دەيىنگى ءبىراز ەلدەردە ەركىن قولدانىلادى. سول سەبەپتى، كەز كەلگەن ۆاليۋتانىڭ قۇنى ونىڭ قاجەتتىلىگىنە، قولدانۋ قولايلىلىعىنا بايلانىستى قالىپتاسادى.
«مەنىڭ ويىمشا، بۇعان كوپتەگەن ساراپشىلار ءتۇرلى باعا بەرەدى، تەڭگەگە رەسەيدىڭ قىسىمى قاتتى بولىپ وتىر. نەگە دەيسىز بە؟ ەگەر رۋبل رەسەيدە 50 پايىزعا قۇنسىزدانىپ، بىزدە ولاي قۇنسىزدانباسا، كەز كەلگەن ادام تەڭگەسىن دوللارعا ايىرباستاپ، رەسەيگە بارىپ ول دوللارعا رۋبل ساتىپ الادى. سول اقشامەن 50 پايىز ارزانعا كەرەگىن ساتىپ الادى. ەكى ەل اراسىندا كەدەندىك شەكتەۋدىڭ جوقتىعىن ەسكەرسەك، بۇنداي جاعدايلاردىڭ مۇمكىندىگى زور. سوندىقتان، جۇرت جاپپاي دوللار ساتىپ الۋدا. حالىق جانە دوللاردى جۇزدەپ ەمەس، مىڭداپ ەمەس، ءتىپتى، ميلليونداپ ەمەس، ميللياردتاپ ساتىپ الۋدا. ءاربىرىمىزدىڭ رەسەيدەن كولىك الىپ كەلگەن بىرنەشە تانىسىمىز بار. قىسىم دەگەن – وسى»، - دەيدى نۇرعالي نۇرماحامبەتوۆ.
نۇرعالي نۇرماحامبەتوۆ سونىمەن قاتار، قازاقستاندا دوللاردىڭ قولدان-قولعا وتۋىنە سپەكۋليانتتاردىڭ دا سەبەپكەر بولعانىن ايتادى. سولاردىڭ كەسىرىنەن ازاماتتار تەڭگەمەن جيناعان اقشالارىن تۇگەل دوللارعا الماستىرىپ الدى. ءبىراق، بارلىعى ولاردىڭ ويلاعاندارىنداي بولا قويمادى. بۇرىن تەك قىمباتتاۋمەن عانا كوزگە تۇسكەن دوللار باعامىنىڭ تومەن دە قۇلدىرايتىنىن كورىپ وتىرمىز.
سوعان وراي، ساراپشى تەڭگەنىڭ ءداۋىرى ءالى الدا ەكەنىنە سەنىمدى. ۇلتتىق ۆاليۋتا تۋرالى ايتا وتىرىپ، ول تەڭگەگە سەنىمدى قايتارۋ ءۇشىن ودان تۇسەتىن پايدا بولۋ كەرەكتىگىن ايتادى.
«بار بولعانى ادام تەڭگەنى قولدانعان پايدالى ما، پايداسىز با، سونى ءتۇسىنۋى كەرەك. ول ءۇشىن ءبىز تەڭگەنى قولدانا وتىرىپ، ەشتەڭەدەن ۇتىلمايتىنىمىزدى، ءوزىمىزدىڭ ساتىپ الۋ مۇمكىندىكتەرىمىزدى جوعالتپايتىنىمىزدى ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. ونىڭ ۇستىنە ءقازىر تەڭگەمەن اشىلاتىن دەپوزيتتەردىڭ كىرىسى جوعارىلاپ كەلەدى. ۇلتتىق ۆاليۋتانى قولداۋ دەگەن وسى. الدا دا سولاي بولا بەرەدى. تەڭگە ەشقايدا جوعالىپ كەتپەيدى. ءاربىر ادام دۇكەننەن تەڭگەمەن ساۋدا جاسايدى. ال، ەگەر ساۋدا ورىندارىندا ەل شەتەلدىك ۆاليۋتامەن ساۋدالاساتىن جاعداي تۋسا، وندا ۇلتتىق ۆاليۋتاعا ناعىز ءقاۋىپ تونگەنى»، - دەپ سانايدى ن. نۇرماحامبەتوۆ.
پىكىر قالدىرۋ