قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە مەملەكەت باسشىسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «ۇلت جوسپارى – قازاقستاندىق ارمانعا باستايتىن جول» اتتى ماقالاسى تالقىلاندى. «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىن ناسيحاتتاۋ، «ۇلت جوسپارى – قازاقستاندىق ارمانعا باستايتىن جول» اتتى ەلباسى جاريالاعان ماقالاسىنىڭ ءمانى مەن ماڭىزىن ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمىنا ءتۇسىندىرۋ، تالقىلاۋ، مۇمكىندىكتەرىن ساراپتاۋ ماقساتىندا وتكەن القالى جيىنعا وقۋ ورنىنىڭ باسشىلىعى مەن وقىتۋشى-پروفەسسور قۇرامى قاتىستى. جيىندا ۇلت جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى عىلىمي تۇرعىدا سارالانىپ، ماقالاعا قاتىستى وي-پىكىرلەر ورتاعا سالىندى.
جيىندى اشقان اتالمىش وقۋ ورنىنىڭ ءبىرىنشى پرورەكتورى باحودير الييەۆ ەلباسى ماقالاسى جايلى جان-جاقتى توقتالا كەلە، وندا كورسەتىلگەن ءار رەفورماعا بايلانىستى ۋنيۆەرسيتەت الدىنا قويىلعان مىندەتتەردى جەكە-جەكە اتاپ ءوتتى. ناقتى ايتقاندا، «مەملەكەتتىك كاسىبيلەندىرۋ»، «قۇقىق ءتارتىبى جانە زاڭدىلىق» رەفورمالارىن قامتاماسىز ەتۋ، «ءبىلىم ۇدەرىسى مەن عىلىمي قىزمەتتى جاڭعىرتۋداعى» ۇجىمنىڭ مىندەتى جانە ماقالادا اتاپ وتىلگەن 3 كونسەپسياعا بايلانىستى بىرلىك پەن ءبىرتۇتاستىقتى نىعايتۋعا، ءتۋريزمدى دامىتۋ مەن مادەني، سپورتتىق شارالاردىڭ ۇيىمداستىرىلاتىنىن، سونداي-اق، ەڭ قاسيەتتى مەرەكە تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنىڭ كەڭ تۇردە اتالىپ وتىلەتىندىگىنە ەكپىن تۇسىرە ايتتى.
– ءاربىر سالانى ەلەپ-ەكشەپ، ارتىق-ەرەكشەلىگىن، كەم-كەتىگىن نازارىندا ۇستاپ، ءاردايىم سونى ۇسىنىستار مەن تىڭ يدەيالاردى ورتاعا سالىپ، حالىقتىڭ جۇمىلا جۇمىس ىستەۋىنە نەگىز بولىپ وتىرعان ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆ ماقالاسىندا كۇردەلى كەزەڭدەگى كۇرە جولدى تاعى ءبىر مارتە ايقىنداپ بەردى، – دەدى ب.الييەۆ.
سونداي-اق، ول ەگەر قوعامنىڭ دامۋ كىلتى ءبىلىمدى ادامداردىڭ جاڭاشا قىزمەت اتقارۋىن قاجەت ەتەتىن بولسا، سول جاڭاشىل ادامداردى، بولاشاق قوعام مۇشەلەرىنە ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدى جۇزەگە اسىراتىن ماماندار دايارلايتىن اتالمىش وقۋ ورنىنىڭ دا الدىندا تۇرعان مىندەتتەر وسى ەلباسى كوزدەگەن باعىتتارعا لايىقتى بولۋى تيىستىگىن، ونىڭ ەڭ نەگىزگىسى – ساپالى ءبىلىم مەن سانالى تاربيەنى جۇزەگە اسىرۋ ەكەنىن العا تارتتى.
ءيا، بۇل ماقساتقا جەتۋدە وقۋ ورنىندا كەلەلى جۇمىستار اتقارىلۋدا. ەڭ باستىسى – جوعارى ءبىلىم بەرۋگە قويىلىپ وتىرعان جاڭا تالاپتاردى ورىنداۋدا كوپتەگەن جۇمىستار جۇرگىزىلىپ، ستۋدەنتتەردىڭ ءۇش تىلدە ءبىلىم الۋىنا، جاڭا تەحنولوگيالاردى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ەنگىزۋدە، شەتەلدەرمەن بايلانىستى كۇشەيتۋدە، ماگيستراتۋرا مەن دوكتورانتۋرانىڭ جۇمىسىن نىعايتۋدا ءبىرقاتار شارۋالار جاسالعان.
ۇلت جوسپارىن ورىنداۋدا ءبىلىم ورداسىنىڭ قوساتىن ۇلەسى – جاس ۇرپاقتى جاڭا قوعام مۇشەسى ەتىپ ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدى جاڭاشا قۇرۋ، ونى وسى ەلباسىمىز كورسەتىپ وتىرعان تالاپتارعا ساي ورىنداۋ دەپ بىلەتىنىن جەتكىزگەن قىزدار ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرمەتتى پروفەسسورى قازىنا ايماعانبەتوۆا ادام رەسۋرسىنىڭ ناتيجەلى بولۋىنا اسەر ەتەتىن تاربيە ماسەلەسىن، تاڭداۋ پاندەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ەنگەن «قازاق ارۋى» كۋرسى مەن «قىز تاربيەسى» باعدارلاماسى ىسكە قوسىلۋى جايىندا، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىنىڭ نىعايعاندىعى جونىندە، وقۋ ورنى جانىنان جەمقورلىققا قارسى كوميسسيا قۇرىلعاندىعى تۋرالى جانە ت.ب. ءبىلىم وشاعىندا قولعا الىنعان تىڭ جۇمىستاردى اتاپ ءوتتى.
ودان ءارى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور رۋدا زايكەنوۆا ماقالادا كورسەتىلگەن ءار رەفورماعا بايلانىستى پىكىرىن ءبىلدىرە كەلە: «ادامزات بالاسىنىڭ ساناسىندا «ارمان العا جەتەلەيدى» دەگەن جاقسى تۇسىنىك بار. ەلباسىنىڭ قازاقستاندىق ارمانعا باستايتىن جولى – قازاق ەلىنىڭ ءححى عاسىردىڭ ورتاسىندا الەمدەگى ەڭ دامىعان 30 مەملەكەتتىڭ قاتارىنا قوسىلۋىمىزدى جەدەلدەتە تۇسكەندەي اسەر بەردى. ەندى، ءسوزدەن ناقتى ىسكە كوشۋ كەرەك. رەفورمانىڭ ورىندالۋى ۇلكەندى-كىشىلى باسشىلارعا بايلانىستى»، – دەدى.
عىلىمي كەڭەس بارىسىندا فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، دوسەنت ساپار وسپانوۆ ۇلت جوسپارىنداعى ازاماتتىق قوعام قۇرۋ ستراتەگياسى تۋرالى كەلەلى ويىن ايتسا، وقۋ ورنىنىڭ زاڭگەرى ءداۋلەت رىسقالييەۆ جوسپاردى ىسكە اسىرۋداعى زاڭنامالىق نەگىزدەرىنە توقتالىپ ءوتتى. ال، مادەني-بۇقارالىق جۇمىستاردىڭ تەورياسى مەن ادىستەمەسى كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى اسەم قوسپاعاروۆا ەلباسىنىڭ سارابدال باسشىلىعى تۋرالى: «اللاعا مىڭ دا ءبىر شۇكىر ايتاتىن زاماندا، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تابانى بەرىك، الەمگە قازاق ەلى تانىلعان تۇستا ءوزىنىڭ قاجىر-جىگەرى مەن پاراساتتى كورەگەندىگىمەن ەل تىزگىنىن ۇستاعان تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆ نۇرلى جولدىڭ كوزىن اشىپ، ساۋلەسىن شاشار تۋرا باعىت كورسەتتى. ءيا، ەل ءبىرلىگىن ساقتاۋ، ەل مۇراتىن اقتاۋ قاي حاننىڭ بولسىن ەڭ باستى جالاۋى. بۇگىندە ەلباسى ءوز حالقىن بىرلىككە، تاتۋلىققا شاقىرۋمەن قاتار، ىسىراپشىل بولماۋعا، ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋعا دەگەن جاڭاشا باعدار، جاڭاشا باعىت كورسەتۋى كورەگەندىگى»، – دەدى.
ءيا، ەلباسى ماقالاسىن ۇلت جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناقتى تەتىكتەرىن ايقىنداپ بەرەتىن ماڭىزى ۇلكەن ساياسي قۇجات دەپ تە اتاۋعا بولادى. وسى ۋاقىتقا دەيىن بەس ينستيتۋتتىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءار قادامى قاداۋ-قاداۋ ايتىلعان بولسا، ەندىگى كەزەكتە ءاربىر قادامنان ناتيجە شىعارۋدىڭ اشىق تا ايقىن جولى جاسالعان. ەندىگى ماقسات – وسى دامۋ تەتىگىن جوعالتپاي، باستى نىساناعا ىلگەرىلەۋدى، كەمەلدىككە جەتۋدى عانا الىپ، سول جولدا ايانباي ەڭبەك ەتۋ، بىرلەسكەن ءىس-قيمىلعا كوشۋ، ەلىمىزدىڭ گۇلدەنۋى ءۇشىن اتسالىسۋ، ءوز ۇلەسىڭدى قوسۋ ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ پارىزى بولۋى كەرەك. سوندا عانا وڭ ناتيجە شىعارى ءسوزسىز. بۇل بۇگىنگى القالى جيىننىڭ قورىتىندى ورتاق پىكىرى بولدى.
گۇلزەينەپ ءسادىر قىزى،
الماتى.
