2016 جىل قازاقستاندىقتار ءۇشىن قوعام مەن عالامتوردا قىزۋ تالقىعا تۇسكەن شۋعا تولى پىكىرلەرىمەن ەستە قالدى.

«بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ ءىىى حالىقارالىق كونفەرەنسياسىندا ق ر پارلامەنت سەناتىنىڭ VI شاقىرىلىم دەپۋتاتى ءبىرعانىم ءايتىموۆا اۋىسپالى ماعىناداعى سوزدەرىن ءبىرىنشى كەزەكتە شەتەلدىكتەرگە باعىتتاعانىن ايتقان بولاتىن.

سەناتوردىڭ بۇل سوزدەرى عالامتوردى شارلاپ، ءتىپتى ۋكراينالىق «چيستو News» باعدارلاماسىندا ءبىرعانىم ءايتىموۆانىڭ سوزدەرىن ءاجۋالاعان جۋرناليستەر، ونى ۆيتاليي كليچكونىڭ ۇستازى دەپ اتادى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەتىن بولساق، جاستار الدىندا ءسوز العان ءايتىموۆا، «ءبىز ءالى ونداي ەل ەمەسپىز» جانە «ءبىز بارلىعىمىز مەملەكەتتىك قىزمەتتە جوعارى لاۋازىمدارعا جەتە المايمىز. مىسالى، مەن بۇگىن-ەرتەڭ ءوز ورنىمدى ەشكىمگە بەرە قويمايمىن. سوندىقتان مەن سەكىلدىلەر ەلدە وتە كوپ» دەگەن سوزدەرىمەن قازاقستاندىقتاردىڭ ەسىندە قالدى.

كەزدەيسوق پىكىر بىلدىرگەن ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ شىعارماشىلىعىن تالقىلاي كەلە، ءوزى بايقاماسا كەرەك، ءبۇتىن ءبىر كورشى ەلدىڭ نامىسىنا ءتيدى. مينيستر جۋرناليستەرگە ماسكەۋ دارەتحانالارىن جۋىپ جۇرگەن قىرعىزدىڭ بويجەتكەندەرى تۋرالى ايتقان بولاتىن. «جاسىراتىنى جوق، ماسكەۋگە نەمەسە وزگە قالالارعا ۇشىپ كەلسەڭ قوعامدىق دارەتحانالاردى جاپ-جاس قىرعىزدىڭ قىزدارى جۋىپ جۇرەدى. بۇل ارينە، كوڭىلگە اۋىر تيەتىنى ءسوزسىز. ناعىز جاستىق شاعىندا نەلىكتەن ولار دارەتحانا جۋىپ ءجۇر دەپ ويلايسىڭ؟ ەلىندە جۇمىس نەمەسە بولاشاق بولماسا ارينە، قىرعىزدار وزگە قالالارعا بارىپ كۇنەلتۋگە ءماجبۇر. وسىنى ەرتەرەكتە ءبىلىپ ەسكەرتكەن شىڭعىس ايتماتوۆ — ۇلى جازۋشى»، - دەگەن بولاتىن ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى. قىرعىزستان ءسىم بىشكەكتەگى قازاقستان ەلشىلىگىنە نارازىلىعىن ءبىلدىردى. كەيىننەن شۋلى پىكىرگە ق ر پرەزيدەنتى المازبەك اتامبايەۆ: «ۇرى مينيستر بولعانشا، ەدەن جۋىپ، كۇزەتشى بولعان جاقسى عوي»،-دەپ جاۋاپ بەردى.

ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ ۆيسە-سپيكەرى ۆلاديمير بوجكونىڭ پىكىرى ۋكراينا ديپلوماتتارىنىڭ اراسىندا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. قاراعاندىداعى ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ ورتالىعىندا ول، ۋكراينا قوعام قايراتكەرى يرينا فاريوننىڭ قىزمەتى تۋرالى بەيادەپ سوزدەر ايتىپ، ساياساتكەردى «سالداقى» دەگەن بولاتىن. ءوز كەزەگىندە بوجكونىڭ الگى ادەپسىزدىگى جونىندە ۋكراينانىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى ونىڭ اتىن اتاماي تەك، «كگب-نىڭ بۇرىڭعى تۇلەگى» دەپ اتادى. كەيىنىرەكتە، بوجكو ءوزىنىڭ ادەپسىز بۇل پىكىرىن قىزبالىققا سالىنىپ ايتىپ قالدىم دەدى.

قحر ق ر ەلشىسى چجان حانحوي جۇڭگو ديپلوماتتارى مەن ونىڭ تۋىستارىنىڭ ۆيزالىق رەجيم ساياساتىنا قاتىستى پىكىرىن بىلدىرە كەلىپ، قازاقستاندىق بيلىك جۇيەسىن سىنعا الدى. قازاقستاندىق قوعام شاتاسىپ كەتپەسىن دەپ، وتاندىق ديپلوماتتار ەلشىنىڭ پىكىرىنە تۇسىنىك بەردى.

قازاقستاندىق ديپلوماتتاردىڭ حابارلاۋىنشا، ەكى ەل اراسىنداعى دوستىق قاتىناستى ەسكەرە وتىرىپ، سونداي-اق، قحر ق ر ەلشىلىگىنىڭ ءوتىنىشىن باستى نازاردا ۇستاي وتىرىپ، قىتايدىڭ ديپلوماتتارىنا قاتىستى قىزمەتتىك ۆيزالار دارەجەسى "G1"-دەن "ۆ2"-گە وزگەرتىلدى. وسىمەن اڭگىمەگە نۇكتە قويىلدى.

ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ قارجى جانە بيۋدجەت كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى گۇلجان قاراعۇسوۆا، ءوزىنىڭ جاڭادان سايلانعان دەپۋتات ارىپتەستەرىنىڭ سايلاۋدان كەيىن، استاناداعى سالاناتى جاراسقان، قىمبات قوناق ۇيگە جايعاسقاندارىن قولداپ، قوعام اراسىندا داۋلى پىكىر تۋعىزعان سوزدەر ايتتى. كەيىنىرەكتە ماجىلىسمەن ءوزىنىڭ بۇل پىكىرىنە تۇسىنىك بەرىپ، ايتىلعان سوزدەرىنە ەش وكىنبەتىنىن ايتىپ، بولاشاقتا ەموسياسىن ءسال تيا تۇسەتىنىن ايتقان بولاتىن.

قوعامدا تاعى دا داۋ تۋعىزعان پىكىردىڭ اۆتورى ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ VII شاقىرىلىم دەپۋتاتى قۋانىش سۇلتانوۆ، ەلوردانىڭ جانە ەلدەگى ماڭىزدى نىسانداردىڭ اتاۋىن نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەسىمىمەن اتاۋدى ۇسىنعان بولاتىن. بۇل يدەيانى ق ر تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي قابىلدانعان دەكلاراسيادا كوتەرگەن ەدى. كەيبىر حالىق قالاۋلىلارى ەلوردانىڭ جاڭا اتاۋىنىڭ نۇسقالارىن ۇسىندى. 

پورتال تىلشىلەرىنىڭ وقىرماندار اراسىندا جۇرگىزگەن ساۋالناما قورىتىندىسى بويىنشا، 2016 جىلدىڭ باستى دايەكسوزى «وتاننىڭ مۇددەسى» تۋرالى بولدى. ول «ەۋرازيا» ءبىرىنشى ارناسىنىڭ ەفيرىندەگى «باستى جاڭالىقتاردان» كورسەتىلدى.

دەرەك كوز: today.kz

سۋرەتتەر today.kz سايتىنان الىندى