جۇڭگو قازاقستان ساياساتىنا قارسى ما؟

/uploads/thumbnail/20170709204808651_small.jpg

وتكەن جىلدىڭ سوڭىنا قاراي، ينتەرنەتتە «قىتايداعى قازاقتارعا ۆيزا ءبىر جىلعا بەرىلەتىن بولىپتى» دەگەن حابار قاپتاپ كەتىپ ەدى. «باركەلدى» دەسىپ قۋانىپ قالدىق. ال قازاقستان رەسپۋبليكاسى كوشى-قون زاڭناماسىنا ءتۇرلى وزگەرىستەر ەنىپ، قانداس اعايىندارعا قام جاساپ باستاپ ەدى. ءبىر ەلدەن ءبىر ەلگە كەلىپ، ورنىعىپ كەتۋ، قازاقستان قوعامىنا ءسىڭىسۋدىڭ ءوزى قايتپاس قاجىرلىقتى تالاپ ەتەدى.  قىتايدان كەلىپ جاتقان اعايىندار، ءبىرىنشى كەزەكتە ىقتيار حاتتى الۋعا تىرىسادى. ماقساتى، ەكى ەل شەكاراسىنان ۆيزاسىز ءوتۋ ەدى. ءارى قاراي قازاقستان ازاماتتىعىنا ءوتىنىش بەرۋ. ىقتيار حاتتىڭ ۋاقىتى ون جىل. وسى ون جىل كولەمىندە اعايىندار ارتتا قالعان اۋىلىنداعى كوپ شارۋانىڭ ەتەك-جەڭىن جيىستىرىپ كەلۋ بولاتىن. ىقتيار حاتپەن جۇرگەندەر كوبىنە قاريا كىسىلەر، ولار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان زەينەتاقى  الا المايدى، سەبەبى ونى جۇڭگو ەلىندە زەينەتاقى الىپ وتىرعان ازاماتتار.

قىتايدىڭ شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالى اۋدانىندا تۇراتىن قانداستارىمىزعا جەرگىلىكتى ۇكىمەت قىسىم جاساپ وتىر. زەينەت جاسىنداعى ازاماتتاردىڭ ءتول قۇجاتىن جيناپ الىپ، قازاقستانعا كەلۋىنە تىيىم سالدى. ءار ەلدىڭ زاڭى وزىنە دەسەك تە، كەز كەلگەن ادامنىڭ وزىندىك قۇقى بويىنشا بەرىلگەن ءتولقۇجاتىن جيناپ الۋ، ول ادامنىڭ قۇقىنا قول سۇققاندىق بولماق. بۇل ءبىر، ەكىنشى تەك قانا قازاق ەلىنە وتۋشىلەردى قاتاڭ تەكسەرىپ، قازاق ازاماتتاردىڭ اياعىن تۇساپ وتىرۋى، بۇل بىلتىر عانا ءبىزدى قۋانتقان «قىتايداعى قانداستارعا ۆيزا ءبىر جىلعا بەرىلەتىن بولدى» دەگەن ق ر ۇكىمەتىنىڭ ساياساتىنا تىكەلەي قاساقانا قاستاندىق جاساپ وتىرعانى. ولاي دەيتىنىمىز، ءقازىر ەكى ەل اراسىندا كەلىپ-كەتىپ جۇرگەن ازاماتتار كوبىندە قىتايدا 40 جىل ۇكىمەتكە  جۇمىس ىستەپ، مەملەكەتتىك قىزمەتتە بولىپ، ەڭبەگى ءسىڭىپ، بۇگىندە سول ەڭبەگىنىڭ زەينەتاقىسىن الىپ وتىرعاندار. ولار قازاق ەلىنە نە ءۇشىن كەلمەك؟  بالاسىن وقىتىپ، نەمەرەسىن باعىپ، ۇرپاعىنا جاقىننان جاردەمشى بولعىسى كەلەدى. ال، ولاردىڭ ءتول قۇجاتىن جيناپ الىپ قويۋ دەگەن ءبىر وتباسىن ەكى ايىرۋ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قانداستار ورالماندارعا جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتىنا اشىق قارسىلىق دەپ بىلەمىز. پاسپورت جيناۋ شىڭجاڭدا ءبىر جىل بۇرىن شىنايى ىسكە اسسا، جاقىندا قر-نىڭ بەرىپ وتىرعان ىقتيار حاتىن مويىنداماي، رەتى كەلسە الىپ قويىپ جاتىر ەكەن. مىنە وسىنداي كەلەڭسىز جاعدايلارعا قازاقستان رەپۋبليكاسىنىڭ بيلىك وكىلدەرى ءبىر ءسات نازار اۋدارىپ، جۇڭگو بيلىگىنە قۇلاققاعىس ەتسە دەگەن تىلەك بار. مەن ءوز باسىم استانا قالاسىندا تۇرامىن، اكە-شەشەم جۇڭگو ەلىندە زەينەت جاسىندا. ءبىزدى، نەمەرەسىن كورۋگە كەلە الماعانىنا ەكى جىلدان استى، ءبىز قىزمەت، جۇمىسىمىزدان شىعا المايمىز، ءبىر وتباسىنىڭ ەكى ايىرىلۋى وسى شىعار!

ارينە ماقساتىمىز ەكى ەل دوستىعىنا ىرىتكى ءتۇسىرىپ، ديپلوماتيكاعا داق سالۋ ەمەس! ديملوماتيكالىق دوستىقتى پايدالانا وتىرىپ، ۇكىمەت ارالىق كەلىسىمدەر جۇرگىزىپ، قانداستار كوشىن جەدەلتەتۋگە مۇرىندىق بولسا! شەكارانىڭ ەكى جاعىندا قالعان تۋىس-تۋعانداردىڭ شىن كۇيزەلىسىن ءتۇسىنىپ، جاقىننان جاردەمشى بولسا، دەگەن ۇسىنىس ەدى.

 

قابا مىڭبايەۆ  

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار