ب.بايبەك مۇزافار الىمبايەۆتى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالۋ راسىمىنە قاتىستى

/uploads/thumbnail/20171213201659210_small.jpg

الماتىداعى م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىندا مەملەكەت قايراتكەرى، ۇوس ارداگەرى، كورنەكتى اقىن، بالالار ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مۇزافار الىمبايەۆتى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالۋ ءراسىمى ءوتتى.

قارالى جيىنعا قاتىسقان الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەك مەملەكەت باسشىسىنىڭ كوڭىل ايتۋ حاتىن وقىپ بەردى.

«كەڭەستىك كەزەڭدە ول قازاق ادەبيەتىنىڭ الىپتارىمەن قاناتتاسا ءجۇرىپ، وتان يگىلىگى جولىندا جەمىستى ەڭبەك ەتتى. كوپتەگەن جىر جيناقتارى مەن ءان ماتىندەرىنىڭ اۆتورى اتاندى. وتىز جىلعا جۋىق بالالاردىڭ سۇيىكتى «بالدىرعان» جۋرنالىنىڭ رەداكتورى بولىپ، انا ءتىلىمىزدىڭ دامۋىنا جانە بۇلدىرشىندەرىمىزدىڭ دۇرىس تالىم-تاربيە الۋىنا لايىقتى ۇلەس قوستى. مۇزافار الىمبايەۆتىڭ ەسىمى مەن ەڭبەگىن حالقىمىز ءاردايىم جادىندا ساقتايدى دەپ سەنەمىن»، - دەلىنگەن ەلباسىنىڭ حاتىندا.  

الماتى اكىمى اتاپ وتكەندەي، مۇزافار الىمبايەۆ بار عۇمىرىن، شىعارماشىلىعىن مەملەكەتكە، الماتىعا ارنادى. «ونىڭ ارتىندا قالعان جاقىندارىنا جاقسىلىق تىلەيمىن»، - دەدى ول.

قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلان ورازالين مارقۇمنىڭ قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنە سىڭىرگەن ەڭبەگى تۋرالى تىلگە تيەك ەتتى.

«حح عاسىردان بەرى حالقىمەن بىرگە تىنىس الىپ كەلە جاتقان، ءسوز ونەرىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى،  ۇوس ارداگەر-جازۋشىلارىنىڭ ماڭدايالدى كوشىن باستاعان مۇزافار الىمبايەۆ ومىردەن ءوتتى. 95 جاسقا كەلگەن مۇزاعاڭ بالالار ادەبيەتىنىڭ كلاسسيكالىق ۇلگىسىن جاساعان قازاقتىڭ ارعى-بەرگىدە وتكەن جۇيرىك ءسوزىن ءبىر ادامداي بىلگەن ءسوز بىلگىرى، «مۇزاعاڭ ايتتى» دەيتىن جۇزدەگەن قاناتتى ءسوز يەسى بولعان. ۇلتىمىزدىڭ ابزال اقساقالدارىنىڭ ءبىرى ومىردەن ءوتىپ وتىر. قازاق حالقىنىڭ ورنى تولماس اۋىر قايعىسىنا كوڭىل ايتامىن»، - دەدى نۇرلان ورازالين.

قازاقتىڭ اسا كورنەكتى اقىنى، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى مۇزافار الىمبايەۆ 95 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن وزدى.

مۇزافار الىمبايەۆ 1923 جىلى 29 قازاندا پاۆلودار وبلىسى شارباقتى اۋدانىنداعى مارالدى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ءقازمۋ-دى ءتامامداعان. تىرناقالدى ولەڭى ون بەس جاسىندا پاۆلودار وبلىستىق «قىزىل تۋ» گازەتىندە جارىق كورگەن. سوعىس جىلدارىندا رەسپۋبليكالىق، وبلىستىق جانە مايداندىق گازەتتەردە باسىلىپ تۇردى.

1948 جىلى ارميادان ورالعان سوڭ، «پيونەر» جۋرنالىندا پوەزيا ءبولىمىن باسقارادى. 1956-1958 جىلدارى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى. 1958 جىلى «بالدىرعان» جۋرنالى اشىلعان كۇننەن 1986 جىلعا دەيىن جۋرنالدىڭ باس رەداكتورى بولدى.

العاشقى كىتابى - «قاراعاندى جىرلارى» 1952 جىلى باسىلىپ شىقتى. سودان بەرى بىرنەشە ونداعان كىتابى، بىرنەشە دۇركىن تاڭدامالىلارى، تۋىسقان حالىقتار تىلىندە كوپتەگەن جيناعى شىقتى.

ءجۇز سەكسەن انگە ولەڭ جازدى. 64 ءتول تۋما جانە اۋدارما كىتاپتاردىڭ اۆتورى.

شىعارمالارى 20 تىلگە اۋدارىلعان. سونىڭ ىشىندە ورىس تىلىندە 6 كىتابى، تۇرىكمەن تىلىندە «مەن - تۇرىك مەيمانى» (1963)، قىرعىز تىلىندە «جولدار. ويلار. جىرلار» (1966) جيناقتارى جارىق كورگەن.

كوركەم اۋدارما سالاسىندا ساعديدىڭ «بوستانىن» («ءجاننات» دەگەن اتپەن)، پەتەفي مەن توقتاعۇلدىڭ، اپوللينەردىڭ تاڭدامالى ولەڭدەر جيناقتارىن، يۋ.فۋچيكتىڭ «دار الدىنداعى ءسوزىن»، وربەليانيدىڭ «عيبراتناماسىن» جانە پۋشكين، لەرمونتوۆ، ماياكوۆسكيي، ع.توقاي، م.ءجاليل، فيردوۋسي، ح.ءالىمجاننىڭ ولەڭ-جىرلارىن قازاق تىلىنە اۋدارعان.

1982 جىلى «اسپانداعى اپكە» جيناعى ءۇشىن رەسپۋبليكالىق اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىعىنا يە بولدى.

ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قىزمەتكەرى (1978)، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، جامبىل اتىنداعى حالىقارالىق سىيلىقتىڭ يەگەرى (1996). قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءانۇرانى اۆتورلارىنىڭ ءبىرى.

وتان سوعىسىنىڭ ءبىرىنشى جانە ەكىنشى دارەجەلى وردەندەرىمەن، قازاق سسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن، «وتان» وردەنىمەن ماراپاتتالعان.

قاتىستى ماقالالار