ميللياردتاردى جىمقىرعان ەل تىزە بۇگىپ، ميللياردتارى جىبىرلاعان ەل جەڭىسكە جەتتى.

 مالايزيا استاناسى كۋالا-لۋمپۋردە حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ 128ء-شى سەسسياسى بارىسىندا 2022 جىلعى قىسقى وليمپيادا ويىندارىن قابىلدايتىن بەيجىڭ قالاسى بولىپ تانىلدى. بەيجىڭ قالاسى جازعى وليمپيادانى دا، قىسقى وليمپيادانى دا وتكىزگەن تۇڭعىش ەل بولماق.

الماتى اكىمى احمەتجان  ەسىموۆتىڭ اعىلشىنشا سويلەگەنىنە ءارى قۋاندىم، ءارى قاپا بولدىم: قۋانعانىم – شاۋ تارتقان شاعىنداعى كىسىنىڭ تالابى تاۋداي ەكەن؛ قاپا بولعانىم – قازاق تا انا ءتىلى بار ىرگەلى ۇلت ەدى، اتتەڭ، ءتىلسىز جانۋارداي جات تىلدە سويلەدىك.

كىم ءبىلسىن، ءبىزدىڭ اسىعىمىز الشىسىنان تۇسكەندە: قازاق ەلى مەن الماتى قالاسىن الەم كەڭىرەك  تانىر ما ەدى.ويتكەنى، قىسقى سپورت ويىندارىن جەر بەتىندە 3 ميللاردتان استام جانكۇيەر ۇزدىكسىز تاماشالايدى؛ سوسىن، قازاقتىڭ قىسقى سپورت ويىندارىنىڭ تۇرلەرى كوبەيە تۇسەر مە ەدى ؟   التى عانا قىسقى ويىندارعا قاتىسقان قازاقتاردا- جەتى عانا مەدال بار، ونىڭ بىرەۋى عانا التىن. ەڭ اقىرى، الماتىنىڭ ينفراقۇرىلىمى جاقسارار ما ەدى – ءارى ءاربىر وليمپيادا وتكىزەتىن قالادا 50 مىڭنان – 300 مىڭعا دەيىن جۇمىس ورىندارى اشىلادى ت.س.س.

ايتكەنمەن، قازاقتى قۇداي ساقتادى. ءقازىر الەم قارجىلىق داعدىرىستان تەڭسەلىپ تۇر. قارا التىننىڭ باعامى كۇن سايىن قۇلدىراپ بارادى، ال، ەرتەڭدى ەشكىم بولجاي المايدى...

ادامزات تاريحىندا تابىس اكەلگەن وليمپيادالاردىڭ بارلىعى دەرلىك ەلدە جانە الەمدە ەكونوميكا جاڭا قارقىنمەن دامىعان كەزەڭدە عانا ورىن الدى. ال، وليمپيادالاردىڭ دەنى  وتكىزگەن ەلدەردى تۇرالاتىپ كەتتى.

مىسالى، كۇنى كەشە فۋتبولدان «ەۆرو-2012» وتكىزگەن ۋكراينا 4 ميلليارد ەۆرو كولەمىندەگى شى­عىن­عا ۇرىندى دا، ارتىنشا تەرەڭ قار­جى­لىق داعدارىس شۇڭقىرىنا قۇلادى...

2004 جىلى افينا وليمپياداسىندا گرەكيا 10 ميلليارد اقش دول­لارىنان ايىرىلىپ، سۇمدىق ەكو­نوميكالىق داعدارىسقا جول اشىپ بەردى. وليمپياداعا ارنايى سالىنعان ءزاۋلىم عيماراتتار تۇگەل قاڭىراپ قالىپ، ەل جاعدايىن تىعى­رىق­قا (دەفولت) تىرەدى. شاش-ەتەكتەن قا­رىزعا باتقان گرەكتەر قۇلاعان شى­ڭىراۋىنان بۇگىنگە دەيىن شىعا الماي كەلەدى.

1976 جىلى مونرەال وليمپياداسىن ۇيىمداستىرعان كانادالىقتار «ساسقان ۇيرەك ارتىمەن سۇڭگىپ»، كوپتەگەن تاۋارلاردىڭ (ىشىندە تەمەكى دە بار) اكسيزدىك سالىقتارىن ءوسىرىپ، ۇزىن-شەتى كورىنبەس باقانداي 30 جىل بويى قارىز قايتارىپ، 2006 جىلى ازەر ەسىن جيدى...

2011 جىلى ءبىز ازيا ويىندارىن ابىرويمەن اتقارۋ ءۇشىن ينفرا­قۇ­رىلىمدار سالۋعا 1،4 ميلليارد اقش دورللارىن، ويىنداردى ۇيىمداستىرۋعا 250 ميلليون اقش دوللارىن جۇمساپ، بارلىعى 1،65 ميلليارد اقش دوللارىن جۇمسادىق. تاپقان «پايدامىز» بەن ناتيجەمىز مىناداي: ءتۇسىمىمىز نەبارى 31 ميلليون دوللار، قارجى پوليسياسى 57 ميلليون دوللاردىڭ قولدى بولعاندىعىن انىقتادى جانە ءبىر شەنەۋنىك باۋكەسپە-ۇرىلىعى ءۇشىن 5، 5 جىلعا سوتتالدى. (بالكىم، ءقازىر بوستاندىققا شىعىپ، تۇرىك تەڭىزدەرىنىڭ بىرىندە سالقىن سۋعا شومىلىپ جۇرگەن دە شىعار؟!.)

.ءبىر قىزىعى، وسىناۋ ويلى اڭگى­مەمىزدىڭ ءبارى 2022 جىلعى اق وليم­پيا­دانىڭ بيۋدجەتى تۋرالى وربىسە، بالانىڭ ويىنشىعى بولىپ قالادى. ەڭ الدىمەن، قازاق ۇكىمەتى 2022 جىلى الماتىدا قىسقى اق وليمپيادا وتكىزۋ ءۇشىن حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنە 75 ميلليارد اقش دوللارى كولەمىندە قارجىلىق كەپىلدىك بەردى. ال، وليمپيادانىڭ بيۋدجەتى 4-5 ميلليارد اقش دوللارى مولشەرىندە بەلگىلەنگەن. ەندى قازاقتىڭ تاماعى ساۋ، تابەتى كۇشتى شەنەۋنىكتەرى وليمپيادا تايانعان كەزدە شىعىندى 2-3 ەسەگە كوتەرىپ جىبەرۋگە ابدەن ماشىقتانىپ العان... (الماتى جەڭىلىس تاپقان ساتتە ميللياردتاعان دوللارلاردان دامەلى قانشاما بيشىگىشتەردىڭ وكىرىپ جىلاعانىن كوزگە ەلەستەتۋدىڭ ءوزى قيىن!..)

ەگەر الماتى جەڭىسكە جەتكەندە، بىزدە كوممۋنالدىق تولەمدەردىڭ (ەنەرگيا قۋاتى، گاز، ىستىق جانە سۋىق سۋ، بەلگىلى ءبىر سالىق تۇرلەرى، تۇرعىن ءۇي باعاسى ت.س.س.) اسپانداپ قىمباتتاۋى ءسوزسىز ەدى.

ءبىزدى قۇداي ساقتادى: قازاق ەلى ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ الدىن الدى. اسا ءىرى كولەمدەگى جەمقور­لىقتىڭ جولى كەسىلدى. قاڭىراي­تىن عيماراتتار سالىنبايتىن بول­دى. كوممۋنالدىق تولەمدەر شارىق­تامايدى. سالىق تۇرلەرى وسپەيدى.

باستى اقيقات: ءبىز ءالى جاس، السىزدەۋ ەلمىز:

1. ءبىز ءالى قارجىلىق باسقارۋدىڭ ءتيىمدى جۇيەسىن قۇرا العان جوقپىز.

2. وتانشىلدىق قاسيەتىمىز – وتباسىمىزدان الىستاپ كەتكەن جوق.

3. وليمپيادادان كىرىس كىرگىزىپ، تابىس تابۋدى ۇيرەنگەنىمىز جوق.

...ايتسە دە، كوڭىل ءتۇسىپ، جۇرەك سىز­دايتىن دانەمە كورمەدىم: قۇداي قالاسا، ەل امان، جۇرت تىنىش بولىپ، ءال-اۋقاتىمىز قۋاتتانعان كەزدە تالاي قىزىق ويىنداردى ءوزىمىز وتكەرەمىز...

ءقازىر اسىققانىمىز – سايتاننىڭ ءىسى. انە، «تويدىڭ بولعانىنان – بولادىسى قىزىق» دەپ، ءبىزدىڭ «دانىشپان» ۇكىمەت تيىن تاپپاي، زەينەتاقى جيىنىنا قوسىمشا 5 پايىز سالىم قوسپاقشى ەكەن؛ ال، ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسىنىڭ ماڭايى كوڭىرسىپ، قىرۋار قارجىلارى ميللياردتاپ تونالىپ جاتقان كورىنەدى...

...ءبىز بولساق، شامامىزعا قاراماي، پەكينمەن تەكەتىرەسىپ-تالاسقىمىز كەلەدى. سول پەكين جەمقورلارمەن اڭگىمە ايتىپ اۋرە بولىپ جاتپايدى، الاڭعا اپارادى دا، اتىپ تاستايدى.

قاجىمۇقان عابدوللا