Búgin Respýblıka Saraıynda jańa oqý jyly qarsańynda Almaty qalasy bilim berý qyzmetkerleriniń dástúrli tamyz konferensıasy ótti.
Qalanyń pedagogıka ókilderimen kezdesý barysynda Almaty ákimi Baýyrjan Baıbek megapolıste tek bes jyl ishinde ǵana bilim salasyn qarjylandyrý 27 mlrd. teńgege nemese 37%-ǵa óskenin aıtty. Al bıylǵy jylǵy búdjet 72,5 mlrd. teńgeni qurady.
Óziniń sózinde bilim berý ınfraqurylymyn damytýǵa erekshe kóńil bólinip otyrǵanyn aıtty. Bıylǵy jyly qurylys pen kúrdeli jóndeýge 17 mlrd. asa teńge bólindi.
Mysaly, 1840 oryndy 9 memlekettik bala baqshanyń qurylysy júrýde. Jańa oqý jylynda 840 oryndy taǵy 4 memlekettik bala baqshanyń qurylysy bastalady.
№26 mekteptiń eski ǵımaraty qaıta jóndeldi. 90 oryndy korreksıalyq memlekettik balabaqsha ashyldy. Alataý aýdanyndaǵy №151 mektep janynan 600 oryndy qosalqy nysan paıdalanýǵa beriledi. Oqý jylynyń ekinshi toqsanynyń basynda munda №184 mektep janynan 600 oryndy jáne 185 mektep janynan 400 oryndy qosalqy nysandardyń qurylystary bastalady.
«Jańa oqý jylynyń basynda Naýryzbaı aýdanynda ınklúzıvti bilim berý úshin barlyq jaǵdaılar jasalǵan 1200 oryndy zamanaýı mektep- gınazıa ashylady. Mektep qajetti zattarmen tolyq jabyqtalǵan, munda taktıldi jol, lıft, arnaıy sanıtarlyq bólmeler, shaqyrý núktesi bar. Múmkindigi shekteýli balalardy biz ózgelerden bólmeımiz, olarǵa ortaq kommýnıkatıvti keńistik týdyrýdamyz, ıaǵnı óte mańyzdy mindet –baldyrǵandardyń boıyna jastaıynan toleranttyq tártipti qalyptastyrýdamyz», - dep atap ótti Baýyrjan Baıbek.
Jalpy sońǵy úsh jyl ishinde Almatyda 18790 oryndy 483 memlekettik jáne jeke bala baqshalar ashyldy. Osy ýaqyt ishinde 3 memlekettik , 9 jeke mektep salyndy, 8698 balaǵa arnalǵan qosalqy nysan iske qosyldy.
Qala basshysy mektepter men bala baqshalardaǵy oryn tapshylyǵyna nazar aýdardy. Mysaly, orta bilim beretin oqý oryndarynda 17 myńnan astam oryn jetispeıdi.
«Mundaı tapshylyqty tek búdjet qarjysymen sheshý múmkin emes. Sondyqtan biz memlekettik –jeke seriktestik mehanızmin paıdalana otyryp, bul iske bıznesti keńinen tartýdamyz. Tek sońǵy úsh jyl ishinde ǵana Qalaqurylysy keńesinde ınvestorlar 9 myń oryndy 71 bala baqsha salýǵa mindettendi. Biz bul praktıkany odan ári jalǵastyramyz. Mysaly, «Bazıs-A» kompanıasy ortalyqtaǵy balalar tyǵyz ornalasqan 4 mektepke qosymsha oqý korpýstaryn salyp beredi. Bıylǵy jyly 2,3 myń oryndy 71 jeke bala baqsha jáne 2,5 myń oryndy 5 jeke mektep ashyldy», - dedi ol.
Megapolıs ákimi óziniń sózinde balalardyń qaýipsizdigine erekshe mán beriletinin atap ótti.
«Almaty taý etegine ornalasqan, sondyqtan ata- analardy mektepter men bala baqshalardyń seısmıkalyq qaýipsizdigi alańdatady.Biz tıisti jumystardy júrgizýdemiz. Mysaly, men joǵaryda atap ótken Naýryzbaı aýdanyndaǵy jańa mektep seısmıkalyq qaýipsizdik talaptarynyń bárin saqtaı otyryp salynǵan, tipti qurylymsyz qaýipsizdik te eskerligen. Mundaı jumystar barlyq bilim berý uıymdarynda júzege asýy tıis. Biz ótken jyly alǵash ret bilim berýdiń 28 obektisinde aýqymdy seısmıkalyq kúsheıtý jumystaryn atqardyq. Qazirgi kezde 4 mektepte seısmıkalyq kúsheıtý sharalary qolǵa alynǵan. Jyl aıaǵyna deıin taǵy 7 mektepte seısmıkalyq kúsheıtý jumystary bastalady. Árıne, bul jumystar oqý prosesterine keri áserin tıgizbeýi tıis, Bilim basqarmasy bul máseleni aldyn- ala oılastyrǵany jón», - dep atap ótti Baýyrjan Baıbek.
Elbasynyń «Bes áleýmettik bastamasy» aıasynda taıaýdaǵy úsh jyl ishinde 37 jataqhana salynady. Qazirdiń ózinde 4 myń oryndy 7 nysannyń qurylysy bastaldy. Olardyń tórteýi bıyl paıdalanýǵa beriledi. Bulardan ózge Almatyda Elbasynyń «7-20-25» baǵdarlamasy boıynsha turǵyn úıdiń 50%-y salynýda.
Almaty ákimi óziniń baıandamasynda adamnyń sanasyn tek alǵan bilimi ǵana emes, qorshaǵan orta da ózgertetinin aıtty.
«Ashyq, yńǵaıly jáne qaýipsiz orta adamdy shyǵarmashylyqqa, meıirimdilikke, oń isterge beıimdeıdi. Osynaý jaǵymdy postýlat sońǵy jyldarda bizdiń is- qımylymyzdyń anyqtaýshysyna aınalǵandaı, ol qalanyń aýqymdy túrde jańǵyrýynan kórinýde. Osylaısha sanasy jańarǵan jańa almatylyq qalyptasýda. Bul týraly memleket basshysy óziniń «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynda atap ótken edi.«Qala kólik úshin emes, adamdar úshin» qaǵıdasyn alǵa qoıyp, biz jaıly ári qaýipsiz qoǵamdyq keńistikti qalyptastyrýdamyz. Qalada jaıaý júrginshiler men velosıped tebýshilerge esh kedergi joq. Qoǵamdyq kólikti de birtindep jaıly jáne qaýipsiz etetin bolamyz. Sıfrǵa negizdelgen ashyq ekonomıkany qalyptastyrýdamyz», - dedi ol.
Sońǵy úsh jylda 524 kóshe, 800 km ınjenerlik jeli, 1400 aýla jańardy. Birneshe jolaıryqtary salynýda, magıstraldy kósheler úńgilenýde. Ortalyqtandyrý qaǵıdasy boıynsha qalaǵa qosylǵan Alataý jáne Naýryzbaı aýdandary qaıta jańǵyrdy. Qalanyń tarıhı ortalyǵyn qaıta jasaý jumystary jalǵasýda.
«Kezinde jasyl oazıs atanǵan Atakenttiń qazirgi sıqy janyńdy aýyrtady. Asfáltty dańǵyl men kóliktiń úıindisine aınalǵandaı. Qala da kólik turaǵyna aınalyp ketkendeı. 20 jyl ishinde halyqtyń turmys jaǵdaıy túzelip, mashınalar sany 10 ese ósti. Bir jaǵynanan bul árıne, jaqsy.Degenmen, ókinishke oraı qaptaǵan kólik adamdardy shetke yǵystyrdy, taza aýany «jutyp qoıdy», adamdar tar trotýarlarmen júre bastady. Biz qazir bul jaǵdaıdy júıeli túrde ózgertýdemiz jáne qalamyzdy odan ári kórkeıte beremiz», - dep qorytyndylady sózin Baýyrjan Baıbek.
