Jeti Ataǵa deıin úılenbeý dástúri túrki tektes halyqtardyń ishinde tek qazaqtarda ǵana bar deımiz. Nege ekenin bilemiz be? Osy jaıynda oqyǵan bir ańyz áńgimeni usynbaqpyn:
15-shi ǵasyrda Qazaq Handyǵy ornap, ony Kereı men Jánibek handar basqarǵany belgili. Birde Jánibek hannyń aqylshysy, keńesshisi Jırenshe sheshen qatty aýyryp, tósek tartyp jatyp qalypty. Jaqyn jerlerdegi talaı belgili emshi, baqsylardy shaqyrtyp qaratsa da, esh em qonbapty. Sońynda ataqty Óteboıdaq degen emshi baryn bilip, sony shaqyrady. Óteboıdaqtyń eminen keıin Jırenshe jazylyp, dertinen aıyǵypty. Jánibek han emshige rıza bolyp, birneshe suraq qoıypty. Kóp suraqtaryna qonymdy jaýaptar alyp, sońǵy suraǵyn qoıypty:
— Qandaı aýrýdy emdeý qıyn?
— Tuqym qýalaıtyn aýrýdy emdeý qıyn.
— Al, onyń aldyn alýǵa bola ma?
— Bolady. Jeti Ataǵa deıin týys adamdar qyz alyspaý kerek!
Jeti — qazaq úshin qasıetti san. Óteboıdaq emshiniń aıtqanyn Jánibek han jadyna toqyp, halyqqa jeti ataǵa deıin úılenýge tıym salypty. «Kimde kim jeti ataǵa tolmaı úılense, ólim jazasyna kesilsin» degen jarlyq shyǵypty. Sodan bergi qazaq handary da osy jarlyqty buljytpaı oryndap otyrypty.
«Jeti atasyn bilmegen – jetesiz» degen sodan qalǵan.
Endi jeti Ata qalaı atalatyna kelsek, gazet-jýrnaldarda da, kitaptarda da jeti Atanyń urpaqtaryn kóbine bylaı bólip keledi:
1. Túp ata
2. Tek ata
3. Baba
4. Arǵy ata
5. Ata
6. Áke
7. Bala
8. Nemere
9.Nemeltaı
10. Shóbere
11. Shópshek
12. Nemene
13. Júrejat
14. Týajat
15. Jekjat
16. Juraǵat
17. Qaımana.
Qazaqtarda ózara qudandalasý – týajattan bastalady. Shejirelerimizdi bile júreıik!
Súıenish Muhamedáliniń Facebook-tegi paraqshasynan
Usynǵan: Gúlim Jaqan
Pikir qaldyrý