Álqıssa

            Qazaqtyń eń basty «qasiretiniń» biri – oralmandar máselesi ekeni anyq. Aıta-aıta aýyzdan dýa ketti, estı-estı qulaqtyń qurysh eti jelindi atalǵan másele haqynda. Sheteldegi qazaqtardy elge shaqyryp áýrelenip kelemiz. Áýrelengende qalaı? Kel deımiz, kelgen soń, kún kórsetpeımiz-mis. Anyǵyn aıtqanda uzaq talqylanatyn taqyryp. Biraq áńgime basqada. Etegimizdi jıyp, el boldyq dep qandastarymyzdy shaqyryp bolamyz degenshe, otandastar «gastarbaıterge» aınalyp jatyr degen taǵy bir máseleniń qulaǵy qyltıdy.

            Áńgime týrasynda sóz qozǵaıtyn bolsaq. Keıingi bir jyl ishinde Reseıde nápáqasyn taýyp júrgen qazaqstandyqtar sany artýda. Oraıy kelip turǵanda aıtyp qalǵanymyz jón shyǵar. Osydan shamamen eki jyl buryn bir kókemiz Máskeýge jumys saparymen baryp qaıtqan. Kelgen soń shyraıy ashylyp áńgime aıtty. «Biz qazaq aqsúıek ultpyz ǵoı»,- dep bastady. Qysqasy Máskeý kóshesinde bir ózbek baýyrmen áńgimesi jarasypty. Ol munda nápaqasyn tabý úshin qazaqtar kelmeıdi, olar siz sekildi qyzmettik saparmen ǵana keledi depti aǵamyzǵa. «Ne degen keremet deseńshi?»,- dedi maǵan.

            Endi mine araǵa bar joǵy bir-eki jyl salyp atalǵan máselege qaıta oraldyq. Taıaýda reseılik mamandar eldegi «gastorbaıterler» týrasynda statısıka málimetterin jarıa etti. Álgi málimetke súıensek, basqa elge bas saýǵalap ketken qazaqstandyqtar sany bir jyldyń ishinde 20 paıyzǵa ósip ketken. Statısıka tilinde sóılesek, dál qazir Reseı terıtorıasynda 1 mıllıonǵa jýyq qazaqstandyq nápaqasyn taýyp júr eken. Naqtylaqqa kóshsek tup-týra 702 938 adam. Onyń 412 942-si er azamat jáne  289 996- áıel. Atalaǵan azamattardyń basym bóligi 18-29 jas aralyǵynda. Málemetti berýshi organnyń degenine súıensek, bul statısıka aı ótken saıyn ósip otyrady eken.

            P.S. Jetpegeni osy edi bizge. Aıaq-qoly balǵadaı, tepse temir úzetin azamattardy qul etip, eliń men ultyńnyń ary sanalatyn azamatshalardy kúń etý ne masqara? Olardyń basqa elde bosýyna ne sebep? Jumystyń joqtyǵy, aqshanyń tapshylyǵy, daǵdarystyń áseri... Taǵy ne dep aqtalamyz? Eger jumys joq bolsa, bosqyndardy eline jiberińder de qazaqty qoıyńdar! Arzanǵa qul izdeımin dep, aryńdy kúń, urpaǵyńdy baqa-shaıan ete salý úshin qandaı júrek kerek? Eger munsha shıkizat kózimen bar joǵy 16 mıllıon qazaqstandyqty jaryta almasaq, eldigimiz qaısy?

            Sap! Sap! «Qazaqtan ul týsa, qul bolamyn dep, qyz týsa, kúń bolamyn dep týmaıdy!» Qazybek bı!

Aıan MEIRASH