ماڭعىستاۋ وڭىرىندە العاشقى نەسيەلىك سەرىكتەستىگى قۇرىلىپ، اۋىلشارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن كاسىپكەرلەرگە قولجەتىمدى نەسيە بەرۋدى باستادى دەپ حابارلايدى qamshy.kz. بۇدان بىلاي شارۋا قوجالىقتارى «ماڭعىستاۋ» نەسيەلىك سەرىكتەستىگىنە حابارلاسىپ، قارجىلاي كومەككە قول جەتكىزە الادى. ايتا كەتۋ كەرەك، نەسيە مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ارقاسىندا، ياعني «اگرارلىق نەسيەلىك كورپوراسياسى» اق ارقىلى جۇرگىزىلەدى.

كىشى جانە ورتا بيزنەستى نەسيەلەۋگە بەرىلەتىن قارجىلاي رەسۋرستار ءقازىر قولجەتىمدى. بۇل اۋىلشارۋالىعىندا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن كاسىپكەرلەرگە، اسىرەسە مال شارۋاشىلىعى، ءسۇت جانە ەت ونىمدەرىن وڭدەۋ، بالىق ونىمدەرىن شىعارۋ جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنا جاتپايتىن بيزنەس تۇرلەرىن دامىتۋدىڭ قولعا العاندار ءۇشىن كوپتەن كۇتكەن جاعىمدى جاڭالىق بولدى. نەسيە الۋشىعا قويىلاتىن تالاپتار: قارجىلاي-تۇراقتى بيزنەس، جوبانىڭ ءوزىن-وزى اقتاۋى جانە تيىمدىلىگى، كاسىپكەردىڭ قارجى ينستيتۋتتارىنا بەرەشەگىنىڭ بولماۋى، كەپىلدىك مۇلىكتىڭ بولۋى. 

شارۋا قوجالىقتارىنا نەسيە جىلدىق سىياقى مولشەرلەمەسى 14 % بەرىلەدى جانە وڭىرلىك اۋىلشارۋاشىلىعى باسقارماسى ارقىلى سۋبسيديالاۋ مۇمكىندىگى دە قاراستىرىلعان. نەسيە مەرزىمى 108 ايعا، ياعني 9 جىلعا دەيىن بەرىلەدى. نەگىزگى قارىزدى تولەۋ جەڭىلدىگىنىڭ كەزەڭى 24 اي، اينالىم قاراجاتىن تولىقتىرۋ ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن پايىز مولشەرلەمەسىمەن بەرىلەتىن نەسيە كولەمى دە 24 ايعا دەيىن بەرىلەدى. 

قارجىلاي قولداۋعا يە بولعان كاسىپكەرىڭ ءبىرى – «ەرلان» شارۋا قوجالىعىنىڭ جەتەكشىسى تولىباي سارييەۆ. ول تۇيە شارۋاشىلىعىمەن اينالىسۋدى وسىندان 4 جىل بۇرىن باستاعان. كاسىپكەردىڭ قاراقيا اۋدانى "قاراباراقتى" توڭىرەگىندە جەكە قوجالىعىندا جايىلىم جەرى بار. فەرما يەسى ءوز بيزنەسىن ءارى قاراي دامىتۋ ماقساتىندا "ماڭعىستاۋ" نەسيەلىك سەرىكتەستىگىنە جولىعىپ، 74 باس تۇيە الۋ ءۇشىن 30 ملن. تەڭگە كولەمىندە قاراجات سۇراعان. ونىڭ بيزنەس-جوباسىن كوميسسيا قاراپ شىققان سوڭ، سۇراعان قاراجاتىن بەرۋ جونىندە شەشىم شىعاردى. 

«بۇرىن مەن ساۋدا-ساتتىقپەن اينالىستىم. سوسىن اقتوبە مەن ورالدان ەت اكەلىپ ساتتىق. ۋاقىت وتە كەلە ءوزىمنىڭ جەكە شارۋامدى اشقاندى ءجون سانادىم. شارۋا قوجالىعىن اشقان سوڭ تۇيە ءوسىرۋدى  قولعا الدىم. ءقازىر تۇيە ءسۇتى مەن اشىمالى ءسۇت ونىمدەرىن، ياعني شۇبات، قۇرت، بالقايماق وندىرۋمەن اينالىسامىز. بۇل - وتباسىلىق بيزنەس. ءبىز ءۇشىن نەگىزگى تابىس كوزى - ول شۇبات. ۇلتتىق سۋسىننىڭ 1 ءليترى 500-600 تەڭگەدەن ساتىلىمعا شىعادى. مەنىڭ ويىمشا نەسيەنى قايتارۋدا قيىندىق تۋىنداماۋى ءتيىس، سەبەبى ءسۇت ونىمدەرىنە سۇرانىس جوعارى»، - دەيدى كاسىپكەر. 

تولىباي سارييەۆتىڭ ايتۋىنشا، ءقازىر ونىڭ قوجالىعىندا 50 شاقتى تۇيەسى بار، وعان نەسيە قاراجاتىنا العان 74 تۇيە قوسىلادى. ناتيجەسىندە الدىن-الا جوسپارعا سايكەس، ايىنا 3000-نان 5000 ليترگە دەيىن ءسۇت جانە ءسۇت ونىمدەرى الىنادى دەپ كۇتىلۋدە. 

ال، «ماڭعىستاۋ» نەسيەلىك سەرىكتەستىگىنىڭ باس مامانى امانقوس ەرتىلەۋدىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن شارۋا قوجالىقتارىمەن كەزدەسۋ كەزىندە، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردىڭ اۋىل كاسىپكەرلەرىنىڭ بيزنەس-جوبالارىن نەسيەلەۋگە اسا قىزىعۋشىلىق تانىتپايتىندىعىن كاسىپكەرلەر ۇنەمى العا تارتاتىن. سول سەبەپتى قازىرگى ۋاقىتتا نەسيەلىك سەرىكتەستىگى - شارۋا قوجالىقتارىن قارجىلاي قولدايتىن جالعىز قارجى ينستيتۋتى سانالادى. ياعني، مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ وتىرعان قولداۋدىڭ مۇمكىندىگىن دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ قاجەتتىگىن ايتادى. 

«اگرارلىق نەسيەلىك كورپوراسياسى» اق تاراپىنان كورسەتىلىپ وتىرعان مەملەكەتتىك قولداۋ ماڭعىستاۋعا دا جەتتى، بۇل جەرگىلىكتى شارۋا قوجالىقتارى ءۇشىن كوپتەن كۇتكەن جاعىمدى جاڭالىق ايتا كەتۋ كەرەك، نەسيەلىك سەرىكتەستىك جۇيەسى بارلىق اۋىلدىق تاۋار وندىرۋشىلەرىنىڭ باسىن قوسادى جانە كەز-كەلگەن كاسىپكەر قۇرىلتايشىنىڭ ءبىرى رەتىندە سەرىكتەستىك قۇرامىنا قابىلدانادى. ال ءوز بيزنەسىن باستاعىسى كەلگەندەر بولسا، ءبىزدىڭ كەڭسەگە حابارلاسۋىنا بولادى، كەڭەس الۋ تەگىن. سونداي-اق، قولجەتىمدى نەسيەلەۋ جۇيەسى - اگروونەركاسىپ كەشەنى جاڭادان جۇمىس ورىندارىن اشۋعا مۇمكىندىكتەر بەرەدى»، - دەيدى ول. 

قازىرگى ۋاقىتتا «ماڭعىستاۋ» نەسيەلىك سەرىكتەسىگىنە تۇسكەن بىرنەشە بيزنەس-جوبانىڭ ازىرگە بەسەۋى قارجىلاي قولداۋعا يە بولدى. بەرىلگەن نەسيە كولەمىنىڭ جالپى سوماسى 70 ملن. تەڭگەدەن اسىپ جىعىلادى. كەلەر ايدان باستاپ، سەرىكتەستىك ماماندارى وبلىستاعى بارلىق اۋداندار مەن ەلدى-مەكەندەردى ارالاۋدى كوزدەپ وتىر. ياعني، اۋىل كاسىپكەرلەرىمەن كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، جەكە بيزنەستى اشۋ نەمەسە اينالىم قاراجاتىن تولىقتىرۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان كورسەتىلىپ وتىرعان مۇمكىندىكتەردى كەڭىنەن تۇسىندىرمەك.

سونىمەن قاتار، «ماڭعىستاۋ» نەسيەلىك سەرتىكتىگىنەن قارجىلاي قولداۋعا يە بولعىسى كەلگەندەرگە، ماڭعىستاۋ يندۋستريالدىق پالاتاسى كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىنە ۇيرەتۋگە دايىن جانە وقىتۋ كۋرسىنان وتكەندەرگە سەرتيفيكاتتار تابىستالادى.

ال، اۋىل كاسىپكەرلەرى وندىرەتىن ءسۇت، ەت جانە ت.ب. تاۋارلارىن ساۋدا نۇكتەلەرىنە وتكىزۋ ماسەلەسىنە توقتالاتىن بولساق، بۇل رەتتە «بولاشاق» اۋىلشارۋاشىلىق وندىرىستىك كووپەراتيۆى قول ۇشىن سوزۋعا دايىن.  

ايتا كەتۋ كەرەك، «ماڭعىستاۋ» نەسيەلىك سەرىكتەستىگى مەن «بولاشاق» اۋىلشارۋاشىلىق وندىرىستىك كووپەراتيۆى ماڭعىستاۋ يندۋستريالدىق پالاتاسىنىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن قۇرىلعان بولاتىن.   

نۇربول وقۋوۆ، «ماڭعىستاۋ يندۋستريالدىق پالاتاسى»