ءان پاديشاسى ءشامشi قالداياقوۆتىڭ قازاقستاننىڭ ءاربiر قالاسى مەن دالاسىنا، اۋىلى مەن اۋدانىنا ءان ارناعانى بەلگiلi. جيىرماسىنشى عاسىردىڭ الپىسىنشى-جەتپiسiنشi جىلدارى بۇكiل قازاق دالاسى ءشامشi اندەرiمەن تەربەلiپ تۇرعانداي كورiنەتiن. ەلدiڭ باتىس ءوڭiرiنiڭ تۇرعىندارى «مۇنارالى ماڭعىستاۋ» مەن «اتىراۋدىڭ اق تاڭىن»، «اق ەركە – اق جايىقتى»، قىزىلوردالىقتار «سىر سۇلۋىن»، جامبىلدىقتار «فوسفورلى جامبىل» مەن «مويىنقۇمدا اۋىلىمدى»، ءوڭتۇستiك حالقى «ارىس جاعاسىندا»، «اقسۋدان ۇشقان اققۋلار» اندەرiن تامىلجىتا شىرقايتىن. كومپوزيتوردىڭ وسىنداي اتاۋلى شىعارماسىنىڭ بiرi «تەرiسكەي» ءانiنiڭ شىعۋ تاريحى جايىندا وسىدان ەكiء-ۇش جىل بۇرىن گازەتiمiزدە ماقالا جارىق كورگەن بولاتىن. وسىناۋ ءان تۋرالى زەينەتكەر وكتەم شايىق ۇلىنىڭ دا ءوز ايتارى بار ەكەن.

وتكەن عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلدارى ءشامشi اعا سوزاق اۋدانىنا ساپارشىلاپ بارادى. وسى اۋدانداعى «جارتىتوبە» سوۆحوزى قاراكول قوي شارۋاشىلىعىن وركەندەتۋدەن وداققا اتى شىعىپ، ءدۇرiلدەپ تۇرعان كەزi ەكەن. ءاسiرەسە، №1 فەرما ون جىل بويى كوش باستاپتى. سوندىقتان دا اۋدانعا ات باسىن بۇرعان وبلىستان، استانادان كەلگەن قوناقتار وزات شارۋاشىلىققا سوقپاي كەتپەيتiن بولعان. سوۆحوز ديرەكتورى يسابەك مىرزاحمەتوۆ №1 ءبولiمشە مەڭگەرۋشiسi شايىق وقشييەۆكە:

– ءشامشi قالداياقوۆ قازاقتىڭ بارلىق قالاسى مەن دالاسىن انگە قوسقان تالانت. بiزدiڭ «جارتىتوبە» سوۆحوزى قاراكول قوي شارۋاشىلىعى بويىنشا وداققا تانىلدى. «سوسياليستiك قازاقستان» گازەتiندە جاقىندا «جۇلدىزى جارقىراعان جارتىتوبە» دەگەن ماقالا دا جارىق كورگەنiن بiلەسiز. ەندەشە، وسىنداي iرگەلi دە وزىق شارۋاشىلىققا نەگە ءان ارناماسقا؟! ول ءۇشiن شاكەڭدi قوناققا شاقىرىپ، جاقسىلاپ كۇتiپ الايىق، – دەپ ۇسىنىس ايتادى.

جازدىڭ تامىلجىعان بiر كۇنiندە جايلاۋ ءتوسiندە اقبوز ءۇي تiگiلiپ، جارتىتوبەلiكتەر سازگەردi ارنايى قوناق ەتەدi. كوپشiلiك كومپوزيتوردىڭ نەبiر قۋاقى ءازiلدەرiن تىڭداپ، قازاق قاۋىمىن تامساندىرعان اندەرi جايلى اڭگiمەگە قانىعادى. داستارقان باسىندا ءبولiمشە مەڭگەرۋشiسi شايىق وقشييەۆ:

– اينالايىن ءشامشi، بۇگiندە بۇكiل قازاق دالاسى سەنiڭ اندەرiڭمەن تىنىستاۋدا. ءوزiم كەشەگi ۇلى وتان سوعىسىنىڭ قاندى قىرعىنىندا تاماعىمنان وق تيiپ، جارالانعانىما قاراماستان، كەرەمەت داۋسىم بولماسا دا وڭاشادا سەنiڭ اندەرiڭدi ىڭىلداپ ايتىپ جۇرەمiن. ءان دەگەن بiر قۇدiرەت قوي. ول شارشاعانىڭدى باسىپ، تىنىقتىرادى، جۇرەگiڭە ءۇمiت ۇيالاتادى، كوڭiلiڭدi حوش ەتەدi. بiزدiڭ «جارتىتوبە» سوۆحوزى كەيiندەۋ قۇرىلعانىمەن، بۇگiنگi تاڭدا قاراكول قوي شارۋاشىلىعىن وركەندەتۋدەن سوزاق اۋدانى عانا ەمەس، رەسپۋبليكادا الدىڭعى ورىندا. سول سەبەپتi ەڭبەكشi حالىقتىڭ كوڭiلiن كوتەرiپ، «جارتىتوبەگە» تاماشا ءان ارناساڭ دەگەن تiلەگiمiز بار، – دەيدi.

وسى تۇستا يسابەك اعا دا شارۋاشىلىقتىڭ جەتiستiكتەرiن، قوداس ارقابايەۆتىڭ سوسياليستiك ەڭبەك ەرi اتاعىن اۋدان بويىنشا بiرiنشi بولىپ العانىن، اعا شوپان بيبi تولەبايەۆانىڭ كسرو جوعارعى كەڭەسiنiڭ دەپۋتاتى بولعانىن بايانداپ بەرiپ «سوزاقتىڭ تاريحى – قازاقتىڭ تاريحى ەمەس پە؟! جارتىتوبەلiكتەردiڭ ەڭبەگi قانداي ماقتاۋعا دا لايىق» دەيدi. «جارايدى، مەن ويلانىپ كورەيiن» دەگەن سازگەر تىسقا بەتتەيدi. جارتىتوبە توبەسiن اينالىپ، تەرەڭ ويعا بەرiلiپ، ىڭىلداپ، بiرقىدىرۋ ۋاقىت سەرۋەندەيدi. وزگەلەر سازگەردiڭ مازاسىن الماۋ ءۇشiن ونى وڭاشا قالدىرادى. ەت پiسiرiم ۋاقىتتان كەيiن داستارقان باسىنا كوڭiلدەنە ورالعان ءشامشi:

– ءان ءومiرگە كەلدi، ول ءۇشiن قوبالجىماي-اق قويساڭىزدار بولادى. يسەكە، جاڭا ءاننiڭ ءماتiنiن تەك سابىرحان اسانوۆ جازۋى تيiس. مەن بۇل اۋداندا بiرشاما ۋاقىت بولامىن، سوندىقتان سابىرحاندى تەزiرەك الدىرساڭىزدار، – دەگەن ءوتiنiش بiلدiرەدi.

«جارتىتوبە» سوۆحوزىنان شىققان كومپوزيتور ودان ءارi شولاققورعانعا بارادى. شولاققورعاندىقتار دا «بiزگە ءان ارناساڭىز» دەپ ءوتiنiش ايتادى. سوندا كومپوزيتور تابيعاتىنا بiتكەن قۋاقىلىعىمەن جىلى جىميىپ الىپ:

– اپىر-اۋ، «جارتىتوبە» سوۆحوزىنداعىلار دا وسى ءوتiنiشتi ايتتى. بiرi – شولاق، بiرi – جارتى... بۇل ءوڭiردە ءبۇتiن دۇنيە بار ما ءوزi؟ ەگەر ءبۇتiن تابىلسا، ءان دە دۇرىستاۋ شىعاتىن ەدi، – دەپ داستارقان باسىنداعىلاردى دۋ كۇلدiرەدi.

كوپ ۇزاماي الماتىدان اقىن سابىرحان اسانوۆ كەلiپ، جارتىتوبە، شولاققورعان عانا ەمەس، جالپى سوزاق ءوڭiرiنە ارناپ «تەرiسكەي» ءانiنiڭ ءسوزiن جازادى. بۇل ءماتiنگە وسى ءوڭiردەگi تاريحي ورىنداردىڭ اتاۋى تەگiس ەنەدi.

ءۇمiتحان التايەۆا، «ءوڭتۇستiك قازاقستان».