مەن ايەلمىن جىلايتىن كۇلىپ تۇرىپ

/uploads/thumbnail/20170708150645380_small.jpg

ساعىنىش سابىرجان قىزى نامازشاموۆا – 1978 جىلى تالدىقورعان وبلىسى، اقسۋ اۋدانى، قوساعاش اۋىلىندا تۋعان. 1997 جىلى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن، 1999 جىلى وسى فاكۋلتەتتىڭ ماگيستراتۋراسىن بىتىرگەن.  ءقازىر الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىندە باس مامان. قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. حالىقارالىق «شابىت» فەستيۆالىنىڭ جۇلدەگەرى. 2007 جىلى «ارىس» باسپاسىنان «باقىتتىڭ باعاسى»، 2009 جىلى «ءتورت ءبورى» باسپاسىنان «ساعىنىش» اتتى جىر جيناقتارى جارىق كوردى.

  ورەلى ءسوز ۇستاعانداردىڭ ەلدى دە ۇستايتىنى تاريحتان بەلگىلى. ءبىز مۇندا توبىردى ايتىپ وتىرعان جوقپىز نەمەسە ءسوزدىڭ كيەسىن بىلمەيتىن «قالامگەرسىماقتاردى» دا ايتىپ وتىرعان جوقپىز. كىمنىڭ قالامعا سۇيەنىپ تۇرعانىن، كىمنىڭ قالامدى سۇيەپ تۇرعانىن وقىرمان مەن ۋاقىت بەلگىلەيدى. بىزدىكى «قازاق ادەبيەتى» دەيتىن التىن تەڭىزدە قاي قالامگەردىڭ قانداي ەسكەك ۇستاپ جۇرگەندىگىن، قاي ارنادا اعىپ جاتقانىن بۇگىنگى وقىرمان تارازىسىنا سالۋ. وقىرمان ويىن ءدوپ باسىپ، قىزۋ تالقىلانعان قۋاتتى ءسوزدىڭ يەسىن دەر شاعىندا باعالاي ءبىلىپ، كىتابىن شىعارۋعا «قامشى» سايتى قال-قادەرىنشە تىرىسىپ باعادى. ءادىل تورەشى بولۋعا سىزدە تىرىسىپ كورىڭىز ورەلى وقىرمان! جول ۇستىندە جولىعىپ، جول ۇستىندە قوشتاسىپ، ۇلگەردىك پە، بىلمەيمىن، قيماس جانداي دوستاسىپ؟   ءتۇيىستىرىپ كوزگە كوز قارادىق پا دۇرىستاپ، ەكەۋمىزدى كۇتتى مە اق قار باسقان كۇمىس ب ا ق.   ەستي الماي كەتتىك پە جۇرەكتەردىڭ قاعىسىن، ىڭكارلىكتىڭ تىنىسىن، سەزىمدەردىڭ داۋىسىن.   سۇيىكتى دە دەمەدىك، سۇيە دە الماي قانىپ ءبىر، ءسىزدىڭ جۇلدىز انەكەي، جوعارىدا جانىپ تۇر.   تۇسىمە ەنە بەرەدى سۇلۋ، سۋىق ءتۇسى اق قار... قىسپاي قالعان قۇشاقتار... ۇشپاي قالعان ۇشاقتار...   *   *   *   ءىزىمىز قالعان ىڭىردە، وشىرمە دەدىم، ورتەنگەن كەزىم – دەرت ەمگەن ەسىمدە مەنىڭ. كورمەستەي بولىپ كوڭىلىم قالعانىمەنەن، كەشىرگەن ەدىم.   تالپىنىپ تۇرسا ءدال مەندەي، تۇسىنەر ەدىم، ءجيى ەنە بەرەدى نەسىنە تۇسىمە مەنىڭ؟! تاكاپپارلىقتىڭ بويىمدا تامتىعى قالماي، كىشىرەيەمىن.   شيىر دا شيىر شارشاتتىم شاقىرىمداردى، (اقىماق كۇيگە ءتۇستىم-اۋ، اقىلىم بار-دى). ءمىز باقپاي بۇگىن جاتقان جول، جادىراپ مەنى شاقىرىڭدارشى.   ەندى اشپاس ماعان، نە ەتەرمىن، ەسىگىن قايتىپ، ۋاقىت تۇردى ءوزىنىڭ كەسىمىن ايتىپ. كەتەتىن بولسام، جار سالىپ جاھانعا مىناۋ كەتەرمىن ەسىمىڭدى ايتىپ.   *  *  *   «قارعام» دەشى، تولقىن-تولقىن اعىلسىن ارمان كوشى. جانكەشتى بوپ وتەيىن جالعاندا وسى. دەمەيسىڭ بە؟ ال وندا: «قاراشانىڭ قول بۇلعاپ قالعان كەشى جالعان» دەشى.   «ءتاتتىم» دەۋشى ەڭ، ايالاۋعا جارالعان اق گۇلدەرشە، ماڭدايىما گۇلدەستە تاققىم كەلسە، توسىرقاما توسىننان كەلگەن كىم دەپ، جات بىرەۋشە.   ءۇمىتتى ەتكەن، كۇلىپ كەلىپ، تاعى دا كۇلىپ كەتكەن، قىزىق كوكتەم. ...ويلاماۋىم ءوزىڭدى مۇمكىن ەمەس، سەبەبى، سەن جايلى ويلار قانىما ءسىڭىپ كەتكەن.   *   *   *   الاقانداعى جازۋلار الا تاڭداعى ايان بوپ، جابىرقاۋ تارتقان شاعىمدى ءار جالقى ءبىر تۇنگە جايام كەپ.   ءداتىمدى بەرىك دەپ ەدىم، دارمەنىم جەتپەي جورۋعا. دىلىنە بەكەم وزەگىم، دىرىلدەيدى ەرنى ونىڭ دا.   جايلىسىن، مەيلى جايسىزىن جاقسىعا جورۋ – جورالعى. سەلت ەتكىش جۇرەك-ايشىعىم سەكەمشىل نەگە بوپ الدى؟   ءوڭ مەنەن ءتۇستىڭ اراسى وڭمەننەن وتەر ايتتى نە؟ قايعى الىپ قالعان ساناسى قايرالىپ بارىپ قايتتى دە.   ءتۇس جورۋدىڭ سان ءتاسىلىن تۇسىنبەس شاقتا قارىق قىپ، «قۇبىلعان كۇن عوي، ءاسىلى» - دەۋشى ەدى اجەم جارىقتىق.     *   *   *   بەيمازا وي. ءتۇن ارسىز. ءحالىم دە ءماز ەمەس بۇلارسىز. اي عانا ارمانىمدى ۇققاندا جاي عانا جايىمدى سۇرارسىز. جابىرقاۋ جۇرەكتىڭ، ە، بالكىم، ەمشىسى ءسىز ەمەس شىعارسىز.   *   *   *   مەن ايەلمىن، جانىمدا قىرىق شىراق، ەشكىمگە دە بارمايمىن ءۇمىت سۇراپ. سانالىعا سالماعى باتپان ءومىر، اقىماققا، شىركىن-اي، قىزىقتىراق.   مەن ايەلمىن جىلايتىن كۇلىپ تۇرىپ، جۇرەككە اۋىر جۇك ارتار ءبىلىپ تۇرىپ. اي مەن كۇندەي اجارلى، دەرتتى جۇرەك، حان قىزىنداي سالىنعان قىرىق قۇلىپ.   مەن ايەلمىن جاناردان جىلۋ كۇتكەن، اينا الدىندا سىرلاستىم سۇلۋلىقپەن. كەشە نەگە، بىلمەيمىن، جەري بەردىم پەشەنەمە بۇيىرعان ءبىر ۇمىتتەن.   مەن ايەلمىن، تاۋسىلماس اڭسار ءانىم، مولدىرلىككە ءمولت ەتىپ تامسا جانىم، تازالىققا تالپىنعان بارىم دەپ ۇق. قۇشاعىنا قاپسىرىپ السا جالىن، ورتكە ورانىپ جاتىپ تا تامسانامىن.     اقىن سارا تاستانبەكقىزىنا   كىندىك كەسىپ، قۇنداقتاعان، ءور ەلىم! تال بەسىكتە جىر نەسىپكە بولەدىڭ. سارادايىن دارا تۋعان ساڭلاققا باعىشتالعان دۇعام بولسىن ولەڭىم.   كوكجايداعىم، ىرىس قونىپ، تۇنعان ب ا ق، كوك جايلاۋىم سارا بولىپ جىرلانباق. مەنىڭ دە انام جورگەگىمدى جۋعان سۋ - اقسۋ جاتىر بۇرىمىڭداي بۇلعاڭداپ.   تاۋقىمەتى تاۋسىلعان با تاعدىردىڭ؟! زارلى ءۇن ءۇشىن، زامان، سەنى جازعىردىم. جيەنقۇلعا ءجىپسىز بايلاپ بەردىڭ دە ازاتتىعىن اڭساتتىردىڭ از كۇننىڭ.   ارۋلاردىڭ ارقالاعان ارمانىن قۇربان ەتتى جازىلماعان زاڭدارىڭ. ءومىرى ەمەس ونەرىنە ەلىكتەپ، تىرشىلىكتە ولەڭىمدى قارمادىم.   تۋعان ايداي تولىقسىعان رەڭىڭ، اقىنداردىڭ ءبىرى ەڭ، اپا، ءىرى ەدىڭ. بايانجۇرەك جەر جۇرەگى دەمەپ پە ەڭ، جىر جۇرەگى بولدى سەنىڭ جۇرەگىڭ.   بۇل ەشكىولمەس - جايلاۋى عوي جايى تۇسكەن جاسىننىڭ تابانىنىڭ تابى قالعان اسىلدىڭ. ەمىرەنىپ كەپ ماڭدايىمنان يىسكەشى، بالاڭ ەدىم، باۋىرىڭا كەپ باس ۇردىم.   تامشىبۇلاق... تامشى قۇلاپ تاستاردان، مولدىرلىكتەن ۇلى مۇرات باستالعان. اقسۇڭقار قىز - اق دومبىرا اينالى اسقاق ءۇنىن ەستىرتەدى اسقاردان.   ەندى ەڭسەسىن تىكتەگەن گۇل ءتۇسى اپپاق، ءۇزىلدى كەنەت العا ۇمسىنىپ، ءۇش اتتاپ، دالا ءتوسى ايالاعان اق گۇلىن، قاراشوقى جاتىر ەندى قۇشاقتاپ.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار