"قولىمدى قالاي كەسسەڭ دە ءوز ەركىڭ، تەك جانىمدى الىپ قال" – ءبىر قولىمەن ايەلدەردى تاربيەلەگەن ءاليا

/uploads/thumbnail/20181228141153958_small.png

ءبارى، ءبارى جاقسى بولادى... بۇگىندە ادامدارعا موتيۆاسيا سىيلايتىن ءتۇرلى كىتاپتار، سەمينارلار مەن ترەنينگتەر وتە كوپ. الايدا جاستايىنان قيىندىق كورىپ، ءومىردىڭ وتكىر سىناعىنان وتكەرگەن ادامنىڭ ءبىر اۋىز ءسوزى مۇنداي ترەنينگتەردەن الدەقايدا اسەرلى. دەگەنمەن بەس ساۋساق بىردەي ەمەس... ءومىردىڭ ءتاتتىسىن كورىپ وسكەن كوپتەگەن ادامدار باسىنا تۇسكەن كىشكەنتاي اۋىرتپالىقتى كوتەرە الماي مورت سىنىپ كەتىپ جاتادى. ءبىرى ومىردەن باز كەشىپ، ءتۇڭىلىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىن كۇتۋمەن عانا ۋاقىتىن وتكىزسە، بىرەۋلەر ءوز ومىرلەرىمەن دە قوش ايتىسادى. بۇل – بۇگىنگى قوعامنىڭ اسقىنعان دەرتى... الايدا، ءتۇرلى قيىندىقتارعا قاسقايىپ قارسى تۇرا الاتىن ادامدار دا جوق ەمەس. 

ءاليا دوسمۇحان – ەلۋدى ەڭسەرگەن اتىراۋدىڭ قاراپايىم تۇرعىنى. ءبىراق بۇل كىسىنىڭ نامىسقا بەرگىسىز ءارى ەرگە ءتان مىنەزى كوپشىلىككە ۇلگى بولۋدا. جيىرما جىل بۇرىن وندىرىستىك جاراقات الىپ، ءبىر قولىنان ايىرىلعان باتىر ايەل ءقازىر ادامدارعا ينستاگرام جەلىسى ارقىلى - Alyiados پاراقشاسى - ەكراننىڭ ار جاعىندا وتىرىپ-اق قىز-كەلىنشەكتەرگە ومىرلىك اقىل-كەڭەسىن ايتىپ، تاربيەلىك ساباق جۇرگىزىپ وتىر. وسىعان وراي Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ءاليا دوسمۇحانمەن سۇحباتتاستى.

– ءاليا حانىم، وسىدان 20 جىل بۇرىن سۇمدىق وقيعانى باسىڭىزدان وتكەرىپ، ءبىر اجالدان امان قالدىڭىز. ءبارى قالاي بولدى؟

– ءيا، ارادا جيىرما جىل ءوتتى. وسىنشا ۋاقىت وتسە دە، ءبارى ءالى كوز الدىمدا، ءبىر ءساتىن دە ۇمىتقان ەمەسپىن. ەكىنشى سىنىپتا وقيتىن ۇلىمدى كۇندىز مەكتەبىنە اپارىپ-اكەلەتىن بولعاندىقتان تۇنگى اۋىسىمدا ىستەيتىن جۇمىس ىزدەپ ءجۇرىپ، ماكارون شىعاراتىن زاۋىتقا ورنالاستىم. 1999 جىلدىڭ 28 ءساۋىرى بولاتىن. ادەتتەگىدەي تۇنگى اۋىسىمدىق جۇمىسىما كەزەكشىلىككە شىقتىم. زاۋىتتاعى اپپاراتتارمەن جۇمىس ىستەگەندە ساقتىق شارالارىن ەشقاشان ۇمىتقان ەمەسپىن. ءبىراق اللانىڭ جازعانى سول بولدى... كەزەكشىلىكتە ماكارون ونىمدەرىن شىعاراتىن اپپاراتتىڭ جانىندا جۇمىس ىستەپ تۇرىپ، «قوندىرعىدا تۇرىپ قالعان قامىردى قوقىسقا كەتپەسىن» دەپ شنەككە (قامىر ارالاستىراتىن تەمىر - رەد.) يتەرىپ سالىپ تۇرعان ەدىم. كەنەتتەن ساۋساعىمنىڭ باسىنان شنەك وراپ كەتىپ وڭ قولىمدى تۇگەل جۇلىپ ءتۇسىردى. كىشكەنە كۇش سالىپ ارپالىسپاسام، بۇكىل دەنەمدى اينالدىرىپ اكەتەتىن ءتۇرى بار. سودان بار كۇشىمدى سالدىم دا، شنەكتەن قولىمدى جۇلىپ الدىم. سول كەزدەگى ۇرەيدى ءبىر سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس.

شنەككە قولىم ورالىپ كەتكەندە، جان داۋىسىم شىعىپ ايقايلاعانىمدى ەستىپ جۇگىرىپ كەلگەن قىزداردىڭ بىرەۋى مەنىڭ قانسىراپ تۇرعان ءتۇرىمدى كورىپ ەسىنەن تانىپ قالدى. مەن سول كەزدە «مىناۋ قىزدى دەرەۋ الىپ كەتىڭدەر، انا جاققا اپارىپ بەتىنە سۋ بۇركىپ، مەنى كوزىنە كورسەتپەڭدەر» دەپ ايتىپ ۇلگەردىم. شاقىرعان جەدەل جاردەم تەز كەلە قويماعاننان كەيىن مەنى كولىككە وتىرعىزىپ اۋرۋحاناعا الىپ باردى. ارمەن قاراي نە بولعانى ەسىمدە جوق.

ءبىر كوزىمدى اشسام، بەتىنە دارىگەردىڭ ماسكاسىن كيگەن اق حالاتتى جىگىت بەتىمە ءتونىپ تۇر ەكەن. مەنىڭ ويانعانىمدى كورىپ: "ەكەۋىمىز قۇرداس ەكەنبىز. مەن ساعان وتا جاساپ قولىڭنىڭ قالعان بولىگىن كەسۋىمە تۋرا كەلىپ تۇر. سەبەبى، وتە ۇساق سۇيەكتەر كوپ، ەمدەۋگە كەلمەيدى. كەلىسىمىڭدى بەرەسىڭ بە؟!" - دەپ سۇرادى. مەن بىردەن «جانىم امان قالاتىن بولسا، قولىمدى قالاي كەسسەڭ دە ءوزىڭ ءبىل. 7 جاسار ۇلىم بار، ءوزىم انامنان ەرتە ايىرىلىپ، وگەي شەشەنىڭ تەپكىسىندە وسكەن اداممىن.  مەنىڭ كورگەن قيىندىعىمدى ۇلىمنىڭ باسىنا سالماسىن، ول اناسىز جەتىم وسپەسە ەكەن. جانىمدى امان الىپ قالا الساڭ، قولىم – جانىمنىڭ ساداعاسى»، - دەپ جىلاپ قويا بەردىم. سول كەزدە «ەندى ءتىرى قالمايتىن بولدىم-اۋ»،- دەپ  جاتىپ ەسىمنەن تانىپ كەتتىم...

قۇداي وڭداپ، وتا ءساتتى ءوتىپ، جانساقتاۋ بولىمىندە بەس كۇن جاتىپ، ەسىمدى جيدىم.  اۋرۋحانادا بىرنەشە اي جاتىپ ەمدەلدىم.

– كۇيەۋىڭىز بۇل جاعدايدى قالاي قابىلدادى؟

– اۋرۋحانادا جاتىپ وز-وزىمە كەلگەننەن سوڭ «مۇگەدەك بولىپ قالدىم، نە بالا دا تۋا المايمىن (ءبىر بالا بوسانعاننان كەيىن قايتادان قۇرساق كوتەرە المايتىن بولىپ قالدىم)، ءبىر كۇنى كۇيەۋىم مەنى تاستاپ كەتەدى عوي. دۇرىسى، ءوزىم رۇقساتىمدى بەرەيىن» دەگەن ويعا كەلدىم. جولداسىما: «جاستىق شاعىڭدى قور قىلما، مەنى تاستا دا،  باقىتىڭدى تاپ، ساعان رەنجىمەيمىن» - دەدىم. «سەنىڭ ەسىڭ دۇرىس پا؟ نە دەپ وتىرسىڭ؟ بۇدان بىلاي ماعان مۇنداي سوزدەردى ايتپا»، - دەپ ۇرسىپ بەردى. جىلاپ جىبەردىم.  كۇيەۋىم دە كوز جاسىنا ەرىك بەرىپ: «ەكەۋمىزدە ءالى ءبارى دە جاقسى بولادى، كور دە تۇر، باقىتتى وتباسى بولامىز. ۇلىمىز ەكەۋىمىز ساعان قامقور بولامىز، سەنى تاستاپ كەتپەيمىز»، - دەدى. ەر ازاماتتىڭ ەگىلە جىلاعانىن كورگەن قيىن ەكەن...

سوندا دا «ءبىر كۇنى شارشاسا كەتىپ قالار» دەگەن ويمەن كەز كەلگەن جاعدايعا ءوزىم ىشتەي دايىندالىپ ءجۇردىم. الايدا، جولداسىم ءالى كۇنگە دەيىن ماعان قامقورلىق تانىتىپ، جىلۋلىق سىيلاپ كەلەدى. ءبىر رەت بولسىن قاباعىن شىتىپ، "ءاي" دەمەدى.

ءاليا

– ءبىر قولمەن ءومىر سۇرۋگە قالاي بەيىمدەلدىڭىز؟ بۇگىندە كەز كەلگەن تىرلىكتى ءوزىڭىز ءبىر قولمەن ىستەي بەرەسىز، ول نارسەگە ۇيرەنۋ قانشالىقتى قيىن بولدى؟

– اۋرۋحانادان شىققاننان كەيىن سول قولىممەن قاسىق تا ۇستاي المايتىن ەدىم، سول كەزدە اشۋلانىپ جىلاپ جىبەرەتىنمىن. جولداسىم مەنى جاس بالاشا جۇباتىپ، ءوزى تاماقتاندىرىپ ءجۇردى. كەشكە جۇمىستان كەلىپ ءوزى اس ازىرلەپ، ءۇيدىڭ شارۋاسىن دا ءوزى جاسايتىن. ۇلىم كىشكەنتاي بولسا دا اكەسىنە كومەكتەسىپ، ەكەۋى ماعان بارىنشا قامقور بولدى. كەيىن ءبىرشاما ۋاقىت وتكەننەن كەيىن بۇلاي وتىرا بەرۋگە بولمايتىنىن ءبىلىپ، اقىرىنداپ ءۇي شارۋاسىنا ارالاسا باستادىم.

كيىمدەردى ءبىر ۇشىن تىستەپ تۇرىپ سول قولىممەن سىعىپ، جايۋدى ۇيرەندىم. ول كەزدە قازىرگىدەي اۆتومات كىر ماشينالارى جوق، ءبارىن قولمەن جۋاتىن ەدىك. كەيىن اقىرىنداپ تاماق ىستەي باستادىم، ءۇي جيناۋعا كىرىستىم. ارينە، باسىندا وتە قيىن بولدى. ءبىراق، بۇگىندە ءبارىن ءبىر قولىممەن جاساي الاتىن جاعدايعا جەتتىم. مۇنىڭ ءبارى، ەڭ ءبىرىنشى، قاسىمداعى جان جارىمنىڭ قولداۋىنىڭ، سونىڭ مىقتىلىعىنىڭ ارقاسىندا بولدى.

ءاليا

– بۇل – وندىرىستىك جاراقات. ياعني ءسىزدىڭ ەم-دومىڭىزدىڭ بۇكىل شىعىنىن جۇمىس ورنىڭىز وتەپ بەرۋى مىندەتتى. ال ءسىزدىڭ بۇل جاراقاتىڭىزدان كەيىن اۋرۋحانا جانە باسقا دا شىعىنداردىڭ وتەۋىن باسشىلىق ءوز مويىنىنا الدى ما؟ جانە ۇكىمەتتەن قانداي دا كومەك بولدى ما سىزگە؟  

– ءيا، زاڭ بويىنشا وندىرىستىك جاراقات العان كەزدە ونىڭ بارلىق شىعىنىن جۇمىس ورنى كوتەرۋى ءتيىس. الايدا، بۇل جاعى وتە قيىن بولدى. سەبەبى، ەسىمدى جيعاننان كەيىن باستىعىم «مەنىڭ ەشقانداي تالاپ-ارىزىم جوق» دەگەن قولحات جازدىرىپ، نوتاريۋس ارقىلى  قولىمدى قويدىرىپ الدى. وز-وزىمە كەلە قويماعان مەن ونىڭ راسىندا دا قانداي قاعاز ەكەندىگىن جەتە تۇسىنبەي قول قويىپ بەرە سالىپپىن. نوتاريۋسقا بارعاندا ول جەردەگىلەر «ەرتەڭ ءسىزدى الداپ كەتەدى، كەلىسىمىڭىزدى بەرمەڭىز» دەدى. مەن سوندا دا «ەر ادام عوي، ايتقان سوزىندە تۇرار» دەپ ويلادىم.

– قۇزىرلى ورگاندار بۇل ىسكە ارالاستى ما؟ قانداي شارا قولداندى؟

– بۇل وقيعادان كەيىن ءىس كوتەرىلىپ، ۇيگە پوليسيا قىزمەتكەرلەرى كەلىپ «ءسىز الدانىپ جاتىرسىز، دەرەۋ سوتقا جۇگىنىپ وتەماقى تالاپ ەتىڭىز» دەپ ايتتى. مەن سوندا دا باستىعىمنىڭ بەرگەن ۋادەسىنە سەنىپ، «ءوزى كومەكتەسەدى» دەپ كۇتكەن بولاتىنمىن. «مەن ءۇشىن ۋادە وتە قىمبات بولدى، ايتقان سوزىندە تۇرادى» دەپ سەنگەن ەدىم. ءبىراق، ءبىرشاما ۋاقىت وتكەننەن كەيىن باستىعىم مەنەن جالتارا باستادى، بارىنەن باس تارتتى. ول  640 تەڭگەنى عانا 4-5 جىلداي بەرىپ وتىردى، وتەماقى 1000 تەڭگەگە كوتەرىلگەننەن كەيىن ول تولەۋدەن باس تارتتى.

– 640 تەڭگە؟! وتەماقى مولشەرى وسىنداي بولدى ما؟

– ءيا، ونىڭ ءوزىن بەرگەندە دە كەمسىتىپ، كەيدە لاقتىرىپ بەرەتىن ەدى. ول كەزدە جالاقىم 5000 تەڭگە بولاتىن، كەيىن كوميسسيا مۇشەلەرى مەنىڭ  جالاقىمنىڭ 70 پايىزىن  وتەماقى رەتىندە تولەنۋى كەرەك ەكەندىگىن ايتتى. سوندا 70 پايىزى 3 500 تەڭگە بولۋ كەرەك ەدى، «سونىڭ 2860 تەڭگەسىن ۇكىمەت تولەپ وتىر» دەپ قالعان 640 تەڭگەنى تولەۋ باسشىلىققا مىندەتتەلدى. 4-5 جىلدان كەيىن ەڭبەكتى قورعاۋ تۋرالى  ورگاندارىنا حابارلاسقاندا، «ءقازىر جالاقى وسكەن، دەمەك وتەماقىنىڭ دا باعاسى ءوسۋى كەرەك» دەدى. باستىعىما بارىپ سونى ايتقانىمدا، نامىسىما تيەتىن سوزدەر ايتىپ، يتكە سۇيەك لاقتىرعانداي ەتىپ بەرەتىن بولدى. «سەنىڭ نامىسىڭ جوق پا، مىڭ تەڭگە ءۇشىن كەلىپ تۇرعان، الدە بىردە-بىر تۋىسىڭ جوق پا، ساعان مىڭ تەڭگە بەرە المايتىن. قايىرشىسىڭ با سەن؟» - دەپ ءتۇرلى اڭگىمەلەر ايتاتىن.  5-6 ايداي ايىنا مىڭ تەڭگەدەن الىپ وتىردىم دا، كەيىن بارماي قويدىم.

2012 جىلى مەن ول كىسىنى سوتقا بەردىم. الماتىداعى ورتوپەديالىق ورتالىققا كەلىپ، قارالىپ، پروتەز سالدىرتۋىم كەرەك بولدى. جالپى شىعىنىن ەسەپتەگەندە،  جول، تۇراقتايتىن ورىن، ەم-دومى بار – ءبارى 300 مىڭداي بولدى. ونداي اقشا قولىمىزدى مۇلدە جوق. ول كەزدە كۇيەۋىمىز جانە بالامىز ۇشەۋىمىز نە جارىعى، نە سۋى جوق تەمىر كونتەينەردە تۇردىق. ال ول ورتالىقتاعى ماماندار «جۇمىس ورنىم سول اقشانى تولەپ بەرەدى» دەپ ويلادى. ايىنا مىڭ تەڭگەنى بەرە الماي وتىرعان ادام 300 مىڭدى قايدان بەرسىن؟!

پروتەزسىز ەكى جىلداي ءجۇردىم، كەيىن قاتتى اۋىرىپ، ورنىمنان تۇرا الماي قالدىم. قاي اۋرۋحاناعا بارسام دا،  قۇجاتتارىمدى كورگەن دارىگەرلەر «سىزدە وندىرىستىك جاراقات، اقىلى ەمحاناعا بارىپ ەمدەلۋىڭىز كەرەك» دەيتىن. «اقىلى تۇردە ەمدەلەتىن اقشام جوق» دەسەم، «شىعىندى  جۇمىس ورنىڭىز تولەۋى كەرەك» دەپ قويمايتىن. ال باسشىلىقتىڭ جاعدايى تۇسىنىكتى. قاراجاتىم جەتكەنشە اقىلى ەمدەلىپ ءجۇردىم دە، كەيىن ءوزىمدى-وزىم ەمدەيتىن بولدىم. سودان 2012 جىلى قاتتى اۋىردىم. دارىگەرگە بارسام، سول باياعى اڭگىمەلەرىن ايتادى. شىداي الماي جىلاپ جىبەردىم دە «ماعان ولتىرەتىن ۋكول سالىپ ولتىرە سالىڭدارشى» دەدىم. بالام ستۋدەنت ەدى، تەك جولداسىم عانا جۇمىس ىستەدى.

كەيىن امال جوق، سوتقا جۇگىندىم. اقىرىندا جەڭىپ شىقتىم. سوت اي سايىن 48 600 تەڭگە وتەماقى تولەپ جانە پروتەزدەرىمدى الىپ بەرىپ تۇرۋعا، شيپاجايعا جىبەرىپ تۇرۋعا مىندەتتەدى. كەيىن ەكى-ۇش اي وتكەننەن سوڭ باستىعىم «ءوندىرىستى جاۋىپ جاتىرمىن، جۇمىس توقتادى» دەپ وتەماقى بەرمەيتىن بولدى. كەيىن ءتيىستى ورگاندارعا جۇگىنگەننەن كەيىن مەنى «ەكىنشى توپتاعى مۇگەدەك» دەپ تىركەدى. جىل سايىن شيپاجايعا جىبەرىپ جانە پروتەزىمدى الىپ بەرىپ تۇراتىن بولدى. بۇگىندە ۇكىمەتتەن تولەماقى الىپ وتىرمىن.

ءسىز جۇمىس ىستەگەن ءوندىرىس ورنى راسىمەن دە جابىلدى ما؟

–شىنىمدى ايتسام، ول ءوندىرىس ورنى ءالى دە جۇمىس ىستەپ تۇر. باستىعىم سول كەزدە ونى ساتىپ جىبەردى مە، اعايىندارىنىڭ اتىنا اۋدارىپ قويدى ما، ول جاعى  بەلگىسىز. ءبىراق  ءوندىرىس جۇمىسىن توقتاتقان ەمەس. ودان بولەك بۇرىنعى باسشىمنىڭ كافە سەكىلدى ءبىرقاتار بيزنەسى بار.

بۇگىندە كوپ ادامدار ينستاگرام جەلىسىن ءتۇرلى جولدارمەن وزدەرىنە وقىرمان جيناۋ ءۇشىن پايدالانادى جانە سول ارقىلى اقشا تاۋىپ وتىرعاندار دا از ەمەس. ال ءسىزدىڭ پاراقشاڭىزدا وقىرماننىڭ سانى 45 مىڭنان اسادى. ءسىز  پاراقشاڭىزدى قانداي ويمەن اشتىڭىز؟  

–بۇرىندارى مەن مۇنداي الەۋمەتتىك جەلىنىڭ بار ەكەنىن بىلمەيدى ەكەنمىن. كەيىن 49 جاسقا تولعاندا جولداسىم ماعان وسى سمارتفوندى سىيعا تارتتى. بالام بولسا، «وسىنداي الەۋمەتتىك جەلى بار، سىزگە كەرەك بولىپ قالار، ءىشىڭىز پىسقاندا قاراپ وتىراسىز» دەپ تىركەپ بەرگەن. ينستاگرامنىڭ قىر-سىرىن مۇلدە تۇسىنبەيتىن مەن ارى-بەرى اقتارىپ وتىرىپ «ءۇشبۋ حات» دەگەن پاراقشانى تاۋىپ الدىم. سويتسەم، ول جەرگە ادامدار وزدەرىنىڭ ەسىمىن جاسىرىپ باسىنان وتكەن وقيعاسىن ايتىپ، سول ارقىلى حالىقتان اقىل-كەڭەس سۇرايدى ەكەن. كەيىن مەن دە باسىمنان وتكەن قيىندىقتارىمدى، وگەي شەشەدەن كورگەن قورلىعىمدى جازۋدى ويلادىم. ينستاگرامدا وتىرعاندار مەنى دە كورىپ، وقىپ وتىرادى دەپ ويلايتىنمىن. سويتسەم، ول كەزدە بار-جوعى ونشاقتى وقىرمانىم بولعان ەكەن عوي، ونىڭ ءوزى – تۋىستارىم مەن دوستارىم. سودان ءوز ءومىرىمدى جازا باستادىم. تۇندە وتىرىپ تاڭعى 7-گە دەيىن جازدىم. سودان كەشكە دەيىن تەلەفونىما قايتا-قايتا حابارلامالار كەلە بەرەدى. «ءبىر نارسەنى جازىپ، ءبۇلدىرىپ قويدىم با؟» دەپ زارەم ۇشتى. ءوشىرىپ تاستايىن دەسەم، بىلمەيمىن، اقىرى بالامنىڭ كەلگەنىن كۇتتىم.  سويتسەم، بالام مەنىڭ ينستاگرام پاراقشاما كىردى دە، تاڭقالدى: «اناشىم، سىزگە ءبىر كۇندە مىڭ جارىم ادام جازىلىپتى»، - دەدى. مەنىڭ جازبامدى ادامدار كورىپ، بىر-بىرىنە تاراتىپ، وقىرمانى كوپ بلوگەرلەر ءوز پاراقشالارىنا ءبولىسىپ قويعان ەكەن. سولاي ءبىر اپتانىڭ ىشىندە تانىمال بولىپ شىعا كەلدىم. الەۋمەتتىك جەلى دەگەننەن مۇلدە بەيحابار مەن بۇگىندە ينستاگرامنىڭ مايتالمانى بولىپ الدىم (كۇلەدى – رەد). ءوزىمنىڭ ومىرىممەن ءبولىسىپ وتىرۋدى عانا ويلاعانمىن باسىندا، باسقا ەشقانداي دا ماقساتىم بولمادى. كەيىن بارلىق قيىندىقپەن قالاي كۇرەسكەنىمدى بولىم-بولىمگە ءبولىپ جازىپ ءجۇردىم.

ءاليا

سىزگە ءوز پروبلەمالارىن ايتىپ كوپ ادامدار حات جازادى، ولاردىڭ ءبارىن قالاي ىرىكتەيسىز؟

–ادامدار وزدەرىنىڭ پروبلەمالارىن ايتىپ، ءتۇرلى حاتتار جازا باستادى. شامام جەتكەنشە اقىلىمدى ايتىپ، كەيبىر ماسەلەلەردى پاراقشاما سالىپ، حالىقتان كومەك سۇرايمىن. كەيىن وقىرماندارىم «اركىمنىڭ وقيعاسىن پاراقشاڭىزعا شىعارا بەرمەڭىز» دەپ شامدانا باستادى. سونان سوڭ تەك وزىمە قاتتى اسەر ەتكەن حاتتاردى جاريالاپ، قالعاندارىنا جاۋاپ بەرىپ، شامام كەلگەنشە اقىلىمدى ايتىپ، كەڭەس بەرەتىن بولدىم.

وزىڭىزگە قاتتى اسەر ەتىپ، جۇرەگىڭىزدى ەلجىرەتكەن ءبىر وقيعامەن بولىسسەڭىز...

–ءبىر جاس كەلىنشەكتىڭ تاعدىرى ماعان قاتتى اسەر ەتتى، سەبەبى ول وقيعا  مەنىڭ ومىرىمە ۇقسايتىن. جاستايىنان اناسىنان ايىرىلىپ، ول دا وگەي شەشەسىنىڭ قورلىعىن كورىپ وسكەن. كەيىن اكەسى كوز جۇمعاننان سوڭ، ءومىرى توزاققا اينالادى. اقىرىندا مۇلدە شىداي الماي، ءوز-وزىن ولتىرمەك بولىپ، پويىز جولدىڭ رەلسىندە وتىرعان جەرىنەن جىگىتى كەلىپ الىپ كەتكەن. جىگىت اتا-اناسىنا جاعدايدىڭ ءبارىن ءتۇسىندىرىپ، سول قىزدى ۇيىنە كەلىن قىلىپ ءتۇسىرىپ العان. باسىندا ءبارى جاقسى بولعانىمەن، ۋاقىت وتە كەلە اتا-ەنەسى دە قىزدى جاقتىرتپاي، ءتىپتى كەيىن قول جۇمسايتىن بولعان. ءبىر كۇنى اتاسى اياماي تاياقتىڭ استىنا العان كەزىندە كۇيەۋى كورىپ قويىپ، ايەلىن الىپ بولەك شىعىپ كەتكەن. ءومىر ءبىر اينالدىرسا، شىر اينالدىرادى ەمەس پە... ءبىراز ۋاقىت وتكەننەن كەيىن كۇيەۋى دە كوز جۇمعان ەكەن.

ومىرىندە كورگەن بار قورلىعىن ماعان جىلاپ وتىرىپ ايتىپ بەردى، ونىڭ دا اڭگىمەسىن پاراقشامدا بىرنەشە بولىمگە ءبولىپ جاريالادىم.

قازىرگى تاڭدا كوپتەگەن ادامدار، اسىرەسە تەپسە تەمىر ۇزەتىن، ون ەكى مۇشەسى ساۋ جاستار ەش قينالماي، اقشا تابۋدىڭ وڭاي جولىن كوزدەپ ءتۇرلى قيتۇرقى ىس-ارەكەتتەرگە بارۋدا. قىزدار كوشە كەزىپ، ءتانىن ساۋدالايدى، ال جىگىتتەر ۇرلىق جاساپ، اقىر سوڭىندا وپىق جەپ جاتادى. ولاردىڭ قاي-قايسىنان سۇراساڭ دا «مەن بۇل قادامعا ادەيى ءوز ەركىممەن بارعان جوقپىن، ءومىر ءسۇرۋىم ءۇشىن اقشا قاجەت، بۇدان باسقا ەشقانداي امالىم بولمادى»، - دەپ جاۋاپ قاتادى. تاعى باسقالارى جاسى كەلگەن اتا-اناسىنا ماسىل بولۋدا. ولارعا  ايتارىڭىز بار ما؟

–بالانىڭ قانداي تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋى، ەڭ ءبىرىنشى، تاربيەگە بايلانىستى دەپ ويلايمىن. جاقسى تاربيە كورگەن ادام جامان جولعا تۇسپەيدى.  ارينە، ادامنىڭ ومىرىندە ءتۇرلى قيىندىقتاردىڭ بولاتىنى انىق. ءبىراق قۇداي ەشكىمگە ءوزىنىڭ شاماسىنان ارتىق سىناق جىبەرمەيدى عوي. قازىرگى تاڭدا مورالدىق تۇرعىدان ءالسىز ادامدار كوپ. كىشكەنە قيىندىققا شىداي الماي، مورت سىنادى. سىناققا ءتوزىپ، سابىر قىلا بىلگەن ادامدار تۇبىندە جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزەدى. ال ءومىردىڭ تەپكىسىنە توزە الماي، جۇرگەندەر ەزىلىپ، قور بولىپ قالۋدا.

ءسىزدىڭ ۇنەمى ەسىڭىزدەن شىعارماي، ايتىپ جۇرەتىن ءسوزىڭىز؟..

– «ءبارى، ءبارى جاقسى بولادى». بۇل – ۇنەمى وزىمە دە، وزگەگە دە ايتاتىن ءسوزىم.. بۇل ءسوز بۇگىندە مەنىڭ ومىرلىك ۇرانىما اينالدى. ءتۇننىڭ ارتىنان قاشان دا جارقىراپ كۇن شىعادى. تەك ادامدار سونى سابىرمەن كۇتىپ، ءسال توزىمدىلىك تانىتا بىلسە ەكەن دەيمىن...

اڭگىمەڭىزگە كوپ راحمەت!

ءاليا

قاتىستى ماقالالار