الەۋمەتتىك جەلىدە ۋاعىزشى ەرسىن امىرەنىڭ قازىرگى قازاقتىڭ تويلارىنا قاتىستى ايتقان ۋاعىزى قىزۋ تالقىعا تۇسكەن بولاتىن. 

"توي ادال بولۋ كەرەك. قازىرگى تاڭدا تويعا قاتىستى قاتە تۇسىنىك قالىپتاسىپ كەلە جاتىر. حالال دەلىنگەن تويلاردا مۋزىكا قويىپ، ەر مەن ايەل بي بيلەيتىنىن ەستىپ جاتامىز، تاعى سول سەكىلدى شاريعاتقا قايشى ارەكەتتەر جاسالادى. باستىسى، اراق جوق دەيدى. ول تويدى تولىق حالال توي دەپ ايتۋ قيىن. "پولۋ حالال" دەيمىز بە، ۇشتەن ءبىرى حالال دەيمىز بە… ول تولىق حالال توي بولىپ ەسەپتەلمەيدى"، — دەيدى ەرسىن امىرە.  بۇل 2-3 مينۋتتىق قىسقارتىلعان ۋاعىز بولعاندىقتان اتالعان تاقىرىپتا تولىعىراق اقپارات الۋ ءۇشىن Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى قمدب بەكىتكەن شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمىنىڭ مامانى امانقۇلوۆ حاسان تاشايۇلىنا حابارلاسىپ، سۇحبات الدى. 

حالال تويدىڭ نەگىزگى شارتتارى قانداي؟ شاريعاتقا ساي توي قالاي وتەدى؟

— حالال تويدىڭ نەگىزگى شارتى حارام ارالاسپاۋ كەرەك، شاريعاتقا ساي بولۋى ءتيىس. توي دەگەندى ءبىرىنشى داستارقان جايۋمەن باستايتىنىمىز بەلگىلى. سوندىقتان داستارحانعا قويىلاتىن ازىق-تۇلىك حالالدان بولۋى كەرەك. ناقتىراق ايتساق، شوشقانىڭ ەتى مەن اراق-شاراپ قويىلعان توي حالال بولمايدى. بۇل ەندى تاماققا قاتىستى نەگىزگى شارتتار بولىپ تابىلادى.  بۇدان بولەك ءبىزدىڭ تويداعى كوڭىل كوتەرۋدى دە ەسكەرگەن ءجون. بىزدەگى تويلاردا مۋزىكا قويىلىپ، ءان ايتىلادى، جاستار شىعىپ بي بيلەيدى. بۇعان قاتىستى دا شاريعاتتىڭ قويعان بەلگىلى تالاپتارى بار. ادەپكە قايشى ىس-ارەكەتتى ءبىز بىردەن دۇرىس ەمەس دەپ ايتامىز. اندەر تۋرالى ايتاتىن بولساق ونىڭ سوزىنە، ءمان-ماعىناسىنا قاراي حالال، حارام دەپ بولەمىز. مىسالى، ۇياتسىز سوزدەردەن، ادامنىڭ ءناپسىسىن قوزدىراتىن، بىرەۋ-مىرەۋدىڭ نامىسىنا تيەتىن سوزدەردەن قۇرالعان ءان بولسا بۇل شاريعاتقا ساي ەمەس. شاريعاتقا ساي كەلەتىن تويلاردا ءمان ماعىناسى بار، جاقسى اندەر ايتىلۋى ءتيىس.

ەرسىن امىرە ءوز ۋاعىزىندا «مۋزىكا، مۋزىكالىق اسپاپتار حارام ەمەس دەگەن عالىمداردىڭ وزدەرى قازىرگى تويداعى ايتىلىپ جاتقان اندەرگە رۇقسات بەرگەن ەمەس»، دەگەن بولاتىن. وسىعان ناقتى توقتالىڭىزشى. قازىرگى ەسترادالىق اندەر حارام بولعانى ما؟  شاريعات بويىنشا قانداي اندەر حالال، قانداي اندەر حارام؟

— مۋزىكاعا قاتىستى عالىمداردىڭ پىكىرى ءارتۇرلى. بۇل تارتىستى ماسەلە.  ءبىراق ءبىزدىڭ قمدب ەشۋاقىتتا «مۋزىكا حارام» ، - دەپ جاۋاپ بەرگەن ەمەس. ءوزىمىزدىڭ قازاق اندەرىنە، ماعىنالى ءماندى اندەرگە، قازاقى بيلەرگە قمدب تىيىم سالماعان.

ءبىز حانافي مازحابىن ۇستانامىز. ال حانافي ءمازحابىنىڭ جەتەكشىسى مۋزىكاعا ۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولعان. ءبىراق ول كىسىلەردىڭ زامانى مۋزىكا تىڭدايتىن زامان بولمادى، ولار ءىلىم وقىپ، ءبىلىم الاتىن زاماندا ءومىر ءسۇردى. حانافي ءمازحابىنىڭ جەتەكشىسى ءوز زامانىنا ساي مۋزىكاعا قارسى بولعان. ءبىراق حانافي مازحابىندا باسقا دا عالىمداردىڭ بارىن ەسكەرەتىن بولساق، قازىرگى زامانعا بايلانىستى مۋزىكاعا رۇقسات ەتىلگەن. ءبىزدىڭ XXI عاسىردا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزدى، مەكەنىمىز بەن مادەنيەتىمىزدى ەسكەرىپ مۋزىكاعا ۇزىلدى-كەسىلدى قارسىلىق بىلدىرە المايمىز. بارلىق نارسە ءوزىنىڭ شەڭبەرىندە بولۋى كەرەك. ءوز شەڭبەرىنەن شىققان حالال نارسە دە حارامعا اينالۋى ابدەن مۇمكىن. مىسالى، ۇيقىنى الاتىن بولساق. ادامنىڭ كۇنى بويى ۇيىقتاۋى كىمگە جاعادى؟ حالالدىڭ ءوزى شەكتەن تىس بولسا حارامعا اينالادى.

ەر مەن ايەلدىڭ بىرگە بيلەۋىنە شاريعات نە دەيدى؟

— تويداعى بيگە كەلەتىن بولساق، كوپشىلىك بولىپ بيلەۋ بار، ەر مەن ايەلدىڭ بىرگە بيلەۋى بار. بۇلاردى جەكە-جەكە قاراستىرۋ كەرەك. جەكە شىعىپ بيلەيتىن قارا جورعا سەكىلدى ۇلتتىق بيلەرگە شاريعات تىيىم سالمايدى. ءبىراق ەر مەن ايەلدىڭ نەمەسە قىز بەن جىگىتتىڭ ءبيى بولەك اڭگىمە. ەگەر ەر مەن ايەل نەكەلەسكەن بولسا ولاردىڭ بيلەۋىنە رۇقسات. ءبىراق ءبىز دۇرىس دەگەنىمەن ەرلى زايىپتىلاردىڭ ۇلكەندەردىڭ، اتا-ەنەسى مەن اتا-اناسىنىڭ، كىشكەنتاي بالالاردىڭ الدىندا ەرسى قيمىلدار جاساپ بيلەۋى ادەپسىزدىك ەكەنى بەلگىلى. ەرلى زايىپتىلار ءوز ۇيىندە ءان ايتسا دا، بي بيلەسە دە بولا بەرەدى. ءبىراق كوپشىلىكتىڭ ورتاسىندا ادەپتىلىكتى ساقتاۋ كەرەك.

ال تۇرمىسقا شىققان ايەلدىڭ بوگدە ەركەكتەرمەن بيلەۋى مۇلدەم دۇرىس ەمەس. سەبەبى بۇل وتباسىنىڭ بۇزىلۋىنا الىپ كەلەدى. سوندىقتان بۇل دۇنيەلەردەن الىس بولۋى كەرەك. مۇنى ادەپسىز ارەكەت دەپ باعالايمىز.  مەنىڭشە، ەرسىن امىرە ءوز ۋاعىزىندا وسى تۇستاعى ماسەلەنى مەڭزەپ ايتقان بولۋى كەرەك. ال تۋىستار ورتاسىندا بيلەۋگە بولادى، دەگەنمەن شەكتەن شىقپاعان ءجون.

ال ءسىز توي-تومالاققا بارار كەزدە الدىن الا اراق-شاراپ قويىلماسىن دەپ تالاپ قوياسىز با؟ ءسىز قانداي تويلارعا باراسىز؟

— مەنىڭ تۋىستارىم ءدىن سالاسىندا قىزمەت ەتەتىنىمدى بىلەدى. سونىمەن بىرگە مەن تۋىستارىما ەسكەرتىپ ايتا الامىن. اعايىن تۋىس ەگەر توي-تومالاققا اراق-شاراپ قويسا مەنى شاقىرۋعا ۇيالادى نەمەسە مەنى شاقىرسا ولار اراق-شاراپ قويمايدى. مەن ولارعا بىردەن كەسىپ «اراق شاراپ قويما»، دەپ ەسكەرتە الامىن. ەگەر مەن 20 جاستاعى جىگىت بولسام  ۇلكەندەرگە اراق شاراپ قويما دەپ ءسوزىمدى وتكىزە الماۋىم مۇمكىن. ال ەندى مەنىڭ  جاسىم 40-تان اسقاندىقتان كەز كەلگەن تۋىسقانىما بۇل جايتتى ەسكەرتىپ ايتا الام. ولار ماعان رەنجىمەيدى.

ال ءان مەن بيگە قاتىستى تالاپ قوياسىز با؟

— ءان ايتادى، بي بيلەيدى ولاردىڭ بارىنە شەكتەۋ قويا المايمىن. ەڭ باستىسى ءقازىر اراق شاراپسىز تويدىڭ كوبەيىپ جاتقانىنا شۇكىرشىلىك ەتىپ جاتىرمىز. ال بي مەن انگە كەلەتىن بولساق، مەن بارعان توي تومالاقتار مەن ايتقان شەڭبەردەن شىقپايدى.

سۇحباتىڭىزعا راقمەت!