ۇرپاق تاربيەلەۋدەگى ەرەكشە تالىم-تاربيەسى، ەرەجە-داستۇرى ارقىلى ۇلتىمىز بۇگىنگى ەگەمەندىككە جەتىپ وتىر. قازاقتىڭ بالا تاربيەسى جونىندە ارنايى جازعان زاڭى جوق. ءبىراق «جامان بولادى» دەگەن جاقسى ءسوزى بار. سول – زاڭ. سول – ەرەجە. ويتكەنى، جاس بالاعا جاعىمسىز نارسەلەردى ءتۇسىندىرۋ وتە قيىن. سوندىقتان «جامان بولادى» دەپ كەلتە قايىرادى. ەندى سولاردىڭ ءبىرازىنا توقاتالا كەتسەك.
- تۇندە كۇل توكسە جامان بولادى (شوق ىلەسىپ، ءورت كەتۋى مۇمكىن).
- قول جۋعان سوڭ سىلكىسە جامان بولادى(تاماققا، كيىمگە شاشىرايدى).
- قاتار وتىرعان ەكى ادام ەت كەسسە جامان بولادى (وقىستان پىشاق ءتيىپ كەتۋى مۇمكىن).
- تۇندە تىرناق السا جامان بولادى(قاراڭعىدا كەسىپ كەتۋى، بولماسا، ىدىس-اياققا ءتۇسىپ كەتۋى مۇمكىن).
- كەشتە مال تابىنىن ارالاسا جامان بولادى(مال جۋساۋى بۇزىلادى).
- تۋىستار ارا يت الىسسا جامان بولادى (يت بىرەۋدى قاپسا جاۋپكەرشىلىگى قۋزالادى).
- ساۋساقپەن ادام ساناسا جامان بولادى (قۇرمەتسىزدىك ءارى كۇپىرلىك).
- شاش جايسا جامان بولادى (تاماققا، سۋعا تۇسەدى جانە ەرى ولگەن ايەل شاشىن جايادى ).
- تۇندە ءتۇس ايتسا جامان بولادى (كوڭىلى ءبولىنىپ، جاقسى ۇيىقتاي المايدى).
- اۋىلعا شاۋىپ كەلمەيدى (ادام مەن مالدىڭ تىنشىتىعى بۇزىلادى. جانە ءولىم حابارىن اكەلۋشىلەر عانا شاۋىپ كەلەدى).
- جىلقىنى باسقا ۇرسا جامان بولادى (كوزى شىعىپ كەتۋى مۇمكىن).
- بالانى بەسىككە الاستاماي جاتقىزسا جامان بولادى (وت جارىعىنان جىبىرلاۋىق جانە باسقا زياندى جاندىكتەر قاشادى).
- تۇندە سۋعا بارسا جامان بولادى (بالا شوشىنۋى نەمەسە سۋعا لاس نارسەلەر ىلەسۋى مۇمكىن).
- سۋعا دارەت سىندىرسا جامان بولادى (سۋ ارامدانادى).
- كۇلدى باسسا جامان بولادى (اياق بىلعانادى).
- قۇس جۇمىرتقاسىن شاقسا جامان بولادى (قۇستاردىڭ تۇقىمى قۇرىپ كەتۋى مۇمكىن).
- بالتادان، كۇرەكتەن، الا جىپتەن اتتامايدى (جىعىلىپ جارالانۋى مۇمكىن).
پىكىر قالدىرۋ