شەرحان تالاپ: ەح، پاتشايىم! التى الەمگە اراي شاشقان اجارىڭ!

/uploads/thumbnail/20170708150935377_small.jpg
شەرحان تالاپ  باتىس قازاقستان وبىلىسى، جاڭاقالا اۋدانى، جاڭاجول اۋىلىنا قاراستى كىشى ايدارحان ەلدى-مەكەنىندە دۇنيەگە كەلگەن. جاڭاقالا جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبىن ءتامامداعان. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق  ۇلتتىق  ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  فيلولوگيا، ادەبيەتتانۋ جانە الەم تىلدەرى فاكۋلتەتىنىڭ ءىى كۋرس ستۋدەنتى.  بىرنەشە  جىر ءمۇشايرالارىنىڭ  جەڭىمپازى. گۇلدەر الەمىنىڭ پاتشايىمى  

ەح، پاتشايىم! التى الەمگە اراي شاشقان اجارىڭ، جۇرەگىمنىڭ تىڭداپ كورشى عازالىن، مەنەن ونشا باتىلدىقتى كۇتپەيدى ەل، سەنەن بولسا وكىنبەس ەم اجالىم! جانارلارىن سەندەي سۇلۋ قىز جەگەن، ەسىن الدىڭ ەركەكتەردىڭ جۇزدەگەن. پار اتتىلى پاتشايىمىم سەنىپ كور، اق بوز اتتى حانزاداڭمىن ىزدەگەن. جۇمباق ەدىڭ جانارىنا سىر بۇككەن. (تىڭداپ ەدىم ءتۇن كۇبىرىن تۇندىكتەن.) بىزدەر تۇگەل مارتەبەڭنىڭ الدىندا، تاعزىم جاساپ، باس يەدى گۇل بىتكەن.   نۇر ءسىڭىرىپ ءون بويىڭا ەستى ەلدەن، اق ءتانىڭدى جەل سيپاماي وسكەن بە ەڭ؟! گۇلگە كەلىپ، ءنارىن سورماق ارالار، سەنىڭ قاباق قيمىلىڭنان سەسكەنگەن.   ەڭ ءبىرىنشى ساعان نۇرىن تاڭ شاشىپ، اق ساۋلەنىڭ سىڭىرەسىڭ بارشاسىن. مىڭ كوبەلەك القا بولىپ موينىڭا، كىرپىگىڭە قونىپ جاتىر قانشاسى...   قۇمار قانباي كەلبەتىڭە قادالا، تەڭگەرمەدىم سۇلۋلاردى باعاڭا. حافيز شالدان قالعان ءىز عوي، مەڭىڭە، استانا مەن الماتى دا ساداعا!   ءتىفا-تىفا، ساداعا!  

سەن جانە مەن  

سەن مەنى تۇسىنبەيسىن. مەن سەنى تۇسىنبەيمىن. ال، بۇعان جازىقتى كىم؟ قيالدا ءبىر ارۋدى مۇسىندەيمىن، ول سەنسىڭ – نازىك گۇلىم...   سەن ماعان وكپەلىسىڭ. مەن ساعان وكپەلىمىن. بىلمەيمىز ءبىراق نەگە؟ جانىڭنىڭ كۇلكىسى – نۇر كوكتەمىمىن. ارامىز جىراق دەمە.   سەن مەنى كىنالايسىڭ. مەن سەنى كىنالايمىن. ايىپتى – ەشكىم ەمەس. سۇيگەنىم – باعىم ەمەس، ءسىرا، قايعىم. سورىممەن بەس كۇن ەگەس...   سەن ماعان باعالىسىڭ. مەن ساعان باعالىمىن. تەك كەشتەۋ ۇعىنعانسىڭ. بويىمدى بالقىتا-ا-ادى سامال ءۇنىڭ، ...تيىسپە! مۇڭىم قالسىن.   سەن مەنى قيا المايسىڭ. مەن سەنى قيا المايمىن. توسامىز ەندى نەنى؟ قيالمەن ءۇمىتىمدى ءجيى الدايمىن، ول – بايعۇس كوندىگەدى...   سەن مەنى ساعىناسىڭ. مەن سەنى ساعىنامىن. قايتەسىڭ، مويىنداماي؟ مەن ءۇشىن الاڭدارىڭ تاعى ءمالىم، جۇرمەسسىڭ ۋايىمداماي.   سەنى الىپ ءجيى ەسىمە، سەزىمنىڭ كيەسىنەن، ­قورقامىن... “يەم” قاقتى... سەن مەنى سۇيەسىڭ بە؟ مەن سەنى سۇيەم قاتتى!!!

   كوكتەمدەگى ءبىر كۇن                              

I ءتۇرىپ تاستاپ ىزعاردىڭ ۋاقىتشا تۇندىگىن، كەلدى كەشە كوكتەمنىڭ بىزدەر كۇتكەن ءبىر كۇنى.   ءبىراق مەنىڭ ىشىمدە ءالى ىزعار، مۇڭلى ب ا ق، كەنەت... تىلسىم قاعادى تەرەزەمدى ۇرعىلاپ.   ەسەڭگىرەپ قالام دا... ءۇنسىز تىسقا شىعامىن، شىعىسىمدا شيرىققان سول باياعى شۇعا كۇن. ماعان قاراپ كۇلەدى ءۇمىتىمدى جۇتىپ تاڭ. كۇن ساۋلەسى جاتادى جانارىمدى قىتىقتاپ. بۇلت ىشىندە كىل اپپاق تۇسىنىكسىز مۇسىندەر، (تۇرام سوسىن كۇرسىنىپ، ولەڭ وقىپ ىشىمنەن) سەزەمىن عوي ازالى ساعىنىشتى ول دا مۇڭ، كەلگەن قۇستار... كەۋدەمە قيال بولىپ ورنادى. جاتار اسەم بىرىنەن قارلىققان ءۇن... كۇي شالقىپ، قاناتىنان مۇڭلىقتىڭ ساعىنىشتىڭ ءيسى اڭقىپ. تۇرتكىلەيدى ىشىمدە الدەبىر مۇڭ، كۇبىرلەر، سون-ا-اۋ قايتقان قۇستاردىڭ ساعىنىشتى ۇنىندە. مەنىڭ عاجاپ مۇڭىمدى انگە قوسىپ قۇس بىتكەن، شەر-مۇڭىمنىڭ شارابىن قاڭعىر يتپەن ىشتىك تەڭ.   سودان جەرگە قۇلادىم بوتەلكە بوپ ىشىلگەن جاتام سوسىن ماڭگىرىپ سالىستىرىپ تۇسىممەن. II كۇندە باتقان... قايتادان بيلەپ الدى تەرەڭ مۇڭ. وي قۇشامىن تاعى دا ءوزىڭ جايلى مەن ەندى. تەلەفونعا تەلمىرگەن بەيۋاقتاعى شاقتاردا، سەن دە ماعان، مەن ساعان، مۇڭ ايتامىن حاتتارعا: جىنداناتىن شىعارمىن، اينالدىرعان القاش ۋ! تۇسىنبەيمىن قالقام-اي، نەسىن، نەدەن قورقاسىڭ؟! ...كەي ساتتەگى سوزدەرىڭ ءۇمىت ەتە جاندى ۇرگەن، جالعانىمنان باز كەشە جىلاتاسىڭ، ال بىردە... تابار ما ەكەن داۋاسىن، التى اينالسام الەمدى. ەمدە دەيسىڭ ءوزىڭ كەپ... ءتۇسىنىپ كور، ال ەندى. ايتشى قالقام، وڭاي ما، ءتۇسىندىرشى قالاي بۇل؟ بالكي بولىپ جانىڭدا ەم ىزدەرمىن تالاي كۇن. جەتتى مەندىك توزىمدە، قالعان تولىپ قۇسا مۇڭ، ەرتەڭ قالقام كۇت مەنى... ءوزىڭ جاققا ۇشامىن!  

       پەرى قىز (اسان قايعى اڭىزىنىڭ ىزىمەن)  

پەرى قىزىن ىزدەپ شىقتىم جولعا مەن، سەڭگىر-سەڭگىر تاۋلار اسىپ سورلاپ ەم. جەلماياعا ءمىنىپ الىپ جەر شالدىم، ءىلبىپ باسىپ كەلە جاتىر ول دا ارەڭ.   اپىرما-اي، قاي باعىتتان تابامىن؟ قارماعىمدى قاي وزەنگە سالامىن؟ “سۋ سۇلتانى پەرى قىزى ءناسىپ” – دەپ، قاتىردى ما الگى بالگەر – قاراعىم؟   ءتورت وزەنگە كەزەك بارىپ تونگەلى، ءۇمىتىمنىڭ ءبىر ساۋلەسى سونبەدى: ەدىلگە كەپ ەڭكىلدەدىم ەلدەگى، سىرعا كەلىپ سىر اقتاردىم سەنبەدى.   اق جايىق تا ىڭكارلىكتى مەندەگى، سورعا اينالعان جاعاسىنا جەرلەدى. ەڭ اقىرى ەرتىسكە دە وردەگى، بارىپ ەدىم ەشتەڭە دە ونبەدى.   قارماعىمدى قاپپاعان قىز قايداسىڭ؟ ارمانىمدى تاپتاعان قىز قايداسىڭ؟ پەرى قىز عوي پەرىلىگىن تانىتىپ، الدە مەنەن اسىردى ما ايلاسىن؟   جاسىل-جاسىل جانىڭ – كوكتەم، ءتانىڭ – نۇر، قايتكەن كۇندە جەتەم ساعان ءبارىبىر. تابانىمنان تاۋسىلدىرماي جولدان شىق، كوپ ىشىنەن ءوز باعىڭدى تانىعىر.   “تەك ءتىلى جوق، سىمباتىندا ەش ءمىن جوق” ەح، پەرى قىز كوڭىلىمدە كوشتىڭ كوپ. اسان قۇساپ قاسىرەتتەن قان جۇتىپ، ءبىزدىڭ سەزىم ءبىتىپ قالماس بەس كۇن بوپ.   ساعىنىشتان سارتاپ بولعان مىڭ ولەڭ، مەنىڭ ىشكى الەمىمدە تۇلەگەن. جۇرەكتەگى جىر داپتەردەن جاتقا وقىپ، ...مىلقاۋ قىزعا ءتىل ءبىتىرىپ جىبەرەم.   تابىلعاسىن قوساعىمىز، تەڭىمىز، باقىتتى بوپ كۇن كەشەمىز تەگى ءبىز. سودان كەيىن، سودان كەيىن، سوسىن با؟ ...پەرىشتەگە اينالادى پەرى قىز!!!

           

   

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار